133 uis talis replica ſit pro concluſione.
Quia tamē in
quirit penes quē punctum debeat ibi attendi motꝰ
illius quadrati / dico / debet attendi penes punctū
qui mouetur gradu medio inter gradum octauum
quo mouetur punctus velociſſime motus illius par
tis et gradum quo mouetur punctus tardiſſime mo
tus eiuſdem quadrati vbicun talis punctus fue-
rit: de ſitu enim eius non eſt curandum. Sed ad vi-
dendum an tale quadratum moueatur vniformiter
difformiter oportet aſpicere an in quacū propor
tione quilibet punctus eius magis diſtet a centro ī
ea velociꝰ moueatur. Et hoc ſufficit et requiritur ad
motum vniformiter difformem / vt ibi dictum eſt: et
quia ſic eſt de illo quadrato. Ideo dico illud moue-
ri vniformiter difformtter. ¶ Ad ſecundam confir-
mationem concedo ſequelam / et nego falſitatem cõ-
ſequentis: et ad probationem dico / denominatio
motus non debet attendi penes denominationem
partium ita quantocun motus fuerit in maiori
parte ſubiecti tanto plus denominat. vt bene pro-
bat argumentum / quãuis hoc oporteat in qualita-
te / vt poſtea dicetur. Sed quomodo debeat cogno-
ſci velocitas talis motus dictum eſt: et poſtea latiꝰ.
dicetur.
quirit penes quē punctum debeat ibi attendi motꝰ
illius quadrati / dico / debet attendi penes punctū
qui mouetur gradu medio inter gradum octauum
quo mouetur punctus velociſſime motus illius par
tis et gradum quo mouetur punctus tardiſſime mo
tus eiuſdem quadrati vbicun talis punctus fue-
rit: de ſitu enim eius non eſt curandum. Sed ad vi-
dendum an tale quadratum moueatur vniformiter
difformiter oportet aſpicere an in quacū propor
tione quilibet punctus eius magis diſtet a centro ī
ea velociꝰ moueatur. Et hoc ſufficit et requiritur ad
motum vniformiter difformem / vt ibi dictum eſt: et
quia ſic eſt de illo quadrato. Ideo dico illud moue-
ri vniformiter difformtter. ¶ Ad ſecundam confir-
mationem concedo ſequelam / et nego falſitatem cõ-
ſequentis: et ad probationem dico / denominatio
motus non debet attendi penes denominationem
partium ita quantocun motus fuerit in maiori
parte ſubiecti tanto plus denominat. vt bene pro-
bat argumentum / quãuis hoc oporteat in qualita-
te / vt poſtea dicetur. Sed quomodo debeat cogno-
ſci velocitas talis motus dictum eſt: et poſtea latiꝰ.
dicetur.
Ad ſecundū argumentū / cum ſua con
firmatione dico / ſunt pro concluſione reſpcnſiua
quia impugnant definitionem communeꝫ Dico ta
men / motus celi eſt vniformiṫ difformis / vt poſtea
dicetur / quia quodlibet punctum eius in ea propor
tione in qua plus diſtat a polo proximiori vel eque
propinquo in ea velocius mouetur Dico / eque pro
pinquo ꝓpter puncta exiſtentia in equinoctiali: de
hoc poſtea dicetur. ¶ Quantū ad confirmationem
dico / illud quadratū vniformiter difformiter mo
uetur per rarefactionem et ſimiliter illa pars que ſi
gnatur in eo. Et cum probatur / non dico / illa ꝓ
batio eſt pro me et contra definitionem quam īpug-
gno. Et hec de dubitatione. 11penes q̇d
velocitaſ
penes ef-
fectū hē-
at attēdi ¶ Sed de velocitate
motꝰ penes effectū eſt difficultas per quid habeat
attendi Ideo recitãde ſunt opiniones in hac mate
ria cõmuniter occurrentes. Unde duplex eſt opinio
cõmunis tam de motu vniformiter difformi quo ad
tempus quaꝫ de motu vniformiter difformi quo ad
ſubiecum et quo ad ſubiectum et tempus ſimul.
firmatione dico / ſunt pro concluſione reſpcnſiua
quia impugnant definitionem communeꝫ Dico ta
men / motus celi eſt vniformiṫ difformis / vt poſtea
dicetur / quia quodlibet punctum eius in ea propor
tione in qua plus diſtat a polo proximiori vel eque
propinquo in ea velocius mouetur Dico / eque pro
pinquo ꝓpter puncta exiſtentia in equinoctiali: de
hoc poſtea dicetur. ¶ Quantū ad confirmationem
dico / illud quadratū vniformiter difformiter mo
uetur per rarefactionem et ſimiliter illa pars que ſi
gnatur in eo. Et cum probatur / non dico / illa ꝓ
batio eſt pro me et contra definitionem quam īpug-
gno. Et hec de dubitatione. 11penes q̇d
velocitaſ
penes ef-
fectū hē-
at attēdi ¶ Sed de velocitate
motꝰ penes effectū eſt difficultas per quid habeat
attendi Ideo recitãde ſunt opiniones in hac mate
ria cõmuniter occurrentes. Unde duplex eſt opinio
cõmunis tam de motu vniformiter difformi quo ad
tempus quaꝫ de motu vniformiter difformi quo ad
ſubiecum et quo ad ſubiectum et tempus ſimul.
Prima opinio eſt guillermi hentiſbe-
ri qui dicit / velocitas motus vniformiter diffor-
mis quo ad ſubiectū d3 attēdi penes punctū velociſ
ſime motuꝫ De vniformiter autē difformi quo ad tē
pus coincidit cum ſecunda opinione / que dicit / mo
tus vniformiter difformis quo ad tempus debet at
tendi penes gradum medium quo ad tempus id eſt
penes gradum quo mouetur mobile in medio ta-
lis temporis: et motus vniformiter difformis quo
ad ſubiectum debet attendi penes gradum mediuꝫ
totius latitudinis vniformiter difformis. Et hec eſt
communior opinio:
ri qui dicit / velocitas motus vniformiter diffor-
mis quo ad ſubiectū d3 attēdi penes punctū velociſ
ſime motuꝫ De vniformiter autē difformi quo ad tē
pus coincidit cum ſecunda opinione / que dicit / mo
tus vniformiter difformis quo ad tempus debet at
tendi penes gradum medium quo ad tempus id eſt
penes gradum quo mouetur mobile in medio ta-
lis temporis: et motus vniformiter difformis quo
ad ſubiectum debet attendi penes gradum mediuꝫ
totius latitudinis vniformiter difformis. Et hec eſt
communior opinio:
¶ Aduertendum tamen / quando dicimus / velo
citas motus vniformiter difformis debet attēdi pe
nes gradum mediuum voluminis dicere / tale mo
bile vniformiter difformiter motum mouetur ade-
quate ita velociter ſicut mouetur punctus in quo eſt
gradus medius talis latitudinis Et quãdo dicitur /
motus vniformiter difformis quo ad tempus ve-
locitas debet attendi penes gradum mediū qui eſt
in medio temporis volumus dicere / tam veloci-
ter mouetur in illo tempore adequate illud mobile:
ac ſi per totum illud tempus moueretur illo gradu
quem habet in medio illius temporis.
citas motus vniformiter difformis debet attēdi pe
nes gradum mediuum voluminis dicere / tale mo
bile vniformiter difformiter motum mouetur ade-
quate ita velociter ſicut mouetur punctus in quo eſt
gradus medius talis latitudinis Et quãdo dicitur /
motus vniformiter difformis quo ad tempus ve-
locitas debet attendi penes gradum mediū qui eſt
in medio temporis volumus dicere / tam veloci-
ter mouetur in illo tempore adequate illud mobile:
ac ſi per totum illud tempus moueretur illo gradu
quem habet in medio illius temporis.
¶ Aduertendum eſt vlterius / velocitas motꝰ quo
ad effectum debet attendi penes ſpacium pertranſi
tum: ita quanto ſpacium pertranſitum fuerit ma
ius in equali tēpore tanto motus erit velocior. Di-
co tamen / non debet attendi velocitas motus lo-
calis penes ſpacium corporale nec penes ſpacium
ſuperficiale ſed penes ſpacium lineale deſcriptum
a certo puncto / q2 tunc ſi vnus equus traheret duas
trabes inequales eque velociter tamen ſequeretur /
maior velocius moueretur / cum deſcribat maius
ſpacium corporale et ſuperficiale quam minor: qḋ
tamen falſum / quia equaliter mouentur cū in vtra-
punctus medius equale ſpacium deſcribat. Et
ſic etiam dicendum eſt de motu circulari vniformi-
ter difformi quo ad ſubiectum / velocitas eius ha
bet attendi penes lineam circularem deſcriptam a
puncto / in quo eſt gradus medius illius latitudinis
motus vniformiter difformis. Uelocitas motꝰ vni
formiter difformis quo ad tempus et quo ad ſubie-
ctum debet attendi penes lineaꝫ deſcriptam a pun
cto / in quo eſt medius gradus talis latitudinis. Et
ſimiliter dicenduꝫ eſt de motu difformiter difformi
quo ad tempus. velocitas eius debet attendi penes
ſpacium pertranſitum in tali tempore: Qualiter
autem quantitas talis ſpacii debeat cognoſci / quia
ibi eſt huius materie precipua inquiſitio in fequent
tibus ſuo loco declarabitur. 22.1. correl. ¶ Ex his tamen īfer-
tur iſtam conſequentiam non valere. Iſta rota vni
formiter difformiter mota quo ad ſubiectuꝫ deſcri
bit maiorem lineam quam punctus in quo eſt gra-
dus medius totius latitudinis motus: igitur moue
tur velocius quam ille punctus quia antecedens eſt
verum cum punctus exiſtens in circunferentia ſiue
peripheria ipſius rote deſcribat maiorem lineam
quam punctus in quo eſt gradus medius latitudi
nis motus et vtra illarum linearum per motuꝫ ro
te deſcribitur Similiter arguendo de celo dabitur
antecedens verum et cõſequens falſum / vt aliquali-
ter viſum eſt et poſtea videbitur. 332. correl. ¶ Secundo ſequi-
tur / iſta conſequentia non valet iſta rota vnifor-
miter difformiter mouetur quo ad ſubiectum / et ci-
tius trãſibit lineam circularem equalem linee de-
ſcripte a puncto / in quo eſt medius gradus latitudi
nis quam talis punctus / in quo eſt gradus medius
latitudinis motus deſcribat ſuam lineam: ergo ro
ta citius mouetur quam talis punctus Manifeſtū
eſt enim / rota ſecundum ſe totam quantocun ꝑ
tio tempore moueatur deſcribit talem lineam: pun
ctus vero nõ. Et ideo dictum eſt / debet attendi pe
nes lineam ab vno puncto continuo deſcriptam de
quo tamen latius in ſequentibus. 44.3. corre. ¶ Tertio ſequi-
tur / iſta conſequcntia non valet: iſtud lignum ma
ius ſpatium pertranſibit quam illud in eodem tem
pore: igitur velocius mouebitur in eodem tempore
Probatur captis / vt iam dictum eſt duobus lignis
in equalis craſſitudinis et longitudinis / que ab vno
equo equaliter trahãtur / et manifeſtum eſt / maius
ſpacium corporale ſuperficiale et etiam lineale (nõ
tamen ab eodem puncto continuo deſcriptum) per
tranſit quam aliud lignum minus: nihilominus ta
men talia ligna equaliter mouentur. ¶ Hiis ſuper-
ficie tenꝰ dictꝪ / vt intelligat̄̄ ordo ꝓcedendi ī hac ma
teria. primo diſceptabo penes / quid habeat atten-
di velocitas motus difformis qno ab ſubiectū hoc
eſt tam vniformiter difformis quã difformiter dif-
formis quo ad ſubiectum. Et ſecundo diſputabo pe
nes / quid habeat attendi velocitas motꝰ difformis
quo ad tempus tam vniformiter difformis ꝙ̄ dif-
formiter difformis quãtū ingenioli nr̄i capacitas
ad effectum debet attendi penes ſpacium pertranſi
tum: ita quanto ſpacium pertranſitum fuerit ma
ius in equali tēpore tanto motus erit velocior. Di-
co tamen / non debet attendi velocitas motus lo-
calis penes ſpacium corporale nec penes ſpacium
ſuperficiale ſed penes ſpacium lineale deſcriptum
a certo puncto / q2 tunc ſi vnus equus traheret duas
trabes inequales eque velociter tamen ſequeretur /
maior velocius moueretur / cum deſcribat maius
ſpacium corporale et ſuperficiale quam minor: qḋ
tamen falſum / quia equaliter mouentur cū in vtra-
punctus medius equale ſpacium deſcribat. Et
ſic etiam dicendum eſt de motu circulari vniformi-
ter difformi quo ad ſubiectum / velocitas eius ha
bet attendi penes lineam circularem deſcriptam a
puncto / in quo eſt gradus medius illius latitudinis
motus vniformiter difformis. Uelocitas motꝰ vni
formiter difformis quo ad tempus et quo ad ſubie-
ctum debet attendi penes lineaꝫ deſcriptam a pun
cto / in quo eſt medius gradus talis latitudinis. Et
ſimiliter dicenduꝫ eſt de motu difformiter difformi
quo ad tempus. velocitas eius debet attendi penes
ſpacium pertranſitum in tali tempore: Qualiter
autem quantitas talis ſpacii debeat cognoſci / quia
ibi eſt huius materie precipua inquiſitio in fequent
tibus ſuo loco declarabitur. 22.1. correl. ¶ Ex his tamen īfer-
tur iſtam conſequentiam non valere. Iſta rota vni
formiter difformiter mota quo ad ſubiectuꝫ deſcri
bit maiorem lineam quam punctus in quo eſt gra-
dus medius totius latitudinis motus: igitur moue
tur velocius quam ille punctus quia antecedens eſt
verum cum punctus exiſtens in circunferentia ſiue
peripheria ipſius rote deſcribat maiorem lineam
quam punctus in quo eſt gradus medius latitudi
nis motus et vtra illarum linearum per motuꝫ ro
te deſcribitur Similiter arguendo de celo dabitur
antecedens verum et cõſequens falſum / vt aliquali-
ter viſum eſt et poſtea videbitur. 332. correl. ¶ Secundo ſequi-
tur / iſta conſequentia non valet iſta rota vnifor-
miter difformiter mouetur quo ad ſubiectum / et ci-
tius trãſibit lineam circularem equalem linee de-
ſcripte a puncto / in quo eſt medius gradus latitudi
nis quam talis punctus / in quo eſt gradus medius
latitudinis motus deſcribat ſuam lineam: ergo ro
ta citius mouetur quam talis punctus Manifeſtū
eſt enim / rota ſecundum ſe totam quantocun ꝑ
tio tempore moueatur deſcribit talem lineam: pun
ctus vero nõ. Et ideo dictum eſt / debet attendi pe
nes lineam ab vno puncto continuo deſcriptam de
quo tamen latius in ſequentibus. 44.3. corre. ¶ Tertio ſequi-
tur / iſta conſequcntia non valet: iſtud lignum ma
ius ſpatium pertranſibit quam illud in eodem tem
pore: igitur velocius mouebitur in eodem tempore
Probatur captis / vt iam dictum eſt duobus lignis
in equalis craſſitudinis et longitudinis / que ab vno
equo equaliter trahãtur / et manifeſtum eſt / maius
ſpacium corporale ſuperficiale et etiam lineale (nõ
tamen ab eodem puncto continuo deſcriptum) per
tranſit quam aliud lignum minus: nihilominus ta
men talia ligna equaliter mouentur. ¶ Hiis ſuper-
ficie tenꝰ dictꝪ / vt intelligat̄̄ ordo ꝓcedendi ī hac ma
teria. primo diſceptabo penes / quid habeat atten-
di velocitas motus difformis qno ab ſubiectū hoc
eſt tam vniformiter difformis quã difformiter dif-
formis quo ad ſubiectum. Et ſecundo diſputabo pe
nes / quid habeat attendi velocitas motꝰ difformis
quo ad tempus tam vniformiter difformis ꝙ̄ dif-
formiter difformis quãtū ingenioli nr̄i capacitas