Aristoteles; Strato <Lampsacenus>; Theophrastus, De coloribvs libellvs
page |< < (125) of 213 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div9" type="section" level="1" n="9">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3510" xml:space="preserve">
              <pb o="125" file="0131" n="131" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
            eluens inficiénſque plantæ particulas, recipit omnes
              <lb/>
            colorum potentias: </s>
            <s xml:id="echoid-s3511" xml:space="preserve">hoc eſt, aptus eſt ad recipiendum
              <lb/>
            omnes colorum differentias, qui in plantis poſſunt
              <lb/>
            contingere. </s>
            <s xml:id="echoid-s3512" xml:space="preserve">Deinde addit cauſam efficientem, quòd
              <lb/>
            concocto eo humore in fructuum maturatione, tum
              <lb/>
            à Solis, tum ab aëris caliditate, ſinguli per ſe cõſiſtunt
              <lb/>
            fiuntq́ue actu colores, qui proprii ſunt, fructibus aut
              <lb/>
            plantis conuenientes. </s>
            <s xml:id="echoid-s3513" xml:space="preserve">Itaque prius, ante actionem So
              <lb/>
            lis erat potentia omnis color: </s>
            <s xml:id="echoid-s3514" xml:space="preserve">ſed per concoctionem
              <lb/>
            à calido ſinguli fiunt actu. </s>
            <s xml:id="echoid-s3515" xml:space="preserve">Verùm alii citius conſi-
              <lb/>
            ſtunt, in iis ſcilicet, qui celerius maturantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3516" xml:space="preserve">cum
              <lb/>
            maturitate capeſſunt colores, velut qui æſtatis prin-
              <lb/>
            cipio matureſcunt, quos ὡρ{αί}{ου}σ Græci, nos Latinè fu
              <lb/>
            gaces poſſumus appellare. </s>
            <s xml:id="echoid-s3517" xml:space="preserve">Alii tardius, quoniam ſe-
              <lb/>
            rius fructus matureſcunt, ceu qui autumno & </s>
            <s xml:id="echoid-s3518" xml:space="preserve">in fine
              <lb/>
            æſtatis acquirunt maturitatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3519" xml:space="preserve">Maturius porrò aut
              <lb/>
            ſerius matureſcunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3520" xml:space="preserve">colores ſortiuntur proprios,
              <lb/>
            ratione humidi magis minus've
              <unsure/>
            craſsi, lenti, viſcoſi.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3521" xml:space="preserve">nam quib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3522" xml:space="preserve">humor eſt tenuis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3523" xml:space="preserve">ſubtilis tempeſtiuius: </s>
            <s xml:id="echoid-s3524" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quibus verò contrà, craſſus & </s>
            <s xml:id="echoid-s3525" xml:space="preserve">lentus, ſerius mature-
              <lb/>
            ſcunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3526" xml:space="preserve">colorantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3527" xml:space="preserve">Declarat autem id quod dictum
              <lb/>
            eſt, ſimili, in tinctura purpuræ, quæ ea tempeſtate for
              <lb/>
            taſſe erat notiſsima, cum noſtra penitus abolita ſit
              <lb/>
            quandoquidem eius vſum ignoramus, atque ſuffe-
              <lb/>
            ctus eſt color coccinus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3528" xml:space="preserve">quem à vermiculo, Arabi-
              <lb/>
            co nomine charmes nuncupato, charmeſinum appel
              <lb/>
            lamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3529" xml:space="preserve">Ea inquit contuſa, Græce legitur κόψαντεσ,
              <lb/>
            quod & </s>
            <s xml:id="echoid-s3530" xml:space="preserve">ad contuſionem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3531" xml:space="preserve">ad extractionem fortaſ-
              <lb/>
            ſe referri poteſt, cum vtrunque conueniat purpuris. </s>
            <s xml:id="echoid-s3532" xml:space="preserve">
              <lb/>
            nam vt Ariſtoteles quinto de Hiſtoria animalium
              <lb/>
            docet, minuta purpuræ atteruntur cum teſtis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3533" xml:space="preserve">con
              <lb/>
            fringuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s3534" xml:space="preserve">magnis autem detracta cõcha accidit ex-
              <lb/>
            trahi humorem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3535" xml:space="preserve">Magnæ quidem, vt plurimum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>