Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
121
(69)
122
(70)
123
(71)
124
(72)
125
(73)
126
(74)
127
(75)
128
(76)
129
(77)
130
(78)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(73)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
73
"
file
="
0125
"
n
="
125
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
quietem Telluris, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">diurnum Solis, ac fixarum motum ſen-
<
lb
/>
ſuum teſtimonio evinci, cum apud Philoſophos jam conſtet,
<
lb
/>
ejuſmodi quæſtionem longe aliunde reſolvendam eſſe, quam
<
lb
/>
per ſenſus, in quibus debent eædem prorſus impreſſiones ſieri,
<
lb
/>
five ſtemus & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nos, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Terra, ac moveantur aftra, ſive movea-
<
lb
/>
mur communi motu & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nos, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Terra, ac aſtra conſiſtant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Motum cognoſcimus per mutationem poſitionis, quam obje-
<
lb
/>
cti imago habet in oculo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quietem per ejuſdem poſitionis
<
lb
/>
permanentiam. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Tam mutatio, quam permanentia fieri poſ-
<
lb
/>
ſunt duplici modo: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">mutatio, primo ſi nobis immotis obje-
<
lb
/>
ctum moveatur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">permanentia, ſi id ipſum ſtet: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſecundo,
<
lb
/>
illa, ſi objecto ſtante moveamur nos; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hæc, ſi moveamur ſi-
<
lb
/>
mul motu communi. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Motum noſtrum non ſentimus, niſi
<
lb
/>
ubi nos ipſi motum inducimus, ut ubi caput circumagimus,
<
lb
/>
vel ubi curru delati ſuccutimur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Idcirco habemus tum qui-
<
lb
/>
dem motum ipſum pro nullo, niſi aliunde admoneamur de
<
lb
/>
e
<
unsure
/>
odem motu per cauſas, quæ nobis ſint cognitæ, ut ubi pro-
<
lb
/>
vehimur portu, quo caſu vector, qui jam diu affuevit ideæ lit-
<
lb
/>
toris ſtantis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">navis promotæ per remos, vel vela, corrigit
<
lb
/>
apparentiam illius, terræque, urbesque recedunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſibi, non il-
<
lb
/>
lis, motum adjudicat.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">160. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hinc Philoſophus, ne fallatur, non debet primis hiſce
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0125-01
"
xlink:href
="
note-0125-01a
"
xml:space
="
preserve
">Eorum corre-
<
lb
/>
ctio, ubi depre-
<
lb
/>
h
<
gap
/>
n i
<
unsure
/>
atur, rem
<
lb
/>
alio etiam mo-
<
lb
/>
do cum ſenſu-
<
lb
/>
um apparentia
<
lb
/>
conciliari poſſe.</
note
>
ideis acquirere, quas e ſenſationibus haurimus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ex illis de-
<
lb
/>
ducere conſectaria ſine diligenti perquiſitione, ac in ea quæ ab
<
lb
/>
infantia deduxit, debet diligenter inquirere. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si inveniat,
<
lb
/>
eaſdem illas ſenſuum perceptiones duplici modo æque fieri poſ-
<
lb
/>
ſe; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">peccabit utique contra Logicæ etiam naturalis leges, ſi al-
<
lb
/>
terum modum præ altero pergat eligere, unice, quia alterum
<
lb
/>
antea non viderat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">pro nullo habuerat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">idcirco alteri
<
lb
/>
tantum aſſueverat. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id vero accidit in caſu noſtro; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſenſatio-
<
lb
/>
nes habebuntur eædem, ſive materia conſtet punctis prorſus
<
lb
/>
inextenſis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">diſtantibus inter ſe per intervalla minima, quæ
<
lb
/>
ſenſum fugiant, ac vires ad illa intervalla pertinentes organo-
<
lb
/>
<
gap
/>
um noſtrorum fibras ſine ulla ſenſibili interruptione afficiant,
<
lb
/>
five continua fit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">per immediatum contactum agat. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pate-
<
lb
/>
bit autem in tertia hujusce operis parte, quo pacto proprie-
<
lb
/>
tates omnes ſenſibiles corporum generales, immo etiam ipſo-
<
lb
/>
rum præcipua diſcrimina, cum punctis hiſce indiviſibilibus
<
lb
/>
conveniant, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quidem multo ſane melius, quam in communi
<
lb
/>
ſententia de continua extenſione materiæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem erra-
<
lb
/>
bit contra rectæ ratiocinationis uſum, qui ex præjudicio ab
<
lb
/>
hujuſce conciliationis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alterius hujuſce ſenſationum noſtrarum
<
lb
/>
cauſæ ignoratione inducto, continuam extenſionem ut proprie-
<
lb
/>
tatem neceffariam corporum omnino credat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">multo magis,
<
lb
/>
qui cenſeat, materialis ſubſtantiæ ideam in ea ipſa continua
<
lb
/>
extenſione debere conſiſtere.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">161. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum quo magis evidenter conſtet horum præjudicio-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0125-02
"
xlink:href
="
note-0125-02a
"
xml:space
="
preserve
">Ordo idearum,
<
lb
/>
quas hauſimus
<
lb
/>
circa corpus:</
note
>
rum origo, afferam hic differtationis De Materiæ </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>