Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
105
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg886
"/>
<
lb
/>
ſyllogiſtica eſt illatio, poteſt aliquid ineſſe neceſsitatis inter parteis; ſed illatio nequaquam: plus
<
lb
/>
enim patet neceſſarium
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quàm illatio. </
s
>
<
s
>neque à definitione ad definitum,
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
à genere & parti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg887
"/>
<
lb
/>
bus ad definitionem eſt facultas inferendi, ſi vera docent Auerroës & Ariſtoteles: eſt ſanè pro
<
lb
/>
greſſus ab vno ad alterum, à priore ad poſterius, & à noto fortaſſe ad
<
expan
abbr
="
ignotũ
">ignotum</
expan
>
, quòd ſi hoc illatio
<
lb
/>
nem vocemus, de nomine non contendam, ſed valdè impropriè ſic appellari monebo. </
s
>
<
s
>omni
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
<
lb
/>
ordini, omni viæ,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
omni inſtrumento
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
eſt ille progreſſus: at non in omni inſtrumen
<
lb
/>
to ineſt neceſsitas inferendi, vt in exemplo & inductione, ſed vbi extat ſyllogiſmus: in hac enim
<
lb
/>
oratione ſola aliud quid ab acceptis infertur neceſſariò. </
s
>
<
s
>Ab his igitur ordinibus methodi ſunt ap
<
lb
/>
pellatæ quę res ipſas quarum ſcientiam quęrimus, amplectuntur, & eas certis inſtrumentis notas
<
lb
/>
efficiunt, vt autem ea ſtruant, varias adhibent machinas & vias. </
s
>
<
s
>Erit igitur ampla vis methodi;
<
lb
/>
neque ſolùm via conſtabit, vt iis placuit qui methodum interprętati ſunt viam. </
s
>
<
s
>Hęc ſiquis accu
<
lb
/>
ratius inſpexerit, facilè intelliget cur genus omiſſum fuerit;
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
illę differentiæ conſtitutæ quæ
<
lb
/>
è genere ipſo pullulant, vnde methodi definitio ſtrui poſſet:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
vocis ambiguitas quę diſtribuen
<
lb
/>
da fuit in plureis notioneis; tùm plura illa quæ in vnius methodi
<
expan
abbr
="
conſtitutionẽ
">conſtitutionem</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõcurrunt
">concurrunt</
expan
>
, & re
<
lb
/>
ſolutionem flagitant; tum item quòd accidentia cùm ſint, aut illa imitentur (etenim ſunt ex affe
<
lb
/>
ctionibus entis) ex cauſsis ea primùm dignoſci oportebat, & ex illis eruere definitionem;
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
pa
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg888
"/>
<
lb
/>
tiebantur, vt inde initium facerem. </
s
>
<
s
>nunc ratio ſuccurret ad hæc
<
expan
abbr
="
oĩa
">omnia</
expan
>
præſtanda quorum initium
<
lb
/>
ab ea diſtinctione repetetur, quòd hæc
<
expan
abbr
="
oĩa
">omnia</
expan
>
rebus analyticis ſimilia ſunt: ſiquidem ſicut illa ſeor
<
lb
/>
ſum ſpectari queunt, & vt applicata ad certarum rerum explicationem & applicata degenerant
<
lb
/>
in habitum illum qui per ſe in
<
expan
abbr
="
earũ
">earum</
expan
>
explicatione verſatur, velut vſurpata in phyſicis iam phyſica
<
lb
/>
ſunt; ſic & ordo, & inſtrumenta, & viæ vel abſolutè concipiuntur, & ita pertinent ad facultatem
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõmuniorem
">communiorem</
expan
>
, vel in quaque ſcientia ſumuntur, & partes eius ſcientiæ fiunt: abſolutè accepta
<
lb
/>
planè ſunt ex ordine ſecundarum
<
expan
abbr
="
notionũ
">notionum</
expan
>
, & cùm per omne genus pertinere valeant, & ſenſile,
<
lb
/>
& quod in
<
expan
abbr
="
intelligentiã
">intelligentiam</
expan
>
cadit, in
<
expan
abbr
="
trãſcendentibus
">tranſcendentibus</
expan
>
optimo iure numerantur: eorum nullum
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
<
lb
/>
genus eſt, neque differentia quæ emanet ex genere: veruntamen quòd nihil eſt in mente noſtra
<
lb
/>
quod imaginem cuiuſdam certæ categoriæ non referat, & ſub determinata dictionis figura non
<
lb
/>
repręſentetur; aimus item & hæc à nobis ita concipi nimirùm
<
expan
abbr
="
ordinẽ
">ordinem</
expan
>
& inſtrumenta, vt ea quę
<
lb
/>
reſpiciant inter ſe: ordo enim poſitus eſt in rebus ordinatis, & inſtrumenta ſunt alicuius effi
<
lb
/>
cientis & gratia finis: via monſtrat progreſſum ad aliquam formam, ſiue habitum: proinde nun
<
lb
/>
cupabitur ex fine, ac proximo quidem inſtrumento, remoto verò ſcientia. </
s
>
<
s
>Quapropter eiſdem
<
lb
/>
categoriis veluti ſpatium & termini
<
expan
abbr
="
cõprehendentur
">comprehendentur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Methodus verò tota cuius hæc ſunt prin
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg889
"/>
<
lb
/>
cipia propter eruditionem quæ ponitur in diſcente, & ſcientiam qua debet impertiri, progreſſus
<
lb
/>
erit cum ratione & via à priore ſecundùm naturam ad poſterius, quoad ex illo facilè doceatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Hæc illorum propria ſunto, dum abſolutè conſiderantur. </
s
>
<
s
>Sed iam rebus ipſis adiuncta
<
expan
abbr
="
ſpectẽtur
">ſpectentur</
expan
>
,
<
lb
/>
cùm degenerant in ea quibus aggregantur, & in ſcientiis agnoſcuntur. </
s
>
<
s
>Equidem varium
<
expan
abbr
="
iudiciũ
">iudicium</
expan
>
<
lb
/>
de ordine, & via, & inſtrumento, & ſcientia, & methodo
<
expan
abbr
="
faciendũ
">faciendum</
expan
>
puto. </
s
>
<
s
>Id verò facilè me proba
<
lb
/>
turum confido, ſi prius exponam quemadmodum ſcientia comparetur. </
s
>
<
s
>Nec verò dubium eſt,
<
lb
/>
quin æmuletur eius adeptio quendam motum quo ex iis quæ nota ſunt natura, ſtudemus
<
expan
abbr
="
cõſe-qui
">conſe
<
lb
/>
qui</
expan
>
notitiam rerum quas ignoramus. </
s
>
<
s
>ea notitia fit per ipſarum ſpecies & notiones, quas ita di
<
lb
/>
ſpoſitas eſſe oportet, & ſic cohęrere, vt ille qui ſciturus eſt, fiat
<
foreign
lang
="
grc
">ἀμετ αίπτωτος</
foreign
>
& immutabilis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Porrò notiones cùm ſint ſimulachra rerum quæ ſunt extra animum, perſpicuè
<
expan
abbr
="
numerãtur
">numerantur</
expan
>
in iis
<
lb
/>
quæ ſunt ad aliquid
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
eædem, quòd afficiunt animum, vocantur ab Ariſtotele
<
foreign
lang
="
grc
">παθήματα</
foreign
>
&
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg890
"/>
<
lb
/>
paſsiones. (neque enim nos ita Latini eſſe volumus, vt pro rebus nomina tibi demus, vt illi qui
<
lb
/>
animi ſenſus vertere voluërunt) ad quas cùm pertineat genus illud mutationis quæ dicitur alte
<
lb
/>
ratio, ſimiliter analogia quadam hæc alteratio dicitur à philoſophis,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ſed cùm ſit ſine pernicie
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg891
"/>
<
lb
/>
ſubſtantiæ ac ſubiecti circum quod fit, atque aliter àc motus ille qui fit in paſsione corporea, &
<
lb
/>
primæ ſpeciei, notatur illa conditione ſalutaris. </
s
>
<
s
>Ergo quatenus ſunt ſigna
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
, reponuntur in iis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg892
"/>
<
lb
/>
quæ ſunt ad aliud. </
s
>
<
s
>vnde
<
expan
abbr
="
ſciẽtia
">ſcientia</
expan
>
dicitur eſſe rei quæ ſciri poteſt. </
s
>
<
s
>eædem cùm ſint animi paſsiones,
<
lb
/>
non ſine cauſſa referuntur ad qualitates: & cùm ex his ſcientia fiat quam ſtabilem eſſe
<
expan
abbr
="
cõtingit
">contingit</
expan
>
,
<
lb
/>
in habituum ordine numerabitur. </
s
>
<
s
>Itaque ſcientia terminus erit
<
expan
abbr
="
cuiuſdã
">cuiuſdam</
expan
>
motionis quæ fit in qua
<
lb
/>
litate. </
s
>
<
s
>Cùm verò termini in hac categoria bifariam ſpectari poſsint, vt formæ, & vt infixi, vnde
<
lb
/>
conuertuntur in habitus, veluti calor febrilis qui primùm ex affectione producitur, & terminus
<
lb
/>
eſt huius affectionis, eſt forma; hic ſi foueatur & redintegretur, efficitur hecticus, &
<
expan
abbr
="
transformat̃
">transformatur</
expan
>
<
lb
/>
in habitum: ſic de ſcientia dicendum eſt: contrahitur
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ex iterata contemplatione, & ſic inhę
<
lb
/>
ret, vt non niſi ex maxima perturbatione
<
expan
abbr
="
cõmoueri
">commoueri</
expan
>
queat, ex quo efficitur habitus, & cùm prius
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quaq.
">quaque</
expan
>
vel leui occaſione pelli poſsit, quaſi facta materiæ propria, & ex toto combibita pertinaci
<
lb
/>
ter inſidet, nihil afferens noui, & intentione, non extentione proficiens, ac quodammodo pote
<
lb
/>
ſtatem
<
expan
abbr
="
naturalẽ
">naturalem</
expan
>
informans, & nihil reſpiciens ipſam cogitantem, qua ex noto ad
<
expan
abbr
="
ignotũ
">ignotum</
expan
>
<
expan
abbr
="
diſcẽdo
">diſcendo</
expan
>
<
lb
/>
proficiſcimur: quia non amplius in docentis poteſtate poſita eſt, ſed in arbitrio eius qui didicit. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>