Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
121 115
122 116
123 117
124 118
125 119
126 120
127 121
128 122
129 123
130 124
131 125
132 126
133 127
134 128
135 129
136 130
137 131
138 132
139 133
140 134
141 135
142 136
143 137
144 138
145 139
146 140
147 141
148 142
149 143
150 144
< >
page |< < (120) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div255" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7061" xml:space="preserve">
              <pb o="120" file="0126" n="126" rhead="ALHAZEN"/>
            Et quoniam linea communis circulo & ſuperficiei, in qua ſunt centrum uiſus, & axis pyramidis:</s>
            <s xml:id="echoid-s7062" xml:space="preserve"> eſt
              <lb/>
            æquidiſtans lineæ, à centro illius uiſus ad terminum axis productæ [per 28 p 1:</s>
            <s xml:id="echoid-s7063" xml:space="preserve"> quia axis ad perpen
              <lb/>
            diculum eſt utriq;</s>
            <s xml:id="echoid-s7064" xml:space="preserve">] & huic lineæ communi ſunt æquidiſtantes lineæ, circulum in prædictis pun-
              <lb/>
            ctis contingentes [per 28 p 1:</s>
            <s xml:id="echoid-s7065" xml:space="preserve"> quia per 18 p 3 diameter ipſis ad perpendiculum eſt] erunt illæ lineæ
              <lb/>
            æquidiſtantes lineæ à centro uiſus ad terminum axis ductæ [per 9 p 11.</s>
            <s xml:id="echoid-s7066" xml:space="preserve">] Quare erunt in eadem ſu-
              <lb/>
            perficie cum illa [per 35 d 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s7067" xml:space="preserve">] Igitur utraq;</s>
            <s xml:id="echoid-s7068" xml:space="preserve"> ſuperficierum circulum contingentium, tranſit per cen-
              <lb/>
            tra uiſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s7069" xml:space="preserve"> & communis illarum ſuperficierum ſectio, eſt linea à cẽtro uiſus ad terminum axis ducta:</s>
            <s xml:id="echoid-s7070" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & quod inter illas ſuperficies cadit ex pyramide, apparet uiſui:</s>
            <s xml:id="echoid-s7071" xml:space="preserve"> & eſt medietas pyramidis:</s>
            <s xml:id="echoid-s7072" xml:space="preserve"> quoniam
              <lb/>
            lineas has contingentes circulum interiacet medietas circuli.</s>
            <s xml:id="echoid-s7073" xml:space="preserve"> Et ita palàm, quòd in hoc ſitu appa-
              <lb/>
            ret medietas pyramidalis ſpeculi.</s>
            <s xml:id="echoid-s7074" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div256" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head284" xml:space="preserve" style="it">37. Si recta linea à centro uiſ{us}, cum uertice ſpeculi conici conuexi recti angulum obtuſum
            <lb/>
          faciens, continuata concurr at extra ſpeculum, cum diametro circuli ad baſim par alleli conti-
            <lb/>
          nuata: duo plana educta per rect{as} à concurſu ſpeculum in dicto circulo tangentes, & later a
            <lb/>
          conica per tact{us} puncta tranſeuntia, tangent ſpeculum: & ſuperficiem conſpicuam dimidiata
            <lb/>
          maiorem, à qua ad uiſum reflexio fiat: terminabunt. 90 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7075" xml:space="preserve">VErùm ſi linea à centro uiſus ducta ad terminum axis pyramidis, teneat cũ axe angulum ob-
              <lb/>
            tuſum ex parte ſuperiori apparente:</s>
            <s xml:id="echoid-s7076" xml:space="preserve"> & fiat circulus ſecans pyramidem æquidiſtanter baſi-
              <lb/>
            linea communis huic circulo & ſuperficiei, in qua eſt centrum uiſus & axis, eſt perpendicu-
              <lb/>
            laris ſuper axem pyramidis [per demonſtrata numero præcedente]
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0126-01" xlink:href="fig-0126-01a" number="30">
                <variables xml:id="echoid-variables20" xml:space="preserve">a b e c f h g r i d m</variables>
              </figure>
            Et hæc linea communis extra producta, concurret cum linea à cen-
              <lb/>
            tro uiſus ad terminum axis ducta [per 11 ax] propter angulum acu-
              <lb/>
            tum, quem facit hæc linea cum axe ex inferiori parte [per theſin &
              <lb/>
            13 p 1:</s>
            <s xml:id="echoid-s7077" xml:space="preserve"> & propter angulum b c g rectum.</s>
            <s xml:id="echoid-s7078" xml:space="preserve">] A puncto igitur concurſus
              <lb/>
            linearum protrahantur duæ lineæ, contingêtes circulum in duobus
              <lb/>
            punctis oppoſitis:</s>
            <s xml:id="echoid-s7079" xml:space="preserve"> & producantur lineæ ab his punctis ad acumen
              <lb/>
            pyramidis:</s>
            <s xml:id="echoid-s7080" xml:space="preserve"> ſuperficies, in quibus ſunt lineæ contingentes cum his
              <lb/>
            longitudinis lineis, contingunt pyramidem:</s>
            <s xml:id="echoid-s7081" xml:space="preserve"> & in utraq;</s>
            <s xml:id="echoid-s7082" xml:space="preserve"> harum ſu-
              <lb/>
            perficierum ſunt duo puncta lineæ à centro uiſus ad terminum axis
              <lb/>
            ductæ, ſcilicet terminus axis & terminus perpendicularis, in quo ſci
              <lb/>
            licet concurrunt linea illa & perpendicularis.</s>
            <s xml:id="echoid-s7083" xml:space="preserve"> Quare linea illa, quæ
              <lb/>
            ducitur à cẽtro uiſus per terminum axis, eſt in utraq;</s>
            <s xml:id="echoid-s7084" xml:space="preserve"> ſuperficie [per
              <lb/>
            1 p 11.</s>
            <s xml:id="echoid-s7085" xml:space="preserve">] Igitur utraq;</s>
            <s xml:id="echoid-s7086" xml:space="preserve"> ſuperficies tranſit per cẽtrum uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7087" xml:space="preserve"> Et includunt
              <lb/>
            hæ ſuperficies ex inferiori parte minorẽ partem pyramidis medie-
              <lb/>
            tate:</s>
            <s xml:id="echoid-s7088" xml:space="preserve"> quia lineæ contingentes circulum, includunt partem eius mi-
              <lb/>
            norem medietate.</s>
            <s xml:id="echoid-s7089" xml:space="preserve"> Vnde ex parte ſuperiori interiacet ſuperficies py-
              <lb/>
            ramidem contingentes pars medietate maior:</s>
            <s xml:id="echoid-s7090" xml:space="preserve"> & illa eſt, quæ appa-
              <lb/>
            ret uiſui.</s>
            <s xml:id="echoid-s7091" xml:space="preserve"> Quare in hoc ſitu comprehendit uiſus partem pyramidis
              <lb/>
            medietate maiorem.</s>
            <s xml:id="echoid-s7092" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div258" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head285" xml:space="preserve" style="it">38. Sirecta linea à uiſu per uerticem ſpeculi conici conuexi recti, continuetur cum conico
            <lb/>
          latere: tota ſuperficies, præter dictum lat{us}, uidebitur. 91 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7093" xml:space="preserve">SI autem linea à centro uiſus ad terminum axis producta, cadit ſuper latus pyramidis, ut ex ea
              <lb/>
            & latere unum efficiatur continuum latus:</s>
            <s xml:id="echoid-s7094" xml:space="preserve"> Dico quòd non la-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0126-02" xlink:href="fig-0126-02a" number="31">
                <variables xml:id="echoid-variables21" xml:space="preserve">a b h c</variables>
              </figure>
            tebit uiſum ex hac pyramide, præter lineam quandam intelle-
              <lb/>
            ctualem.</s>
            <s xml:id="echoid-s7095" xml:space="preserve"> Quoniam omnis ſuperficies, in qua eſt linea à centro uiſus
              <lb/>
            ad terminum axis ducta, & ſecundum lateris longitudinem prolon-
              <lb/>
            gata, ſecat pyramidem, una tantùm excepta, quæ contingit pyrami-
              <lb/>
            dem in latere, quod eſt pars lineæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s7096" xml:space="preserve"> & hoc ſolùm latus intellectuale,
              <lb/>
            in tota pyramidis ſuperficie ſub hoc ſitu uiſum præterit.</s>
            <s xml:id="echoid-s7097" xml:space="preserve"> Et huius rei
              <lb/>
            ueritas patet ex hoc.</s>
            <s xml:id="echoid-s7098" xml:space="preserve"> Quòd quocunq;</s>
            <s xml:id="echoid-s7099" xml:space="preserve"> pyramidis puncto ſumpto ex-
              <lb/>
            tra latus intellectuale, ſi ad ipſum ducatur linea à centro uiſus, & ab
              <lb/>
            eo linea longitudinis pyramidis ad terminum axis, efficient hæ duæ
              <lb/>
            lineę triangulum cum linea lateri applicata:</s>
            <s xml:id="echoid-s7100" xml:space="preserve"> & erit triangulum in ſu-
              <lb/>
            perficie â centro uiſus intellecta, pyramidem ſecante.</s>
            <s xml:id="echoid-s7101" xml:space="preserve"> [Nam ſi conus
              <lb/>
            ſecetur plano per axem:</s>
            <s xml:id="echoid-s7102" xml:space="preserve"> cõmunis ſectio eſt triangulum per 3 th 1 co-
              <lb/>
            nico.</s>
            <s xml:id="echoid-s7103" xml:space="preserve"> Apollonij] Et ex his lineis huius ſuperficiei nõ niſi duæ cadunt
              <lb/>
            in ſuperficiem pyramidis, ſcilicet linea longitudinis, à punct
              <gap/>
            ſum-
              <lb/>
            pto ad acumen pyramidis, & linea oppoſita huic ex altera parte.</s>
            <s xml:id="echoid-s7104" xml:space="preserve"> Et
              <lb/>
            linea à centro uiſus ad punctum ſumptum ducta, ſecat lineam longi-
              <lb/>
            tudinis in puncto ſumpto, & lineam lateris continuati cum uiſu in
              <lb/>
            centro uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7105" xml:space="preserve"> Quare huic lineæ à centro uiſus non accidet concurſus
              <lb/>
            cum aliqua line arum, niſi in ipſo centro uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7106" xml:space="preserve"> Cum igitur non poſsit
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>