Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001447">
                <pb pagenum="126" xlink:href="025/01/130.jpg"/>
              vera elevatio licèt aliquem aquarum motum dicat, non tamen ita acci­
                <lb/>
              pienda eſt, vt aqua à circulo maximæ preſſionis ad punctum maximæ ele­
                <lb/>
              vationis excurrat, totumque illud ſpatium conficiat, ſed vt pars aquæ aliam
                <lb/>
              partem pellat, & hæc aliam; cogita veſicam aqua plenam, quam vel ma­
                <lb/>
              nu, vel fune in ſpiras acto ſtringis, ac proinde temporis ferè momento tu­
                <lb/>
              mor attollitur, quod certè per motum obtineri non poſſet. </s>
              <s id="s.001448">Tertiò, per
                <lb/>
              motum aquam elevatam versùs litus excurrere, & averſis ire fluminibus,
                <lb/>
              ad inſtar majoris cujuſdam dolij; vbi enim litore altior eſt, in litus exun­
                <lb/>
              dat; idem dico de ſuprema fluminum ſuperficie: & hæc eſt ratio cur
                <lb/>
              aqua, per æſtum exundet, quia cum prædictæ preſſionis vi, etiam ver­
                <lb/>
              sùs oram & litus extollatur, in litus ipſum, quod inferius eſt, & in ſub­
                <lb/>
              jacentis fluminis alveum excurrit, ſublata verò preſſione, aqua illa,
                <lb/>
              quæ priùs exundarat in litus, cum ſit altius ipſa maris, poſtquam detu­
                <lb/>
              muit, ſuperficie, versùs ipſum mare refluit. </s>
              <s id="s.001449">Quartò, Majorem arcum
                <lb/>
              vtilem plùs, minorem verò minùs præſtare; præſertim cùm ſuo modo
                <lb/>
              accedat ratio vectis, ſicuti brevior baculus difficiliùs curvatur, quàm
                <lb/>
              longior; hinc major arcus minorem ſuperat, & major ſuperficies aquæ
                <lb/>
              ex præſatis arcubus conſtans vincit minorem ex arcubus etiam conſtan­
                <lb/>
              tem; ſunt autem hujuſmodi arcus paralleli circulo maximæ preſſionis;
                <lb/>
              & cum in ſingulis punctis circuli vtilis, æqualis preſſio cenſeatur, inæ­
                <lb/>
              qualitas preſſionis directæ accipienda eſt in arcubus ad angulos rectos
                <lb/>
              ſecantibus prædictos preſſionum arcus. </s>
              <s id="s.001450">Quintò, Suppono ad aquam extru­
                <lb/>
              dendam, per anguſtiorem alveum, ſeu canalem, minorem preſſionis vim de­
                <lb/>
              ſiderari, vt conſtat ex doctrina motuum; nempe major mobilis, ſeu moven­
                <lb/>
              di corporis moles motui magis reſiſtit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001451">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001452"> Cuncta hæc ſatis intelligo; ſtatuo enim globum iſtum in
                <lb/>
              ſitu Sphæræ rectæ; ita vt axis & poli ſint in plano horizontis; aſſum­
                <lb/>
              ptoque ſupremo globi puncto, ſeu vertice, illius horizon, qui per Po­
                <lb/>
              los deſcribitur, eſtque vnus ex Meridianis & diſtat à puncto aſſumpto
                <lb/>
              90. grad. circulus maximæ preſſionis erit, cui ſi omnes parallelos acci­
                <lb/>
              piam, omnes circulos preſſionum habeo, & probè diſtinguo arcus
                <lb/>
              vtiles ab inutilibus, & portionem ſuperficiei ab vtilibus rectam, ſeu
                <lb/>
              occupatam, ab alia; quæ profectò quantum varia ſit, cùm hinc expli­
                <lb/>
              cetur, illinc contrahatur, inde versùs Ortum, hinc versùs Boream ex­
                <lb/>
              currat ſatis patet. </s>
              <s id="s.001453">Vt autem majoris, vel minoris vim definiam, ratio­
                <lb/>
              ne ſcilicet puncti aſſumpti, initio ducto ab horizonte, ſeu circulo ma­
                <lb/>
              ximæ preſſionis, conſidero ac metior ſuperficiem vtilem (ſic eam vo­
                <lb/>
              co, quam arcus vtiles occupant) pro cujus diverſo ſitu, & diver­
                <lb/>
              ſa extenſione, diverſa ſequitur preſſio & elevatio in puncto aſſum­
                <lb/>
              pto Æquatoris; Hoc ſat benè intelligo; vellem tantùm, vt illud quod
                <lb/>
              vltimo loco adſtruxiſti, de aqua in anguſtias redacta paulò fuſiùs ex­
                <lb/>
              plicares. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001454">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001455"> Per me licet; ſupponamus ita extrudi per canalem ADH.
                <lb/>
              vt altitudo alvei pleni ſit AC, latitudo verò initio ſit AB, ſed qui
                <lb/>
              retenta eadem altitudine, contrahatur ſecundùm latitudinem, ac proin-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>