Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N10136" level="2" n="1" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N10E2D" level="3" n="5" type="chapter" type-free="capitulum">
              <pb chead="Prime partis" file="0013" n="13"/>
              <p xml:id="N10F6D">
                <s xml:id="N10F6E" xml:space="preserve">His poſitis ſit prima cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N10F71" xml:space="preserve">Quã­
                  <lb/>
                docun aliquod corpus diuiditur quouis genere
                  <lb/>
                proportionis: totū corpus ſe debet habere ad ag­
                  <lb/>
                gregatum ex omnibus partibus proportionalibꝰ
                  <lb/>
                ſequentibus primam: in ea proportione qua cor­
                  <lb/>
                pus diuiditur. </s>
                <s xml:id="N10F7E" xml:space="preserve">Exemplum / vt ſi corpus diuidatur
                  <lb/>
                proportione ſexquialtera: oportet /  illud corpus
                  <lb/>
                ſe habeat ad aggregatum ex omnibus partibus
                  <lb/>
                proportionabilibꝰ. </s>
                <s xml:id="N10F87" xml:space="preserve">ſequentibus primam: in pro­
                  <lb/>
                portione ſexquialtera. </s>
                <s xml:id="N10F8C" xml:space="preserve">Probatur hec concluſio: et
                  <lb/>
                volo /  b. corpꝰ diuidatur in partes proportiona­
                  <lb/>
                les proportione a. in infinitum: et arguo ſic / b. cor-
                  <lb/>
                pus diuiditur in partes proportionales propor­
                  <lb/>
                tione .a. in infinitum: igitur deperdendo primam
                  <lb/>
                partem proportionalem proportione a. ipſum ef­
                  <lb/>
                ficitur in a. proportione minus: patet conſequētia
                  <lb/>
                ex ſecunda parte quarte ſuppoſitionis: et vltra il­
                  <lb/>
                lud corpus b. deperdendo primã partem propor-
                  <lb/>
                tionalem a. efficitur ſiue manet in a. proportione
                  <lb/>
                minus et non manet niſi aggregatum ex omībus
                  <lb/>
                ſequentibus primam partem proportionalē: igi­
                  <lb/>
                tur illud corpus b. ſe habet ad aggregatum ex om­
                  <lb/>
                nibus partibus proportionabilibus ſequentibus
                  <lb/>
                primam eius partem proportionalem proportio­
                  <lb/>
                ne a. in eadem proportione a. / quod fuit ꝓbanduꝫ.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10FAE" xml:space="preserve">Patet hec conſequentia: quia ſi illud aggregatū
                  <lb/>
                ex omnibus ſequentibus primã. etc̈. eſt minus ipſo
                  <lb/>
                b. corpore in a proportione: ſequitur /  ipſum b.
                  <lb/>
                corpus eſt maius illo aggregato ex omnibus ſe-
                  <lb/>
                quentibus primam in a. proportione.</s>
              </p>
              <p xml:id="N10FB9">
                <s xml:id="N10FBA" xml:space="preserve">Secunda cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N10FBD" xml:space="preserve">Ad inueniendū
                  <lb/>
                reſiduū a prima parte ꝓportionali quauis ꝓpor­
                  <lb/>
                tione rationali corpus diuidatur: capiãtur primi
                  <lb/>
                numeri talis ꝓportionis: et diuidat̄̄ corpus in tot
                  <lb/>
                vnitates quotus eſt numerꝰ maior illius propor­
                  <lb/>
                tionis: et ex illis partibꝰ ꝓ reſiduo a prima parte
                  <lb/>
                capiantur tot: quotus eſt numerus minor talis ꝓ-
                  <lb/>
                portionis. </s>
                <s xml:id="N10FCE" xml:space="preserve">Exēplum / vt ſi vis diuidere corpꝰ ꝓpor-
                  <lb/>
                tione ſexquitertia: et videre quid reſtabit pro reſi-
                  <lb/>
                duo a prima parte proportionali: capias .4. et .3.
                  <lb/>
                primos numeros ꝓportionis ſexquitertie: et diui­
                  <lb/>
                das totū corpus in quatuor partes equales: quia
                  <lb/>
                numerus maior eſt quaternarius: et pro reſiduo a
                  <lb/>
                prima ꝑte ꝓportionali capias tres partes ex illis
                  <lb/>
                q2 numerus minor eſt ternarius. </s>
                <s xml:id="N10FDF" xml:space="preserve">Probat̄̄ hec con­
                  <lb/>
                cluſio et volo /  b. corpus diuidatur proportione
                  <lb/>
                a. cuius proportionis primi numeri ſint c. maior
                  <lb/>
                numerus et d. minor / et arguo ſic. </s>
                <s xml:id="N10FE8" xml:space="preserve">Iſtud corpus eſt
                  <lb/>
                diuiſum per partes ꝓportionales proportione a /
                  <lb/>
                ergo totū iſtud b. corpus ſe habet ad aggregatuꝫ
                  <lb/>
                ex oībus partibus ꝓportionabilibus ꝓportione
                  <lb/>
                a. ſequētibus primã in proportione a. </s>
                <s xml:id="N10FF3" xml:space="preserve">Patet ↄ̨ña
                  <lb/>
                ex priori concluſione: et vltra totum b. ſe habet ad
                  <lb/>
                aggregatum .etc̈. in ꝓportione a. / ergo ſequitur / 
                  <lb/>
                ipſuꝫ b. ſe habet ad illud aggregatū ſicut c. nume­
                  <lb/>
                reus ad d. numerū / vt cõſtat et d. numerꝰ eſt nume­
                  <lb/>
                rus minor: ergo ſequitur /  aggregatū ex omībꝰ
                  <lb/>
                partibus ꝓportionalibꝰ proportione a. ſequē-
                  <lb/>
                tibus primã ſe habet vt numerus mīor primorum
                  <lb/>
                numerorū proportionis a. reſpectu maioris nu-
                  <lb/>
                meri: et nõ poteſt ſic ſe habere: niſi fiat diuiſio ta-
                  <lb/>
                lis corporis modo dicto in concluſione vel equiua­
                  <lb/>
                lenti / vt conſtat: igitur ſequitur concluſio.</s>
              </p>
              <p xml:id="N1100C">
                <s xml:id="N1100D" xml:space="preserve">Tertia cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N11010" xml:space="preserve">Ad diuidendū cor-
                  <lb/>
                pus per partes proportionales qua vis ꝓportõe
                  <cb chead="Capitulum quintū"/>
                multiplici capiēda eſt pro reſiduo a prima parte
                  <lb/>
                proportionali vna pars aliquota denoīata a nu­
                  <lb/>
                mero talē proportionē multiplicem denominante
                  <lb/>
                vt in diuiſione dupla proportione capiēda eſt vna
                  <lb/>
                medietas pro reſiduo a prima parte ꝓportionali
                  <lb/>
                et proportione tripla vna tertia et quadrupla vna
                  <lb/>
                quarta quintupla vero vna quinta et ſic ī infinitū
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N11025" xml:space="preserve">Probatur hec cõcluſio: qm̄ ſemper corpus diuiſū
                  <lb/>
                per partes proportionales aliqua proportione ſe
                  <lb/>
                debet habere ad reſiduū a prima parte ꝓportio-
                  <lb/>
                nali in eadeꝫ ꝓportione qua diuiditur: vt patet ex
                  <lb/>
                prima concluſione: ſed quodlibet corpus ſe hab3
                  <lb/>
                ad ſuã medietatē in proportiõe dupla et quodlib3
                  <lb/>
                ad ſuã tertiã in tripla: ad quartã in quadrupla: et
                  <lb/>
                ſic conſequēter: ergo in qualibet diuiſione corpo-
                  <lb/>
                ris ꝓportione dupla debet capi ꝓ reſiduo a pri-
                  <lb/>
                ma parte proportionali medietas. </s>
                <s xml:id="N1103A" xml:space="preserve">et proportione
                  <lb/>
                tripla vna tertia: et q̈drupla vna quarta et quintu­
                  <lb/>
                pla vna quīta. </s>
                <s xml:id="N11041" xml:space="preserve">et ſic in infinituꝫ: quod fuit ꝓbandū
                  <lb/>
                  <note position="right" xlink:href="note-0013-01a" xlink:label="note-0013-01" xml:id="N110DC" xml:space="preserve">Correla­
                    <lb/>
                  riū ṗmū.</note>
                </s>
                <s xml:id="N1104B" xml:space="preserve">¶ Ex hac cõcluſione ſequitur primo:  diuidendo
                  <lb/>
                corpus proportiõe dupla prima pars erit medie­
                  <lb/>
                tas, et ſecūda medietas reſidui: et tertia medietas
                  <lb/>
                reſidui, et ſic cõſequenter. </s>
                <s xml:id="N11054" xml:space="preserve">ꝓportione tripla prima
                  <lb/>
                pars eſt due tertie totius: et ſecūda due tertie reſi-
                  <lb/>
                dui, et tertia due tertie reſidui a prima et ſecunda:
                  <lb/>
                et ſic ſine termino. </s>
                <s xml:id="N1105D" xml:space="preserve">ꝓportione vero quadrupla pri­
                  <lb/>
                ma pars eſt tres quarte, et ſecunda tres quarte re­
                  <lb/>
                ſidui. </s>
                <s xml:id="N11064" xml:space="preserve">ꝓportiõe vero quītupla prima pars eſt qua­
                  <lb/>
                tuor quinte. </s>
                <s xml:id="N11069" xml:space="preserve">et ſextupla quin ſexte et ſeptupla ſex
                  <lb/>
                ſeptime: et ſic ſine termino. </s>
                <s xml:id="N1106E" xml:space="preserve">Probatur hoc correla­
                  <lb/>
                riū: quia diuidendo proportione dupla: totum re­
                  <lb/>
                ſiduū a prima parte ꝓportõali eſt vna medietas /
                  <lb/>
                vt patet ex cõcluſione: igitur prima pars erit vna
                  <lb/>
                medietas </s>
                <s xml:id="N11079" xml:space="preserve">Patet cõſequētia ex ſecūda ſuppoſitio­
                  <lb/>
                ne / qm̄ omnes partes proportionales totū corpꝰ
                  <lb/>
                abſoluūt. </s>
                <s xml:id="N11080" xml:space="preserve">Item diuidendo ꝓportione tripla reſi­
                  <lb/>
                duū a prima parte ꝓportionali eſt vna tertia / igit̄̄
                  <lb/>
                prima erit due tertie. </s>
                <s xml:id="N11087" xml:space="preserve">Itē diuidēdo quadrupla re­
                  <lb/>
                ſiduū a ṗma eſt vna quarta / igit̄̄ prima eſt 3 quar-
                  <lb/>
                te. </s>
                <s xml:id="N1108E" xml:space="preserve">Quītupla vero eſt vna quīta / igitur prima erit
                  <lb/>
                quatuor quinte. </s>
                <s xml:id="N11093" xml:space="preserve">Et ſimiliter arguēdū eſt de ꝓpor­
                  <lb/>
                tione ſextupla ſeptupla / et ſic cõſequenter. </s>
                <s xml:id="N11098" xml:space="preserve">igit̄̄ cor-
                  <lb/>
                relarium verū. </s>
                <s xml:id="N1109D" xml:space="preserve">Antecedentia harū cõſequētiarum
                  <lb/>
                patēt ex ꝓxima concluſione et ipſe conſequentie ex
                  <lb/>
                ſecunda ſuppoſitione.
                  <note position="right" xlink:href="note-0013-02a" xlink:label="note-0013-02" xml:id="N110E4" xml:space="preserve">Corelari­
                    <lb/>
                  riū ſcḋm</note>
                </s>
                <s xml:id="N110A9" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſecūdo /  diui­
                  <lb/>
                dēdo corpus per partes proportionales ꝓportõe
                  <lb/>
                dupla: reſiduum a prima eſt equale prime parti: et
                  <lb/>
                ꝓportione tripla eſt ſubduplū ad ṗmã: et quadru­
                  <lb/>
                pla ſubtriplū: et quītupla ſubquadruplū: et ſextu-
                  <lb/>
                pla ſubquintuplū: et ſic ſine termīo. </s>
                <s xml:id="N110B6" xml:space="preserve">Patet hec cor­
                  <lb/>
                relariū facile ex priori et concluſione. </s>
                <s xml:id="N110BB" xml:space="preserve">Si em̄ diui-
                  <lb/>
                dendo ꝓportione tripla prima pars eſt due tertie
                  <lb/>
                et reſiduū vna tertia cū vna tertia ſit ſubduplū ad
                  <lb/>
                duas tertias reſiduū a prima diuidēdo ꝓportiõe
                  <lb/>
                tripla erit ſubduplū ad primã. </s>
                <s xml:id="N110C6" xml:space="preserve">Item cū diuidēdo
                  <lb/>
                corpus ꝓportione quadrupla prima pars ſit tres
                  <lb/>
                quarte et reſiduuꝫ a prima vna quarta vna: autem
                  <lb/>
                quarta eſt ſubtripla ad tres quartas: igitur reſi-
                  <lb/>
                duū a prima parte diuidendo proportõe quadru­
                  <lb/>
                pla eſt ſubtriplum ad primã partem. </s>
                <s xml:id="N110D3" xml:space="preserve">Et hoc mo-
                  <lb/>
                do de aliis probabis.</s>
              </p>
              <p xml:id="N110EC">
                <s xml:id="N110ED" xml:space="preserve">Quarta cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N110F0" xml:space="preserve">Ad diuidendū cor­
                  <lb/>
                pus qua vis ꝓportione ſuperparticulari: capiēda
                  <lb/>
                eſt ꝓ ṗma parte ꝓportionali vna pars aliquota
                  <lb/>
                denoīata a maiori numero ṗmorū numeroꝝ talis
                  <lb/>
                ꝓportionis. </s>
                <s xml:id="N110FB" xml:space="preserve">puta diuidendo ꝓportione ſexquial- </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>