Cardano, Geronimo, Opvs novvm de proportionibvs nvmerorvm, motvvm, pondervm, sonorvm, aliarvmqv'e rervm mensurandarum, non solùm geometrico more stabilitum, sed etiam uarijs experimentis & observationibus rerum in natura, solerti demonstratione illustratum, ad multiplices usus accommodatum, & in V libros digestum. Praeterea Artis Magnae, sive de regvlis algebraicis, liber vnvs abstrvsissimvs & inexhaustus planetotius Ariothmeticae thesaurus ... Item De Aliza Regvla Liber, hoc est, algebraicae logisticae suae, numeros recondita numerandi subtilitate, secundum Geometricas quantitates inquirentis ...

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 291 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="id002026">
                <pb pagenum="112" xlink:href="015/01/131.jpg"/>
              tur una, eadem que eſſe ratio in utriſque. </s>
              <s id="id002027">Conſtituatur can alis a b
                <lb/>
              lońgior, & c d breuior, ut ſit ſexquialter a b ad c d, & ſit rurſus
                <lb/>
                <figure id="id.015.01.131.1.jpg" xlink:href="015/01/131/1.jpg" number="123"/>
                <lb/>
              ſphærulæ locus e in longiore,
                <lb/>
              ſexquialter in diſtantia a b, qua
                <lb/>
              lis eſt in f a d, & erit per dicta
                <lb/>
              ab Euclide in quinto, ac ſexqui
                <lb/>
              altera c f. </s>
              <s id="id002028">Poſſemus igitur di­
                <lb/>
              cere, quod uelut ab hypomo­
                <lb/>
              chlio longiore ſpatio circuma­
                <lb/>
              gitur pondus: ita & a b c, & f.
                <lb/>
              </s>
              <s id="id002029">Sed rurſus incidimus in id, ut
                <lb/>
              maiore impetu feratur e quàm f. </s>
              <s id="id002030">Ideo ſi concedatur maiore ferri ex
                <lb/>
              e, quam ex f non ſequitur, ut celerius, aut maiore impetu. </s>
              <s id="id002031">Percutit
                <lb/>
              puer pugno quanta ui poteſt ac celerrimè, uir robuſtus lentè, & mi­
                <lb/>
              nore impetu, ſed tamen ictus longè maior eſt. </s>
              <s id="id002032">Eſt enim ictus robur
                <lb/>
              non à uelo citate ſolum, ſed maiore ex ponderis grauitate, quæ ſola
                <lb/>
              premit, urget, & frangit etiam ſine motu. </s>
              <s id="id002033">Solum ergo id reſtat du­
                <lb/>
              bium, cur ſi grauius eſt, moueatur eodem fermé impetu: nam quo
                <lb/>
              maiore impetu fertur, eo longius fertur, non tamen magis ferit, con
                <lb/>
              cutit, aut quaſſat, ſed grauitas ad hoc plus facit impetu. </s>
              <s id="id002034">Palea maxi­
                <lb/>
              mo impetu demiſſa non ferit, non ledit, & celerius deſcendit, fer­
                <lb/>
              rum ſola grauitate actum, imò etiam temperato ictu lædit graui­
                <lb/>
              ter, quaſſat, & frangit: itaque f maiore indiget quantitate pyrij pulue­
                <lb/>
              ris, quàm e: ſiquidem tertia parte ponderis ſuæ ſphæræ: at maius
                <lb/>
              eſt pondus f quam e, ergo maius pondus pulueris f quàm e, ergo
                <lb/>
              maior uehementia ictus, ſiquidem ea ſequitur, robur cauſæ mouen
                <lb/>
              tis ſimpliciter: ut concludamus longitudinem ictus ſequi propor­
                <lb/>
              tionem motoris ad motum, ſed uehementia robur motoris: nam ſi
                <lb/>
              ex portione mouet æquale pondus maiore cum impetu mouet,
                <lb/>
              quoniam maior eſt proportio: ſi minore igitur pondus maius eſt,
                <lb/>
              &, ut dixi plus facit magnitudo ponderis cum leui ictu, quàm ma­
                <lb/>
              gnitudo ictus cum leui pondere. </s>
              <s id="id002035">Quæ ergo feruntur per longio­
                <lb/>
              res canales maiore impetu feruntur, & ſocietatem
                <expan abbr="habẽt">habent</expan>
              aëris moti
                <lb/>
              per longius
                <expan abbr="ſpatiũ">ſpatium</expan>
              , ut tardius remittatur, quia longiore tempore
                <expan abbr="uĩs">uis</expan>
                <lb/>
              motus confirmata eſt, & proportio eius, quòd mouet, maior eſt ad id,
                <lb/>
              quod
                <expan abbr="mouet̃">mouetur</expan>
              , quia minus extenditur, at uerò f
                <expan abbr="motũ">motum</expan>
              minore propor­
                <lb/>
              tione
                <expan abbr="ictũ">ictum</expan>
              facit
                <expan abbr="maiorẽ">maiorem</expan>
              , quia, ut dixi,
                <expan abbr="tãto">tanto</expan>
              grauius, eſt quod ferit. </s>
              <s id="id002036">Quod
                <lb/>
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              minus
                <expan abbr="extẽdatur">extendatur</expan>
              machina a b quam c d,
                <expan abbr="nũc">nunc</expan>
                <expan abbr="oſtẽdere">oſtendere</expan>
              oportet.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="id002037">
                <margin.target id="marg408"/>
              P
                <emph type="italics"/>
              rop.
                <emph.end type="italics"/>
              103.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id002038">Propoſitio centeſima decima ſeptima.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id002039">In cuniculis maior eſt uis pulueris copioſioris ampliore in ſpa­
                <lb/>
              tio, quàm paucioris in minore iuxta proportionem eandem.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>