Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005494
">
<
pb
pagenum
="
476
"
xlink:href
="
016/01/125.jpg
"/>
dolorem nullum penitùs ſenſi: túncque fa
<
lb
/>
miliaribus, quod in me fueram, expertus
<
lb
/>
credidi. </
s
>
<
s
id
="
s.005495
">Dimiſi verò longo ſpatio flectens
<
lb
/>
vndique brachium, nec quicquam mole
<
lb
/>
ftum ſenſi, nec detracto effluxit ſanguis: nec
<
lb
/>
foramen vllum relictum eſt: quandoque ſe
<
lb
/>
miguttula leuis cruoris, non autem ſangui
<
lb
/>
nis, effluit, qua veſtigium vulneris deprehen
<
lb
/>
ditur. </
s
>
<
s
id
="
s.005496
">Nec qui autor rei huius erat, loco ner
<
lb
/>
uorum, aut venarum obſeruari volebat, vt
<
lb
/>
planè intelligeremus vim lapidi ineſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.005497
">La
<
lb
/>
pis faba parua minor fuit, candidus, buxeúſ
<
lb
/>
que potiùs, quàm candidus, venis ferrugi
<
lb
/>
neis diſtinctus, lenis admodum ac leuis, vt
<
lb
/>
totus pondus granorum 13. tritici impleret.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005498
">Ipſa verò acus, quam ei obtuleram, confri
<
lb
/>
cata, etſi duriſſima eſſet, vt priùs, adeò ta
<
lb
/>
men apparebat lenis, vt non ampliùs ferri
<
lb
/>
naturam retinere videretur. </
s
>
<
s
id
="
s.005499
">Ergo cùm con
<
lb
/>
ſiderarem, tria mihi occurrebant. </
s
>
<
s
id
="
s.005500
">Primùm,
<
lb
/>
vt non arcus ingrederetur, ſed permutata
<
lb
/>
ſimilitudine cum noſtra aliam obtuliſſet,
<
lb
/>
quæ in ſe rediret, artificio non difficili, ſed
<
lb
/>
huic obſtabat, quòd acum ima penetrare
<
lb
/>
ſentiebamus: & dum extraheretur, magno
<
lb
/>
labore opus fuit. </
s
>
<
s
id
="
s.005501
">Secundum, quòd cum ſub
<
lb
/>
cute ſit pinguedo inter cutem, & carneam
<
lb
/>
membranam, inducta acu inter membra
<
lb
/>
nam, & cutem per ipſam pinguedinem, ſit
<
lb
/>
introitus ſine dolore eſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.005502
">Sed enim huic
<
lb
/>
rationi ſubſcribere poterat, quòd acum in
<
lb
/>
ſummitate paululum inflexerat, ſeu dum la
<
lb
/>
pidi affricat, ſeu dum in muſculum per vim
<
lb
/>
immittit. </
s
>
<
s
id
="
s.005503
">Verùm ratio hæc haud ſatisfacit,
<
lb
/>
propter multa. </
s
>
<
s
id
="
s.005504
">Primùm, quòd ſenſu perci
<
lb
/>
piebamus vſque ad os penetraſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.005505
">Secun
<
lb
/>
dùm, quòd ſummitas, quæ prominebat ex
<
lb
/>
tra carnem, angulum fermè rectum conſti
<
lb
/>
tuebat, vt ratio mathematica non pateretur
<
lb
/>
ſtante acu tota recta, niſi in ſummitate, at
<
lb
/>
que ibidem etiam paululum flexa, non mul
<
lb
/>
tum, ſitum habere cuti ipſi fermè æquidi
<
lb
/>
ſtantem: accedit, quòd acus ſub cute iuxta
<
lb
/>
foramen relucebat, nigræque virgulæ for
<
lb
/>
mam referebat. </
s
>
<
s
id
="
s.005506
">Quòd ſi tota adhæſiſſet cuti,
<
lb
/>
nigra illa virgula acus longitudini fermè
<
lb
/>
fuiſſet coæqualis. </
s
>
<
s
id
="
s.005507
">Vltimò adiiciatur, quòd
<
lb
/>
curuitas illa vix potuiſſet ſine læſione cutis
<
lb
/>
aut membranæ carneæ penetrare, tum præ
<
lb
/>
cipuè, quòd hanc operationem cuicunque
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg790
"/>
<
lb
/>
libuiſſet demandabat. </
s
>
<
s
id
="
s.005508
">Ergo ad tertium in
<
lb
/>
uentum confugi, quo pueri vti ſolent, ſcili
<
lb
/>
cet cùm cutim abſque dolore digitis com
<
lb
/>
prehenſam brachij perforant acu, & car
<
lb
/>
neam auris prominentiam inferiorem prius
<
lb
/>
attritam digitis. </
s
>
<
s
id
="
s.005509
">Attritione ipſa quatuor vi
<
lb
/>
dentur commoda haberi ad dolorem leuan
<
lb
/>
dum: raritas partis, per quam abſque dolore
<
lb
/>
acus præterlabitur: caliditas, quæ dolorem
<
lb
/>
non permittit ſentiri: vnde calida omnia
<
lb
/>
acopa: & quoniam dolor, qui atterendo ſuſ
<
lb
/>
citatur, dolorem punctionis leuat. </
s
>
<
s
id
="
s.005510
">Scriptum
<
lb
/>
eſt enim, duorum dolorum, qui ſecundùm
<
lb
/>
eandem partem fiunt, maior minorem obſ
<
lb
/>
curat. </
s
>
<
s
id
="
s.005511
">Sed hoc non ſolum contingit, verum
<
lb
/>
& minor maiorem, cum non ex eodem fue
<
lb
/>
rint genere. </
s
>
<
s
id
="
s.005512
">Denique è parte illa, quæ magis
<
lb
/>
ſentit, & eſt neruus, attritione ſpiritus exclu
<
lb
/>
ditur, ſicque pars ea ſenſu carere poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.005513
">Sed
<
lb
/>
tamen in priore experimento cutis ipſa ne
<
lb
/>
que atterebatur, imò paululum ſenſu dolo
<
lb
/>
ris retinebat, neque in ſummo hæſit acus, ſed
<
lb
/>
muſculum tranſgreſſa eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.005514
">Quid ergo? </
s
>
<
s
id
="
s.005515
">aliò
<
lb
/>
ducenda ratio. </
s
>
<
s
id
="
s.005516
">Docet experimentum, ſepo
<
lb
/>
illitam acum dolorem penetrando non ex
<
lb
/>
citare, aut leuem: an forſan in lapide illo vis
<
lb
/>
erat pinguior, aut adeò frigida, quæ ſenſum
<
lb
/>
omnem ac ſanguinis fluxum prohiberet?
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg791
"/>
<
lb
/>
an illud proprium omninò huic lapidi, ve
<
lb
/>
lut & ferrugineo, quod ferrum (vt dixi) ad
<
lb
/>
eas partes, quæ iuxta polos ſunt, dirigatur?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005517
">an forſan præcantationi locus. </
s
>
<
s
id
="
s.005518
">Sed quis dicat
<
lb
/>
hoc commento quantum lucri liceat facere?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005519
">aut quis poſſit excogitare? </
s
>
<
s
id
="
s.005520
">Multa hîc narra
<
lb
/>
mus, quæ parua videntur, & tamen ſi ad
<
lb
/>
vſum humanum conuertantur, magnam af
<
lb
/>
ferent vtilitatem, pleraque verò turpe lu
<
lb
/>
crum. </
s
>
<
s
id
="
s.005521
">Eadem arma ſunt pro tuenda patria,
<
lb
/>
& quibus latrones vtuntur ad peregrinos
<
lb
/>
occidendos. </
s
>
<
s
id
="
s.005522
">Nam quis non diceret, non tan
<
lb
/>
ti eſſe habere fundum quingentorum iuge
<
lb
/>
rum, imò neque mille, quanti eſt ſcire hanc
<
lb
/>
technam? </
s
>
<
s
id
="
s.005523
">Idque oſtendit Alexander Vero
<
lb
/>
nenſis nuper Mediolani. </
s
>
<
s
id
="
s.005524
">Nam vulneratis
<
lb
/>
ferro hac arte præſtigioſo ſeruis, tum pue
<
lb
/>
ris & tota pectoris carne transfoſſa, tum
<
lb
/>
verò coxis, illíſque vulnere perterritis, ac
<
lb
/>
nec cogitantibus, quod non dolerent (erant
<
lb
/>
autem vulnera non ex acu, ſed gladiis præ
<
lb
/>
grandibus) oleo impoſito, quod vel modi
<
lb
/>
cum ſarcocollæ, aut thuris, aut aloës, aut al
<
lb
/>
terius cuiuſpiam rei, quæ oleum non eſſe
<
lb
/>
ſimplex oſtenderet, ſtatim ſanabantur. </
s
>
<
s
id
="
s.005525
">Sa
<
lb
/>
nabantur autem (vt dixi) ob vulneris præſti
<
lb
/>
gioſi naturam: & cùm nihil conferret oleum,
<
lb
/>
omnis tamen vis ſanationis in ipſum con
<
lb
/>
ferebatur. </
s
>
<
s
id
="
s.005526
">Quamobrem tanti vendebatur,
<
lb
/>
quanti ille licitator æſtimaret. </
s
>
<
s
id
="
s.005527
">Facilè eſſet
<
lb
/>
hoc vel naſuto cuique perſuadere, has præ
<
lb
/>
ſtigias ac
<
expan
abbr
="
venefaciã
">venefaciam</
expan
>
ignoranti, quòd oleo illi
<
lb
/>
tam repentè perſanarentur. </
s
>
<
s
id
="
s.005528
">Addebat in tam
<
lb
/>
procliui mortalium lapſu alias vires, vtpo
<
lb
/>
te ſedandi dolores, comitialem morbum de
<
lb
/>
pellendi, vermes occidendi, finiendi febres,
<
lb
/>
quæ tum fides ipſa, tum caſus, tum impoſi
<
lb
/>
ta illa medicamenta iuuabant. </
s
>
<
s
id
="
s.005529
">Amara enim
<
lb
/>
pleraque & odorata multos poſſunt finire
<
lb
/>
dolores, flatus diſcutere, coctionem iuuare,
<
lb
/>
vermes occidere, ſoluere lentas febres, &
<
lb
/>
comitialibus prodeſſe: hæc enim omnia in
<
lb
/>
humore pituitoſo, vt plurimùm, ſedem ha
<
lb
/>
bent. </
s
>
<
s
id
="
s.005530
">Itaque medicamentoſum hoc oleum,
<
lb
/>
omnium opinione erat. </
s
>
<
s
id
="
s.005531
">Tantum verò ex eo
<
lb
/>
vendebatur, & tanti æſtimabatur, vt ſenos
<
lb
/>
fermè aureos circulator ille indies collige
<
lb
/>
ret, præter id, quód ad ægros curandos non
<
lb
/>
ſecus ac medicus quiſpiam famoſiſſimus vo
<
lb
/>
cabatur. </
s
>
<
s
id
="
s.005532
">Indutus purpura, aſturcono gene
<
lb
/>
roſo, multis comitatus famulis, ſycophantiæ
<
lb
/>
fidem faciens, & lucri exuberantis terras
<
lb
/>
circuibat. </
s
>
<
s
id
="
s.005533
">Neque minore potuiſſet tantum
<
lb
/>
impenſæ ferræ. </
s
>
<
s
id
="
s.005534
">At egregium illud oleum
<
lb
/>
vulneribus aliis adhibitum cum ille abeſſet,
<
lb
/>
prodebat dolum, nihilo aut certè valdè pa
<
lb
/>
rum melius oleo puro oliuarum: nam & pu
<
lb
/>
rum oleum, vt aliàs docuimus, vulnera re
<
lb
/>
centia ſanare poteſt, quoniam (vt anteà di
<
lb
/>
ximus) non putreſcit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005535
">
<
margin.target
id
="
marg789
"/>
Magnes alius
<
lb
/>
carneus miræ
<
lb
/>
virtutis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005536
">
<
margin.target
id
="
marg790
"/>
Quomodo
<
lb
/>
auris abſque
<
lb
/>
dolore perfo
<
lb
/>
retur, & cu
<
lb
/>
tis, & cauſa
<
lb
/>
huius.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005537
">
<
margin.target
id
="
marg791
"/>
Fraus maxi
<
lb
/>
mi quæſtus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005538
">Sed iam de his ſatis dictum eſt, quemad
<
lb
/>
modum & de cauſis lapidis Herculei, quibus </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>