Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
31
31
32
32
33
33
34
34
35
35
36
36
37
37
38
38
39
39
40
40
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N1717C" type="main">
              <s id="N17186">
                <pb pagenum="99" xlink:href="026/01/131.jpg"/>
              corpus graue ſuo motu percurrit; </s>
              <s id="N17193">& ſecundo tempore æquali BC, quæ
                <lb/>
              tripla eſt AB, tertio CD quintupla quarto DE ſeptupla, quinto EF
                <lb/>
              nonecupla; vides primò ſeriem numerorum imparium 1. 3. 5. 7. 9.atque
                <lb/>
              ita deinceps. </s>
              <s id="N1719D">Secundò vides ſpatia eſſe in ratione duplicata temporum,
                <lb/>
              hoc eſt vt temporum quadrata. </s>
              <s id="N171A2">v.g. ſi accipiatur ſpatium AB primo tem­
                <lb/>
              pore peractum, & ſpatium AC duobus temporibus confectum: ratio hu­
                <lb/>
              ius ad illud eſt vt 4.ad 1.id eſt vt quadratum 2.ad quadratum 1. ſimiliter,
                <lb/>
              ſi accipiatur ſpatium AD confectum tribus temporibus, erit 9.id eſt qua­
                <lb/>
              dratum 3, ſpatium AE confectum 4.temporibus erit 16.id eſt quadratum
                <lb/>
              4. & AF 25. quadratum 5. </s>
            </p>
            <p id="N171B3" type="main">
              <s id="N171B5">Hæc ſententia ingeniosè à Galileo excogitata ex duplici capite à ſuis
                <lb/>
              auctoribus confirmatur; primò experientiâ, ſecundò ratione. </s>
              <s id="N171BB">Experien­
                <lb/>
              tia tribus potiſſimum experimentis fulcitur; primum eſt in motu deor­
                <lb/>
              ſum per lineam perpendicularem. </s>
              <s id="N171C3">v. g. in linea AF; </s>
              <s id="N171CB">nam reuerà multi
                <lb/>
              ſunt, iique grauiſſimi auctores in rebus tùm philoſophicis, tùm mathe­
                <lb/>
              maticis verſatiſſimi, qui ſæpiùs ſenſu ipſo probarunt, repetitis vſque ad
                <lb/>
              nauſeam experimentis, tempore vnius ſecundi minuti corpus graue in
                <lb/>
              libero aëre 12. pedes ſpatij motu naturali deorſum percurrere; in 2.ve­
                <lb/>
              rò ſecundis 48. in 3.ſecundis 108.ſed ſpatia iſta ſunt vt temporum qua­
                <lb/>
              drata, vt conſtat. </s>
            </p>
            <p id="N171DB" type="main">
              <s id="N171DD">Secundum experimentum eſt in plano inclinato, in quo corpus graue
                <lb/>
              deſcendit iuxta prædictam progreſſionem, quod expreſſis verbis teſtatur
                <lb/>
              Galileus à ſe fuiſſe probatum ſæpiùs, nec vnquam à vero ne tantillùm
                <lb/>
              quidem aberraſſe. </s>
              <s id="N171E6">ſed in perpendiculari deorſum eadem proportione
                <lb/>
              creſcit motus, quâ in plano inclinato; licèt in plano inclinato tardior ſit
                <lb/>
              motus, vt demonſtrabimus aliàs. </s>
            </p>
            <p id="N171EE" type="main">
              <s id="N171F0">Tertium experimentum petitur ex funependulis; </s>
              <s id="N171F4">in quibus ſæpiùs
                <lb/>
              obſeruatum eſt longitudinem funis, & conſequenter arcum quadrantis
                <lb/>
              longioris funependuli eſſe ad longitudinem, ſeu quadrantem alterius
                <lb/>
              breuioris, vt quadratum temporis, quo perficitur vibratio maioris ad
                <lb/>
              quadratum temporis, quo perficitur vibratio minoris.v.g.ſit longitudo
                <lb/>
              funependuli maioris, CG minoris verò ſubquadrupla CF; </s>
              <s id="N17202">eleuetur vter­
                <lb/>
              que funis, cui pondus æquale ſit appenſum vſque ad horizontalem
                <lb/>
              CDE & alterum ex D; </s>
              <s id="N1720A">alterum verò ex E demiſſum cadat deorſum; haud
                <lb/>
              dubiè funependulum CE duplum temporis collocabit in decurrendo
                <lb/>
              quadrante EG, & funependulum ED ſubduplum. </s>
              <s id="N17212">v. g. ſi CD conficit
                <lb/>
              ſuam vibrationem DF vno ſecundo, EG conficiet ſuam EG duobus, vt
                <lb/>
              centies obſeruatum eſt; </s>
              <s id="N1721E">ſed EG eſt quadruplus DF, vt patet; igitur EG
                <lb/>
              & DF ſunt vt quadrata temporum, quibus percurritur EG & DF ſed vt
                <lb/>
              deſcendit graue per DF & EG, ita deſcendit per CF & CG, quippe
                <lb/>
              DF & EG habent rationem plani inclinati deorſum. </s>
            </p>
            <p id="N17228" type="main">
              <s id="N1722A">Adde quod, vt ſe habet tempus, quo deſcendit per totum quadrantem
                <lb/>
              DF, ad tempus, quo deſcendit per totum quadrantem EG. ſic ſe habet
                <lb/>
              tempus, quo deſcendit per arcum DL ſubduplum DF ad tempus, quo
                <lb/>
              deſcendit per arcum EI ſubduplum EG; </s>
              <s id="N17234">item tempus, quo deſcendit </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>