Apian, Petrus
,
Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 7
[out of range]
>
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
of 97
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div5
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
5
">
<
pb
file
="
0013
"
n
="
13
"/>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div6
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
6
">
<
head
xml:id
="
echoid-head7
"
xml:space
="
preserve
">PRONVNCIATA CEN-
<
lb
/>
TVM, CVM INTER PRETATIONIBVS, V-
<
lb
/>
TILITATIBVS, ET EXEMPLIS EORVNDEM APER-
<
lb
/>
tiſsimis, ſuper inſtrumento nouo Primi Mobilis, recens iam à Petro
<
lb
/>
Apiano cõpoſita & conſcripta, magno futura uſui omnibus Aſtro
<
lb
/>
nomiæ ſtudioſis, fœliciter hic incipiunt.</
head
>
<
head
xml:id
="
echoid-head8
"
xml:space
="
preserve
">PRONVNCIATVM PRIMVM.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s414
"
xml:space
="
preserve
">Inſtrumentum hoc
<
emph
style
="
sc
">Primi</
emph
>
<
emph
style
="
sc
">Mobilis</
emph
>
componere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s415
"
xml:space
="
preserve
">in genere uſum e-
<
lb
/>
ius breuiter intelligere.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s416
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s417
"
xml:space
="
preserve
">PRincipio cõpoſiturus inſtrumentũ, quo omne illud, q̊dcũ in uniuerſo pri
<
lb
/>
mo Mobili inquiri poteſt, inueniatur, Duc lineã rectam ea longitudine, q̃
<
lb
/>
magnitudini ſiue quãtitati ꝓpoſiti inſtrumenti reſpondeat, Ad huius lineæ
<
lb
/>
finẽ ſeu extremitatẽ dextri lateris pone A, ex altera parte B. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s418
"
xml:space
="
preserve
">Deinde ex A
<
lb
/>
lineã erige perpendicularẽ, eadem longitudine plano´ æquali lineæ A B,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s419
"
xml:space
="
preserve
">in altera extremitate q̃ eminet, ſcribe C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s420
"
xml:space
="
preserve
">Mox circinũ altero illo pede fixo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s421
"
xml:space
="
preserve
">immoto
<
lb
/>
repone in A, mobilẽ aũt pedẽ educ extenſum in C uſ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s422
"
xml:space
="
preserve
">ſic circulũ deſcribe à C uſ in
<
lb
/>
B, at hoc modo habebis ante te deſcriptum iamiam quadrantẽ, quartã. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s423
"
xml:space
="
preserve
">ſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s424
"
xml:space
="
preserve
">circuli totius
<
lb
/>
partẽ ex tribus illis literis A B C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s425
"
xml:space
="
preserve
">Ad hæc circulũ iſtũ à B in C diuide in 90 partes æqua-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0013-01
"
xlink:href
="
note-0013-01a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">Quomodo</
emph
>
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">Quadrans</
emph
>
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">in</
emph
>
90.
<
emph
style
="
it
">par-</
emph
>
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">tes diuidi</
emph
>
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">debeat.</
emph
>
</
note
>
les, id in hunc modũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s426
"
xml:space
="
preserve
">Primũ omniũ in tres partes æquales, deinde quãlibet earũ rurſus
<
lb
/>
in tres alias ꝑtes æquales, mox ſingulas illas adhuc partire in duas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s427
"
xml:space
="
preserve
">has poſtremò in 5.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s428
"
xml:space
="
preserve
">at ſic circulũ habebis à B uſ in C diuiſum apte in 90. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s429
"
xml:space
="
preserve
">ꝑtes æquales, quas graduũ ap-
<
lb
/>
pellatione cõtinemus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s430
"
xml:space
="
preserve
">Et hæc puncta graduũ occultè quidẽ deſcribi debent, ut facile de-
<
lb
/>
leri poſsint. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s431
"
xml:space
="
preserve
">Cæterũijs ita peractis, porrò adhuc diuide lineã A B in duas ꝑ
<
unsure
/>
tes in pũcto
<
lb
/>
D, ſimiliter & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s432
"
xml:space
="
preserve
">lineã A C in pũcto E, circinũ pone in D altero pede fixo, altero exten
<
lb
/>
ſo deſcribe circulũ ex A uſ in B, circinũ ita immotũ relinque, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s433
"
xml:space
="
preserve
">pedem alterũ colloca in
<
lb
/>
E, altero aũt ſimiliter duc ſemicirculũ ab à uſ in C, ita, ut duo illi interſectionẽ mutuã
<
lb
/>
habeant in pũcto F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s434
"
xml:space
="
preserve
">At iſti iam ſemicirculi duo illi ſuntueri, qui ad diuiſionem ſinuum
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s435
"
xml:space
="
preserve
">neceſſario hic requirũtur & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s436
"
xml:space
="
preserve
">adpoſite uſurpantur, q̊d hoc loco præmonuiſſe te oportu
<
lb
/>
it, nobis´ adeo conſultũ uiſum eſt, eo maxime ut deinceps ſcias ꝗd uelimus, quotieſcũ
<
lb
/>
de circulis ſinuũ diſſeremus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s437
"
xml:space
="
preserve
">In pũcto aũt A filum adfigi oportet, quo uſui fit accommo
<
lb
/>
datior. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s438
"
xml:space
="
preserve
">Deinde punctis D E applica regulã, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s439
"
xml:space
="
preserve
">pinge aut trahe lineã occultam ex D in E
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s440
"
xml:space
="
preserve
">eam diuide p mediũ in puncto G, poſthac pone circinũ pede fixo, ſcilicet fixo in G, al-
<
lb
/>
tero extẽſo in B uel C deſcribe circulũ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s441
"
xml:space
="
preserve
">ſic circulũ deſcribe à C uſ in B, ita tamẽ, ut ap
<
lb
/>
pareat circulus eminere aliquantulũ ultra B & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s442
"
xml:space
="
preserve
">C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s443
"
xml:space
="
preserve
">Iterũ expande circinũ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s444
"
xml:space
="
preserve
">protrahe cir
<
lb
/>
culũ tantũ ſolummodo diſtantẽ à iam ducto circulo, ꝙ inter ipſos poſsint cadere ſingula
<
lb
/>
res graduũ diuiſiones. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s445
"
xml:space
="
preserve
">Rurſus iterũ comprime circinũ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s446
"
xml:space
="
preserve
">depinge in eodẽ centro tertiũ
<
lb
/>
circulũ tantũ diſtantem à primo, ut inter ipſos poſsit ſcribi numerus graduũ diſtinctorũ
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0013-01
"
xlink:href
="
fig-0013-01a
"
number
="
3
">
<
image
file
="
0013-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0013-01
"/>
</
figure
>
ꝑ 5 & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s447
"
xml:space
="
preserve
">5. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s448
"
xml:space
="
preserve
">Hi circuli ſic rite deſcripti, cõſtituũt limbũ huius inſtru
<
lb
/>
mẽti. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s449
"
xml:space
="
preserve
">Demũ applica regulã cẽtro A & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s450
"
xml:space
="
preserve
">fingulis diuiſionibus gra-
<
lb
/>
duũ in circulo B C occulto, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s451
"
xml:space
="
preserve
">ubi regula tangit iſtos circulos,
<
lb
/>
duc lineas minutas à primo citculo in
<
lb
/>
ſecũdũ, linea uero à 5. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s452
"
xml:space
="
preserve
">gradu ducenda
<
lb
/>
erit de ſecũdo circulo in tertiũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s453
"
xml:space
="
preserve
">Tandẽ
<
lb
/>
in ſpacio primi & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s454
"
xml:space
="
preserve
">tertij, incipiẽdo à B
<
lb
/>
ſcribẽdo uerſus C in primo ſpacio 5.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s455
"
xml:space
="
preserve
">in ſecũdo 10, in tertio 15, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s456
"
xml:space
="
preserve
">ſic de alijs
<
lb
/>
numeris ꝑ ꝗnariũ aſcẽdendo uſ ad
<
lb
/>
90. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s457
"
xml:space
="
preserve
">q̃ circa C ſedẽ ſibi uendicabunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s458
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Hactenus de compoſitiõe limbi Qua
<
lb
/>
drantis, cuius has ſume figuras.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s459
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>