Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
< >
page |< < of 290 > >|
13
His poſitis ſit prima cõcluſio. Quã­
docun aliquod corpus diuiditur quouis genere
proportionis: totū corpus ſe debet habere ad ag­
gregatum ex omnibus partibus proportionalibꝰ
ſequentibus primam: in ea proportione qua cor­
pus diuiditur.
Exemplum / vt ſi corpus diuidatur
proportione ſexquialtera: oportet /  illud corpus
ſe habeat ad aggregatum ex omnibus partibus
proportionabilibꝰ.
ſequentibus primam: in pro­
portione ſexquialtera.
Probatur hec concluſio: et
volo /  b. corpꝰ diuidatur in partes proportiona­
les proportione a. in infinitum: et arguo ſic / b. cor-
pus diuiditur in partes proportionales propor­
tione .a. in infinitum: igitur deperdendo primam
partem proportionalem proportione a. ipſum ef­
ficitur in a. proportione minus: patet conſequētia
ex ſecunda parte quarte ſuppoſitionis: et vltra il­
lud corpus b. deperdendo primã partem propor-
tionalem a. efficitur ſiue manet in a. proportione
minus et non manet niſi aggregatum ex omībus
ſequentibus primam partem proportionalē: igi­
tur illud corpus b. ſe habet ad aggregatum ex om­
nibus partibus proportionabilibus ſequentibus
primam eius partem proportionalem proportio­
ne a. in eadem proportione a. / quod fuit ꝓbanduꝫ.
Patet hec conſequentia: quia ſi illud aggregatū
ex omnibus ſequentibus primã. etc̈. eſt minus ipſo
b. corpore in a proportione: ſequitur /  ipſum b.
corpus eſt maius illo aggregato ex omnibus ſe-
quentibus primam in a. proportione.
Secunda cõcluſio. Ad inueniendū
reſiduū a prima parte ꝓportionali quauis ꝓpor­
tione rationali corpus diuidatur: capiãtur primi
numeri talis ꝓportionis: et diuidat̄̄ corpus in tot
vnitates quotus eſt numerꝰ maior illius propor­
tionis: et ex illis partibꝰ ꝓ reſiduo a prima parte
capiantur tot: quotus eſt numerus minor talis ꝓ-
portionis.
Exēplum / vt ſi vis diuidere corpꝰ ꝓpor-
tione ſexquitertia: et videre quid reſtabit pro reſi-
duo a prima parte proportionali: capias .4. et .3.
primos numeros ꝓportionis ſexquitertie: et diui­
das totū corpus in quatuor partes equales: quia
numerus maior eſt quaternarius: et pro reſiduo a
prima ꝑte ꝓportionali capias tres partes ex illis
q2 numerus minor eſt ternarius.
Probat̄̄ hec con­
cluſio et volo /  b. corpus diuidatur proportione
a. cuius proportionis primi numeri ſint c. maior
numerus et d. minor / et arguo ſic.
Iſtud corpus eſt
diuiſum per partes ꝓportionales proportione a /
ergo totū iſtud b. corpus ſe habet ad aggregatuꝫ
ex oībus partibus ꝓportionabilibus ꝓportione
a. ſequētibus primã in proportione a.
Patet ↄ̨ña
ex priori concluſione: et vltra totum b. ſe habet ad
aggregatum .etc̈. in ꝓportione a. / ergo ſequitur / 
ipſuꝫ b. ſe habet ad illud aggregatū ſicut c. nume­
reus ad d. numerū / vt cõſtat et d. numerꝰ eſt nume­
rus minor: ergo ſequitur /  aggregatū ex omībꝰ
partibus ꝓportionalibꝰ proportione a. ſequē-
tibus primã ſe habet vt numerus mīor primorum
numerorū proportionis a. reſpectu maioris nu-
meri: et nõ poteſt ſic ſe habere: niſi fiat diuiſio ta-
lis corporis modo dicto in concluſione vel equiua­
lenti / vt conſtat: igitur ſequitur concluſio.
Tertia cõcluſio. Ad diuidendū cor-
pus per partes proportionales qua vis ꝓportõe
multiplici capiēda eſt pro reſiduo a prima parte
proportionali vna pars aliquota denoīata a nu­
mero talē proportionē multiplicem denominante
vt in diuiſione dupla proportione capiēda eſt vna
medietas pro reſiduo a prima parte ꝓportionali
et proportione tripla vna tertia et quadrupla vna
quarta quintupla vero vna quinta et ſic ī infinitū
Probatur hec cõcluſio: qm̄ ſemper corpus diuiſū
per partes proportionales aliqua proportione ſe
debet habere ad reſiduū a prima parte ꝓportio-
nali in eadeꝫ ꝓportione qua diuiditur: vt patet ex
prima concluſione: ſed quodlibet corpus ſe hab3
ad ſuã medietatē in proportiõe dupla et quodlib3
ad ſuã tertiã in tripla: ad quartã in quadrupla: et
ſic conſequēter: ergo in qualibet diuiſione corpo-
ris ꝓportione dupla debet capi ꝓ reſiduo a pri-
ma parte proportionali medietas.
et proportione
tripla vna tertia: et q̈drupla vna quarta et quintu­
pla vna quīta.
et ſic in infinituꝫ: quod fuit ꝓbandū
11Correla­
riū ṗmū.
¶ Ex hac cõcluſione ſequitur primo:  diuidendo
corpus proportiõe dupla prima pars erit medie­
tas, et ſecūda medietas reſidui: et tertia medietas
reſidui, et ſic cõſequenter.
ꝓportione tripla prima
pars eſt due tertie totius: et ſecūda due tertie reſi-
dui, et tertia due tertie reſidui a prima et ſecunda:
et ſic ſine termino.
ꝓportione vero quadrupla pri­
ma pars eſt tres quarte, et ſecunda tres quarte re­
ſidui.
ꝓportiõe vero quītupla prima pars eſt qua­
tuor quinte.
et ſextupla quin ſexte et ſeptupla ſex
ſeptime: et ſic ſine termino.
Probatur hoc correla­
riū: quia diuidendo proportione dupla: totum re­
ſiduū a prima parte ꝓportõali eſt vna medietas /
vt patet ex cõcluſione: igitur prima pars erit vna
medietas
Patet cõſequētia ex ſecūda ſuppoſitio­
ne / qm̄ omnes partes proportionales totū corpꝰ
abſoluūt.
Item diuidendo ꝓportione tripla reſi­
duū a prima parte ꝓportionali eſt vna tertia / igit̄̄
prima erit due tertie.
Itē diuidēdo quadrupla re­
ſiduū a ṗma eſt vna quarta / igit̄̄ prima eſt 3 quar-
te.
Quītupla vero eſt vna quīta / igitur prima erit
quatuor quinte.
Et ſimiliter arguēdū eſt de ꝓpor­
tione ſextupla ſeptupla / et ſic cõſequenter.
igit̄̄ cor-
relarium verū.
Antecedentia harū cõſequētiarum
patēt ex ꝓxima concluſione et ipſe conſequentie ex
ſecunda ſuppoſitione. 22Corelari­
riū ſcḋm
¶ Sequitur ſecūdo /  diui­
dēdo corpus per partes proportionales ꝓportõe
dupla: reſiduum a prima eſt equale prime parti: et
ꝓportione tripla eſt ſubduplū ad ṗmã: et quadru­
pla ſubtriplū: et quītupla ſubquadruplū: et ſextu-
pla ſubquintuplū: et ſic ſine termīo.
Patet hec cor­
relariū facile ex priori et concluſione.
Si em̄ diui-
dendo ꝓportione tripla prima pars eſt due tertie
et reſiduū vna tertia cū vna tertia ſit ſubduplū ad
duas tertias reſiduū a prima diuidēdo ꝓportiõe
tripla erit ſubduplū ad primã.
Item cū diuidēdo
corpus ꝓportione quadrupla prima pars ſit tres
quarte et reſiduuꝫ a prima vna quarta vna: autem
quarta eſt ſubtripla ad tres quartas: igitur reſi-
duū a prima parte diuidendo proportõe quadru­
pla eſt ſubtriplum ad primã partem.
Et hoc mo-
do de aliis probabis.
Quarta cõcluſio. Ad diuidendū cor­
pus qua vis ꝓportione ſuperparticulari: capiēda
eſt ꝓ ṗma parte ꝓportionali vna pars aliquota
denoīata a maiori numero ṗmorū numeroꝝ talis
ꝓportionis.
puta diuidendo ꝓportione ſexquial-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index