1eſt vectis, & calx in qua in
figitur, preſſio? Quod vero
pondus mouere oportet,
eſt nauis: & ventus in velum,
eſt mouens. Igitur ſi quan
to remotior fuerit preſſio,
facilius & celerius vis eadem
pondus ipſum mouet: an
temna ſublimius poſita à
calce mali, quæ preſſio eſt,
magis diſtare velum faciet.
figitur, preſſio? Quod vero
pondus mouere oportet,
eſt nauis: & ventus in velum,
eſt mouens. Igitur ſi quan
to remotior fuerit preſſio,
facilius & celerius vis eadem
pondus ipſum mouet: an
temna ſublimius poſita à
calce mali, quæ preſſio eſt,
magis diſtare velum faciet.
COMMENTARIVS.
Antemnæ.] Antemna lignum eſt per tranſuerſum in malo
nauis poſitum, à quo velum dependet. Latini illius ligni extre
mas partes vocant cornua ob quod Bayfius putat antemnas dici Græ
cis kerai/an. Malus vero nauis aliud eſt lignum propè in medio nauis
inſtar trunci arboris perpendiculariter infixum, i(sto\s, cuius partes di
uerſis appellationibus diſtinctæ à Macrobio in quinto Saturnalium
in hæc verba ſunt. Aſclepiades autem vir inter Græcos apprimè
doctus ac diligens carcheſia à nauali re dicta exiſtimat. At enim
naualis mali partem inferiorem, pternam vocari, at circa mediam
ferme partem tra/xhlon dici: ſummam vero partem carcheſium
nominari, & inde diffundi in vtrumque veli latus ea quæ cornua
vocantur. Velum etiam eſt linteum quadrangulum vel triangulum
ex antemna dependens, quod expenſum excipit ventum, cuius im
pulſu nauis tranſuehitur non aliter quam antea diximus remis. Æolus
primus mortalium velis vſus eſſe dicitur. Et propterea deus vento
rum eſt habitus. Sic enim de eo apud Diodorum legimus. pro\s de\
tou/tois th\n tw=n i(sti/wn xrei/an toi=s nautikoi=s ei)shgh/sasqai kai\ di
da/cai. id eſt inſuper & velorum vſum nautis introduxiſſe, ratio
nemque vtendi docuiſſe. velorum autem apud veteres tria fuerunt
genera Artemo & acatium, quod velum maius: dolo, quod minus
erat: & e)po/dromos, quod velum à tergo ponebatur. vnde nauis à
Iulio polluce triar/menos, Antigoni dicta, quæ tria vela haberet
nauis poſitum, à quo velum dependet. Latini illius ligni extre
mas partes vocant cornua ob quod Bayfius putat antemnas dici Græ
cis kerai/an. Malus vero nauis aliud eſt lignum propè in medio nauis
inſtar trunci arboris perpendiculariter infixum, i(sto\s, cuius partes di
uerſis appellationibus diſtinctæ à Macrobio in quinto Saturnalium
in hæc verba ſunt. Aſclepiades autem vir inter Græcos apprimè
doctus ac diligens carcheſia à nauali re dicta exiſtimat. At enim
naualis mali partem inferiorem, pternam vocari, at circa mediam
ferme partem tra/xhlon dici: ſummam vero partem carcheſium
nominari, & inde diffundi in vtrumque veli latus ea quæ cornua
vocantur. Velum etiam eſt linteum quadrangulum vel triangulum
ex antemna dependens, quod expenſum excipit ventum, cuius im
pulſu nauis tranſuehitur non aliter quam antea diximus remis. Æolus
primus mortalium velis vſus eſſe dicitur. Et propterea deus vento
rum eſt habitus. Sic enim de eo apud Diodorum legimus. pro\s de\
tou/tois th\n tw=n i(sti/wn xrei/an toi=s nautikoi=s ei)shgh/sasqai kai\ di
da/cai. id eſt inſuper & velorum vſum nautis introduxiſſe, ratio
nemque vtendi docuiſſe. velorum autem apud veteres tria fuerunt
genera Artemo & acatium, quod velum maius: dolo, quod minus
erat: & e)po/dromos, quod velum à tergo ponebatur. vnde nauis à
Iulio polluce triar/menos, Antigoni dicta, quæ tria vela haberet