Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
108
"/>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Nonnulla ad ſententias veterum pertinentia notantur, & eorum primum qui ens vnum
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg906
"/>
<
lb
/>
<
emph
type
="
italics
"/>
& immobile poſuerunt. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXV
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg906
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>QVANVIS ea quę de veterum ſententiis ad nos peruenere, ſatis ab Ariſtotele tractata fue
<
lb
/>
rint, & ſedulò confutata, vt nihil de illarum falſitate ſit dubitandum, & quod tum illa tem
<
lb
/>
pora ferebant, viuentibus atque florentibus earum patronis, hodie illorum dictis exploſis & ſe
<
lb
/>
ctis extinctis, nihil neceſſe videatur ea retractare. </
s
>
<
s
>Tùm etiam quòd à doctiſsimis viris hęc omnia
<
lb
/>
cum ſumma cura ac diligentia conſcripta ſunt: attamen & in hoc loco parcius quidem verſari
<
lb
/>
libitum eſt, vt ſiqua mihi ſuccurrant quæ ad explanationem Ariſtotelicę ſententiæ conducant, iis
<
lb
/>
ſtudioſos veri non defraudem. </
s
>
<
s
>In primis autem omnes ad quatuor fontes referuntur. </
s
>
<
s
>aut enim
<
lb
/>
ponitur vnum principium, atque id vel mobile, vel immobile. </
s
>
<
s
>aut etiam plura, atque illa quidem
<
lb
/>
vel finita, vel infinita. </
s
>
<
s
>De ſingulis ſeorſum aliqua dicamus. </
s
>
<
s
>& cùm de ſumma rerum agant ij qui
<
lb
/>
ponunt vnum principium idque immobile; ſummouent enim fundamenta methodi naturalis;
<
lb
/>
cum illis item in primis agamus. </
s
>
<
s
>Huius ſectæ patroni fuere complures, ſed de his potiſsimè vide
<
lb
/>
tur meminiſſe Philoſophus. </
s
>
<
s
>Xenophane, Meliſſo, Parmenide, Lycophrone, & Zenone. </
s
>
<
s
>Hos om
<
lb
/>
nes miris modis agitat Ariſtoteles, & eorum ſententias conuellendo & rationum fallacias
<
expan
abbr
="
indicã-do
">indican
<
lb
/>
do</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Neque eo nomine ſolùm, quòd oppugnent euidentia motum, ſcilicet, & multitudinem quæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg907
"/>
<
lb
/>
ſunt affectiones ſubſtantiæ naturalis, & quorum cauſſas in hac methodo exploramus;
<
expan
abbr
="
verumetiã
">verumetiam</
expan
>
<
lb
/>
quia methodi rationem tollunt: quippe quòd vim principij ſubuertant. </
s
>
<
s
>Itaque fruſtra ſcientia
<
lb
/>
quæretur, ſi nullum extet principium. </
s
>
<
s
>Vnum enim eſſe poteſt, vt ſi Deus à quo vniuerſa pendent,
<
lb
/>
ante illa ſtatuatur quę pendent ab ipſo: atqui ſine illis erit quidem, non tamen principium. </
s
>
<
s
>Scien
<
lb
/>
tia verò ſine principiis non exiſtit: atque adeò, vt qui de ſcientia cogitat, in eius intelligentiam
<
expan
abbr
="
cõ-tinuò
">con
<
lb
/>
tinuò</
expan
>
principia cadant: neque reuocetur in dubium, quin methodi principia ponenda ſint. </
s
>
<
s
>idque
<
lb
/>
ab Ariſtotele vt perſpicuum acceptum fuiſſe nouimus. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Verumenimuerò etſi eorum rationes il
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg908
"/>
<
lb
/>
lò ſpectant, vt rerum multitudinem
<
expan
abbr
="
motumq́
">motumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>tollant, non omnium tamen vna eſt
<
expan
abbr
="
communisq́ue
">communisque</
expan
>
<
lb
/>
reprehenſio. </
s
>
<
s
>Nanque eiuſmodi ſunt, vel vt abſolutè tollant motum, & ſimul etiam cuncta natu
<
lb
/>
ræ fundamenta demoliantur. </
s
>
<
s
>vel conſtituta hypotheſi motus perperam colligantur. </
s
>
<
s
>Quòd ſi na
<
lb
/>
turam funditus euertunt, nulla ratio ſuppetit phyſico diſſerendi contra illos. </
s
>
<
s
>& vniuerſa diſce
<
lb
/>
ptatio primo philoſopho, aut dialectico deleganda. </
s
>
<
s
>eſt enim non naturalis ſimpliciter. </
s
>
<
s
>Neque
<
lb
/>
phyſicus, ſi ſe in ſuis cancellis continere velit, aut tales opiniones impugnare valet, aut etiam vi
<
lb
/>
tia notare. </
s
>
<
s
>Neque enim illi ſuccurrere poteſt aliquid notius motu, aut multitudine, quo conuin
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg909
"/>
<
lb
/>
cat aduerſarios; iam enim hæc negabunt illi. </
s
>
<
s
>oportet autem eum qui docendus eſt, aut de ſenten
<
lb
/>
tia demouendus, in aliquibus principiis conuenire. </
s
>
<
s
>Neque inſtantia poteſt afferri, ſi vniuerſa ne
<
lb
/>
gentur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Neque item vitia reprehendere licebit, quòd idem ſit principium quo verum firmatur,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg910
"/>
<
lb
/>
& falſum deſtruitur. </
s
>
<
s
>Atqui non conſentiunt de principiis; multò igitur minus de iis quæ princi
<
lb
/>
pia conſequuntur. </
s
>
<
s
>Si verò conſtituta hypotheſi motus falsò deducantur, vt in Zenonis diſputa
<
lb
/>
tione contingit, aliquid ad ipſas dicere licebit. </
s
>
<
s
>Quanquam neque omnium
<
expan
abbr
="
rationũ
">rationum</
expan
>
quibus Zeno
<
lb
/>
vſus eſt, eadem eſt ratio: nanque etiam ſi diſputationis eiuſce finem ſpectes, & ipſa non naturalis
<
lb
/>
eſt; at inter plures rationes quibus ea continetur, vniuerſas tollentes motum & multitudinem;
<
lb
/>
aliqua proponitur quæ ſyllogiſmum pſeudographon imitatur, & eſt aliqua ex parte non natura
<
lb
/>
lis: nanque etſi motum euertere conatur; at id efficit aſſumendo nonnulla principia methodi na
<
lb
/>
turalis, vt ſubſtantiam ſenſilem, ſpatium, & terminos,
<
expan
abbr
="
aliaq́
">aliaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>huiuſmodi, & iis abutendo ſeſe impli
<
lb
/>
cat abſurdis. </
s
>
<
s
>Proinde vt ſyllogiſmus pſeudographos, quòd Geometriæ principiis abutitur, à
<
lb
/>
Geometra diſſoluendus eſt, ita aliquam rationem Zenonis à phyſico diſſolui oportebit. </
s
>
<
s
>Quam
<
lb
/>
obrem diſceptatio quæ cum Zenone, ſuſcipitur ab Ariſtotele, quanuis diſtruat motum, eſt planè
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg911
"/>
<
lb
/>
naturalis: ſunt & aliquæ rationes Parmenidis eiuſdem modi. </
s
>
<
s
>Sed nunc cum illis agamus qui na
<
lb
/>
turam omnem è medio tollunt. </
s
>
<
s
>Horum principes fuere Xenophanes, Meliſſus, & Xenophanis
<
lb
/>
auditor habitus Parmenides. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Ac Xenophanes quidem & Meliſſus paullò imperitiores (plus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg912
"/>
<
lb
/>
enim vidit Parmenides) poſuere illud vnum infinitum. </
s
>
<
s
>Vtriuſque rationes ab Ariſtotele recitan
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
>Meliſsi ratio cuique perſpicua quam potius ſoriten, ſeu ſyllogiſmum acerualem nuncupaue
<
lb
/>
ris quo conſequens ad conſequens adiungitur,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& quodammodo aggregatur. </
s
>
<
s
>Xenophanis ra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg913
"/>
<
lb
/>
tio minus trita, & peruulgata. </
s
>
<
s
>Ponit ipſe æternum ens æquale, infinitum, vnum planè, ſui ſimile
<
lb
/>
& immobile. </
s
>
<
s
>Æternum ſanè, quia nihil ex nihilo fieri putat. </
s
>
<
s
>Nunc igitur ſiue omnia facta ſunt,
<
lb
/>
ſiue nihil eſt factum quod ſit, ex vtroque ſequitur id quod eſt, eſſe æternum. </
s
>
<
s
>Nam ſi nihil eſt fa
<
lb
/>
ctum, æternum igitur: ſin omnia facta eſſe dixerimus, ea ex nihilo facta eſſe oportebit. </
s
>
<
s
>id verò
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
<
lb
/>
fieri nequeat ordine Naturæ, efficitur, vt nihil omnino factum ſit, itaque æternum. </
s
>
<
s
>Idem quoque
<
lb
/>
maius aut minus eſſe non poteſt. </
s
>
<
s
>Nam ſi maius fit, aliquo accedente factum erit. </
s
>
<
s
>At id fieri ne
<
lb
/>
quit; ſiquidem ſic fiet ex minore: Sed in minore non eſt maius. </
s
>
<
s
>non igitur ex minore fiet maius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>ergo ex nihilo: quod ſanè fieri non poteſt. </
s
>
<
s
>Itaque æternum & infinitum igitur. </
s
>
<
s
>quandò æternum </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>