Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005665
">
<
pb
pagenum
="
479
"
xlink:href
="
016/01/128.jpg
"/>
diſſoluuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.005666
">Silex autem non pellucet, quia
<
lb
/>
terreus eſt: diſſoluitur tamen, quia frigore
<
lb
/>
concreuit. </
s
>
<
s
id
="
s.005667
">At lapides opaci, quales plerique
<
lb
/>
ſunt, & qui in calcem vertuntur, nec frigo
<
lb
/>
re omninò concrenerunt, nec aquea ſunt
<
lb
/>
ſubſtantia: aut ſi modò frigore concreue
<
lb
/>
runt, quoniam frigidi eſſe videntur, terræ
<
lb
/>
multum, aquæ autem parum continent. </
s
>
<
s
id
="
s.005668
">Ma
<
lb
/>
nifeſtum eſt igitur cryſtallum, quòd ſit per
<
lb
/>
ſpicuus hic lapis, & facilè liqueſcat, aquea
<
lb
/>
ſubſtantia pura ac frigore concreta con
<
lb
/>
ſiſtere.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg818
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005669
">
<
margin.target
id
="
marg818
"/>
Lapis qui
<
lb
/>
percuſſus la
<
lb
/>
pillo imagi
<
lb
/>
nem ſonæ ci
<
lb
/>
tharæ refert.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005670
">Atque hæc clara quidem ratione con
<
lb
/>
ſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.005671
">Cæterùm aliqua ſunt ſubtilioris ac
<
lb
/>
obſcurioris contemplationis, vt propè ad
<
lb
/>
miraculum accedere videantur. </
s
>
<
s
id
="
s.005672
">Quale illud
<
lb
/>
eſt, quod Pauſanias refert, fuiſſe in arce Me
<
lb
/>
garæ iuxta focum lapidem, qui percuſſus
<
lb
/>
lapillo cithatæ plectro pulſatæ ſonum re
<
lb
/>
ferret. </
s
>
<
s
id
="
s.005673
">Id ſcio, quàm multi ridebunt me nu
<
lb
/>
gas, & etiam antiquas nugas, Plinij more
<
lb
/>
referentem: ſed nos quòd hoc contigerit,
<
lb
/>
quamuis locuplete teſte, non contendimus:
<
lb
/>
quòd verò contigiſſe potuerit, quódque in
<
lb
/>
poſterum contingere poſſit, non dubitamus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005674
">Illud potiùs diligenter perquirendum, quo
<
lb
/>
modo hoc fieri poſſit. </
s
>
<
s
id
="
s.005675
">Quòd verò natura, aut
<
lb
/>
arte, nullum eſt diſcrimen. </
s
>
<
s
id
="
s.005676
">Ab arte igitur,
<
lb
/>
tanquam nobis notiore ac faciliore, ſuma
<
lb
/>
mus exemplum. </
s
>
<
s
id
="
s.005677
">Cùm enim citharæ reſo
<
lb
/>
nent, ob id quòd lignum cauum eſt, & ca
<
lb
/>
uernis plenum, ac ſpongioſum, atque multi
<
lb
/>
pliciter per anfractus diuiſum, illud idem in
<
lb
/>
lapide oportet excogitare. </
s
>
<
s
id
="
s.005678
">Vt verò tale eſſet,
<
lb
/>
præter cauernas & cauitatem, metallicam
<
lb
/>
materiam ſono aptam immiſtam fuiſſe, ne
<
lb
/>
ceſſe fuit. </
s
>
<
s
id
="
s.005679
">Inter autem metalla ſolùm & ma
<
lb
/>
ximè æs reſonat: nam cuprum diximus eſſe
<
lb
/>
æs Cyprium. </
s
>
<
s
id
="
s.005680
">Fabulabatur igitur antiquitas
<
lb
/>
illic Apollinem citharam repoſuiſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.005681
">Sed eſt
<
lb
/>
aliud oſtenti genus, quod non parum admi
<
lb
/>
rabatur antiquitas. </
s
>
<
s
id
="
s.005682
">Lapis erat in Olympia,
<
lb
/>
qui adeò perterrebat equos, vt currus fran
<
lb
/>
gerent, & ſeſſores excuterent, aurigarum lo
<
lb
/>
cis ac minis contemptis: vnde lapidi nomen
<
arrow.to.target
n
="
marg819
"/>
<
lb
/>
inditum Taraxippus, quaſi equorum con
<
lb
/>
turbator, & formido. </
s
>
<
s
id
="
s.005683
">Nec in eo veneficium,
<
lb
/>
ſiquidem ars nulla: ſed talis ſpontè lapis, vt
<
lb
/>
qui ruberet ac ſplenderet flammæ in modum
<
lb
/>
ingens, ex quo imago relucebat equorum:
<
lb
/>
vnde illi vel ignem imaginati, vel propria
<
lb
/>
ſpecie decepti, vertebantur in fugam. </
s
>
<
s
id
="
s.005684
">Ignem
<
lb
/>
enim maximè equi formidant. </
s
>
<
s
id
="
s.005685
">Succurrit me
<
lb
/>
moriæ, quod mihi contigerit propè iam
<
lb
/>
triennio exacto. </
s
>
<
s
id
="
s.005686
">Eram Genuæ, cœnaueram
<
lb
/>
apud illuſtrem virum Franciſcum Duardum
<
lb
/>
Cæſareum quæſtorem, à cœna pluit imbres
<
lb
/>
maximos: pileo, ocreis, gabanio, cùm mihi
<
lb
/>
eſſem oneroſus. </
s
>
<
s
id
="
s.005687
">Dat ille, vt eſt merè huma
<
lb
/>
nus, equos generoſos, conſcendimus: aderat
<
lb
/>
autem mecum Ludouicus Ferrarius. </
s
>
<
s
id
="
s.005688
">Dum
<
lb
/>
viam quandam tranſimus, ſuccedunt nobis
<
lb
/>
viri, faces ferentes: flabat ventus ab ea parte,
<
lb
/>
& ſcintillas ferebat ante nos, quamuis pro
<
lb
/>
cul: ob id exterritis equis tamen magno
<
lb
/>
fuimus in periculo, vt iam vix contineri
<
lb
/>
poſſent ab his, qui nobiſcum erant ſeruis,
<
lb
/>
etiam arreptis frænis ne erigerentur. </
s
>
<
s
id
="
s.005689
">Et erat
<
lb
/>
callis anguſtus laterum ſtructura quaſi in
<
lb
/>
fornicem procliuum, vt ſi erecti fuiſſent,
<
lb
/>
actum de nobis eſſet, præcipuè quòd ob plu
<
lb
/>
uias neque pediſſe qui, nec equi ſtare po
<
lb
/>
tuiſſent, quin laberentur. </
s
>
<
s
id
="
s.005690
">Et cum de his aliàs
<
lb
/>
dixerimus, nunc ſatis fuerit monuiſſe, equos
<
lb
/>
ignibus maximè terreri, atque ob id Tara
<
lb
/>
xippum non miraculo aliquo, ſed certa ra
<
lb
/>
tione illos in fugam compuliſſe. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005691
">
<
margin.target
id
="
marg819
"/>
Taraxippus
<
lb
/>
lapis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005692
">Sed vt tandem metallicorum omnium
<
lb
/>
narrationi finem imponam, docere operæ
<
lb
/>
pretium eſt, quomodo veræ gemmæ à falſis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg820
"/>
<
lb
/>
dum in annulis latent dignoſcantur. </
s
>
<
s
id
="
s.005693
">Docuit
<
lb
/>
autem nos primo hoc Hieronymus Gueri
<
lb
/>
nus ab oculis gemmarius, de quo ſuperius
<
lb
/>
mentionem fecimus, demonſtrationem au
<
lb
/>
tem nos addidimus. </
s
>
<
s
id
="
s.005694
">Annulo conuerſo angu
<
lb
/>
li, & latera inſpiciantur, & videbuntur di
<
lb
/>
lutioris coloris: nam ſit co
<
lb
/>
lor C, oculus D, anguli A
<
lb
/>
& B, manifeſtum eſt, quòd
<
lb
/>
D non videbit A colore
<
lb
/>
C, quia linea DC cadit in
<
lb
/>
fra punctum A. </
s
>
<
s
id
="
s.005695
">Et rurſus ſi
<
lb
/>
conuertatur annulus, idem
<
lb
/>
continget. </
s
>
<
s
id
="
s.005696
">Quòd ſi AB ſu
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.128.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/128/1.jpg
"
number
="
67
"/>
<
lb
/>
perficies vngui ſupponatur, non videbitur
<
lb
/>
color in angulis, ſed erit dilutior: refran
<
lb
/>
guntur enim radij potentes in vera gemma
<
lb
/>
ex vnguis plano. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005697
">
<
margin.target
id
="
marg820
"/>
Quomodo
<
lb
/>
falſæ gemmæ
<
lb
/>
dignoſci fa
<
lb
/>
cilè poſſint.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005698
">Eſt & alia non leuis lucri ſeplaſia, cùm
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg821
"/>
<
lb
/>
ex concha margaritarum pulcherrimi fin
<
lb
/>
guntur vniones. </
s
>
<
s
id
="
s.005699
">Adeò autem rectè fraus
<
lb
/>
hæc ſuccedit, quòd nec à gemmariis dignoſ
<
lb
/>
cuntur: color, ſplendor, ſubſtantia, pon
<
lb
/>
dus reſpondent. </
s
>
<
s
id
="
s.005700
">Sunt qui etiam ex duobus
<
lb
/>
fruſtis ob conchæ tenuitatem vniones con
<
lb
/>
ficiunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005701
">
<
margin.target
id
="
marg821
"/>
Margarita
<
lb
/>
rum adulte
<
lb
/>
ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005702
">Dum hæc ſcriberem, lis agebatur de mar
<
lb
/>
garita 68. aureis empta à gemmario, quæ ex
<
lb
/>
concha facta erat: pretium æſtimationis au
<
lb
/>
rei ducenti. </
s
>
<
s
id
="
s.005703
">Sperabant imponere Germanis
<
lb
/>
aut Gallis, quòd ingenio, & arte minùs va
<
lb
/>
lere eos exiſtimant: hos enim barbaros pu
<
lb
/>
tant: cùm nos veriùs ſimus barbari: ſiquidem
<
lb
/>
magis barbarum eſt decipere, quàm decipi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005704
">Sed ſatis de metallicis actum eſt: nunc au
<
lb
/>
tem ad plantas tranſeamus. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>