Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
131 119
132 120
133 121
134 122
135 123
136 124
137 125
138 126
139 127
140 128
141 129
142 130
143 131
144 132
145 133
146 134
147 135
148 136
149 137
150 138
151 139
152 140
153 141
154 142
155 143
156 144
157 145
158 146
159 147
160 148
< >
page |< < (120) of 672 > >|
132120Diſſertatio Quinta. ſenſibus; in explicatione tamen Naturæ (*in qua ineſt in ſatiabilis*
*quædam è cognoſcendis rebus voluptas*, vt aiebat Cicero lib.
4. de
Fin.
in qua vna, confectis rebus neceſſarijs, vacui negotijs, ho-
neſtè ac liberaliter poſſumus viuere) ita ſenſibus fidem ſinè ratione
habere non debemus, vt neque rationes ſinè ſenſibus exquiramus.
Quapropter optimè monuit Ariſtoteles Metaph. lib. 2. ſub finem. {τὴυ}
ἀκριβολογίαν τ{ὴυ} μαθηματικ{ὴυ} ὁυκ ἐν ἀπασ ιν ἄπ{αι}τητέον ἀλλ’ ἐν τοῖς
μὴ έχουσιν ὕλ{ηυ}.
διόπερ ὀυ φυσικὸς ὁ τρώπος. ἅπασα γὰρ ἴσως ἡ
φύσις ἔχ{ει} ὕλ{ην}.
*Exacta determinatio mathematica non eſt in*
*omnibus exigenda, ſed in ijs, quæ materiam non habent.
Quare*
*modus non eſt naturalis;
omnis enim pariter natura habet mate-*
*riam.
* Idcirco in rerum corporatarum contemplatione orationem
ad vulgarem popularemque ſenſum accommodatam minimè reij-
ciendam duco:
Sienim Phyſicè philoſophari volumus, conſenta-
neum eſt ea animis effingi noſtris, quæ à ſenſibus tradita ſunt, at-
que impreſſa, &
ex his quæ manifeſta ſunt, paulo occultiores,
penitiuſque abditas rerum proprietates indagare.
Quid eſt, quod
liquenti &
fuſo metallo ſi inijciatur eiuſdem ſpeciei metallum ſo-
lidum, hoc innatat?
Certè metallum fuſum, vbi refrixerit, mi-
norem in molem cogitur:
ſi verò maior eſt moles metalli fuſi,
quàm ſolidi, hoc, vtpote ſecundùm ſpeciem grauius, demergi
in illo oporteret.
Niſi fortè dicamus igniculos metallo liquenti im-
miſtos grauiores eſſe, &
molem illam liquentem eſſe ſimplici me-
tallo grauiorem, ſicut aqua limoſa grauior eſt quàm clara &
lim-
pida.
Satisigitur conſtare videtur, ita validè in liquente metal-
lo igniculos agitari, vt ſuo motu repugnent, ne ſolidi metalli
grauitas deorſum vrgens deprimatur, atque immergatur.
Neque
ſolùm quæ manifeſtè calida ſunt, agitantur, verùm etiam aliqua
ſunt, quæ tandiu calida ſentiuntur, quandiuagitantur.
Præcla-
rum huiuſce rei argumentum ſuppeditare poteſt nitrum, quod pla-
cet afferre ipſis verbis Boyle in Tentamine circa partes Nitri ſect.

13.
Illud profectò, inquit, nemo inficiabitur, ſenſibus externis
Nitrum apprimè frigidum videri:
& tamen huiuſce Corporis tam
vſquequaque frigidi partes (verbi gratia, Spiritus &
Alcali, quo-
rum poſterius Chymiſtis nihil aliud ſignificat, quàm quiuis Sal
vſtione productus) inter ſe commiſtæ, nullâ interpoſita morâ, ſeſe
inuicem agitant, cientque vehementer.
Nota loquor: Cum ego
hoc experimentum agerem, tantos feruores dabant, vt

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index