1minuant.
Meminiſſe oportet undas puppibus pilarum quam pro
ris eſſe infeſtatiores. Id monſtratur ex ea re quod ad puppes pi
larum fecundior illuctatur aqua quam ad proras. Tum et uiſun
tur illic gurgites in profundum excauati: cum proræ ipſæ
alueo harena oppletiore perſiſtant. Quæ quom ita ſint has
eſſe partes in omni operis mole munitiſſimas / et ad toleran
das aquarum aſſiduas moleſtias firmatiſſimas oportet. Ad
rem igitur uehementer confert / ſi profundum opus ipſum
pedamenti multo quaque uerſus/ et maxime ad puppim pro
tendetur quoad etiam quouis caſu ſubdempta pedamento
rum parte / multa ſuperſint quæ oneri pilarum ferendo non
deficiant. Confertque imprimis quamuis baſim iſtic ipſo a pri
mordio producere in accliue: ut aquæ ſuperuadentes non præ
rupto irruat: ſed lapſu molli facile dilabitur. Nam præci
piti cadens aqua fundum commouet / et inde facta turbidior
aſportat commota: et locum momentis excauat. Pilas aſtrue
mus lapide quam id queat prægrandi / longitudine et latitudi
ne eximia: qui natura ſui gelicidiis reſiſtat: et aquis non ma
ceretur: neque alioquin facile diſſoluatur: neque fraceſcat ſub
onere: coagmentabiturque omni diligentia ad regulam / ad
perpendiculum / ad libellam / nexuris nunquam intermiſſis /
in longum / intranſuerſum iuncturis mutuo complicitis / ſpre
ta omni minorum lapidum infractura. Adigeturque ex ære
acus et anſæ crebræ / eorum loculis ita preſſis et ita diſpoſitis
ut ulceribus non debilitentur lapides: ſed firmentur captu:
tolleturque in altum opus / prora et puppi angulari: toto uer
tice eminenti uſque etiam exuberantes alluuiones pilarum
frontes ſuperet. Pilarum craſſitudo ad pontis altitudinem
erit ſub quadrupla. Fuere qui non in angulum proras iſtiuſ
modi et puppim ſed emiciclo finierunt ductos credo linia
menti uenuſtate. Et ciclum tametſi habere anguli uires di
xerim angulum tamen iſti inprimis probo: modo non ita
acuminetur: ut ad omnes leues iniurias decuſſatus dehone
ris eſſe infeſtatiores. Id monſtratur ex ea re quod ad puppes pi
larum fecundior illuctatur aqua quam ad proras. Tum et uiſun
tur illic gurgites in profundum excauati: cum proræ ipſæ
alueo harena oppletiore perſiſtant. Quæ quom ita ſint has
eſſe partes in omni operis mole munitiſſimas / et ad toleran
das aquarum aſſiduas moleſtias firmatiſſimas oportet. Ad
rem igitur uehementer confert / ſi profundum opus ipſum
pedamenti multo quaque uerſus/ et maxime ad puppim pro
tendetur quoad etiam quouis caſu ſubdempta pedamento
rum parte / multa ſuperſint quæ oneri pilarum ferendo non
deficiant. Confertque imprimis quamuis baſim iſtic ipſo a pri
mordio producere in accliue: ut aquæ ſuperuadentes non præ
rupto irruat: ſed lapſu molli facile dilabitur. Nam præci
piti cadens aqua fundum commouet / et inde facta turbidior
aſportat commota: et locum momentis excauat. Pilas aſtrue
mus lapide quam id queat prægrandi / longitudine et latitudi
ne eximia: qui natura ſui gelicidiis reſiſtat: et aquis non ma
ceretur: neque alioquin facile diſſoluatur: neque fraceſcat ſub
onere: coagmentabiturque omni diligentia ad regulam / ad
perpendiculum / ad libellam / nexuris nunquam intermiſſis /
in longum / intranſuerſum iuncturis mutuo complicitis / ſpre
ta omni minorum lapidum infractura. Adigeturque ex ære
acus et anſæ crebræ / eorum loculis ita preſſis et ita diſpoſitis
ut ulceribus non debilitentur lapides: ſed firmentur captu:
tolleturque in altum opus / prora et puppi angulari: toto uer
tice eminenti uſque etiam exuberantes alluuiones pilarum
frontes ſuperet. Pilarum craſſitudo ad pontis altitudinem
erit ſub quadrupla. Fuere qui non in angulum proras iſtiuſ
modi et puppim ſed emiciclo finierunt ductos credo linia
menti uenuſtate. Et ciclum tametſi habere anguli uires di
xerim angulum tamen iſti inprimis probo: modo non ita
acuminetur: ut ad omnes leues iniurias decuſſatus dehone