Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
121 69
122 70
123 71
124 72
125 73
126 74
127 75
128 76
129 77
130 78
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
< >
page |< < (82) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="82" file="0134" n="134" rhead="THEORIÆ"/>
            axis, qui exprimit diſtantias, non expriment ſpatium conſectum;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0134-01" xlink:href="note-0134-01a" xml:space="preserve">rum percurſo-
                <lb/>
              rum a ſingulis
                <lb/>
              punctis.</note>
            nam moveri debebit punctum utrumque: </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc tamen illa ſeg-
              <lb/>
            menta erunt proportionalia ipſi ſpatio confecto, eorum nimi-
              <lb/>
            rum dimidio; </s>
            <s xml:space="preserve">quod quidem ſatis eſt ad hoc, ut illæ areæ ad-
              <lb/>
            huc ſint proportionales incrementis, vel decrementis quadrati
              <lb/>
            velocitatum, adeoque ipſa exprimant.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">178. </s>
            <s xml:space="preserve">Secundo loco notandum illud, ubi areæ reſpondentes
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0134-02" xlink:href="note-0134-02a" xml:space="preserve">Si areæ ſint
                <lb/>
              partim attracti-
                <lb/>
              væ, partim re-
                <lb/>
              pulſivæ, aſſu-
                <lb/>
              mendam eſſe
                <lb/>
              differentiam ea-
                <lb/>
                <gap/>
              mdem.</note>
            dato cuipiam ſpatio ſint partim attractivæ, partim repulſivæ,
              <lb/>
            earum differentiam, quæ oritur ſubtrahendo ſummam omnium
              <lb/>
            repulſivarum a ſumma attractivarum, vel vice verſa, exhibitu-
              <lb/>
            ram incrementum illud, vel decrementum quadrati velocitatis;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">prout directio motus reſpectivi conſpiret cum vi, vel oppo-
              <lb/>
            ſitam habeat directionem. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem ſi interea, dum per
              <lb/>
            aliquod majus intervallum a ſe invicem receſſerunt puncta, ha-
              <lb/>
            buerint vires directionis utriuſque; </s>
            <s xml:space="preserve">ut innoteſcat, an celeritas
              <lb/>
            creverit, an decreverit, & </s>
            <s xml:space="preserve">quantum; </s>
            <s xml:space="preserve">erit inveſtigandum, an
              <lb/>
            areæ omnes attractivæ ſimul, omnes repulſivas ſimul ſuperent,
              <lb/>
            an deſiciant, & </s>
            <s xml:space="preserve">quantum; </s>
            <s xml:space="preserve">inde enim, & </s>
            <s xml:space="preserve">a velocitate, quæ ha-
              <lb/>
            bebatur initio, erui poterit, quod quæritur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">179. </s>
            <s xml:space="preserve">Hæc quidem de arcubus, & </s>
            <s xml:space="preserve">areis; </s>
            <s xml:space="preserve">nunc aliquanto dili-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0134-03" xlink:href="note-0134-03a" xml:space="preserve">Appulſus ad
                <lb/>
              axem curvæ ſe-
                <lb/>
              cantis, vel tan-
                <lb/>
              gentis: ſectio-
                <lb/>
              num, ſen limi-
                <lb/>
              tum duo gene-
                <lb/>
              ra.</note>
            gentius conſiderabimus illa axis puncta, ad quæ curva appellit.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Ea puncta vel ſunt ejuſmodi, ut in iis curva axem ſecet, cu-
              <lb/>
            juſmodi in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">1 ſunt E, G, I &</s>
            <s xml:space="preserve">c, vel ejuſmodi, ut in iis
              <lb/>
            ipſa curva axem contingat tantummodo. </s>
            <s xml:space="preserve">Primi generis puncta
              <lb/>
            ſunt ea, in quibus fit tranſitus a repulſionibus ad attractiones,
              <lb/>
            vel vice verſa, & </s>
            <s xml:space="preserve">hæc ego appello limites, quod nimirum ſint
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0134-04" xlink:href="note-0134-04a" xml:space="preserve">Fig. 1.</note>
            limites inter eas oppoſitarum directionum vires. </s>
            <s xml:space="preserve">Sunt autem
              <lb/>
            hi limites duplicis generis: </s>
            <s xml:space="preserve">in aliis, aucta diſtantia, tranſitur a
              <lb/>
            repulſione ad attractionem: </s>
            <s xml:space="preserve">in aliis, contra ab attractione ad re-
              <lb/>
            pulſionem. </s>
            <s xml:space="preserve">Prioris generis ſunt E, I, N, R; </s>
            <s xml:space="preserve">poſterioris
              <lb/>
            G, L, P: </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">quoniam, poſteaquam ex parte repulſiva in una ſe-
              <lb/>
            ctione curva tranſiit ad partem attractivam; </s>
            <s xml:space="preserve">in proxime ſequen-
              <lb/>
            ti ſectione debet neceſſario ex parte attractiva tranſire ad repul-
              <lb/>
            ſivam, ac vice verſa; </s>
            <s xml:space="preserve">patet, limites fore alternatim prioris il-
              <lb/>
            lius, & </s>
            <s xml:space="preserve">hujus poſterioris generis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro limites prioris generis, a limitibus poſterioris in-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0134-05" xlink:href="note-0134-05a" xml:space="preserve">In quo conve-
                <lb/>
              niant inter ſe, in
                <lb/>
              quo differant:
                <lb/>
              limites co
                <unsure/>
              hæ-
                <lb/>
              ſionis, & non
                <lb/>
              coh
                <unsure/>
              æſionis.</note>
            gens habent inter ſe diſcrimen. </s>
            <s xml:space="preserve">Habent illi quidem hoc com-
              <lb/>
            mune, ut duo puncta collocata in diſtantia unius limitis cu-
              <lb/>
            juſcunque nullam habeant mutuam vim, adeoque ſi reſpective
              <lb/>
            quieſcebant, pergant itidem reſpective quieſcere. </s>
            <s xml:space="preserve">At ſi ab il-
              <lb/>
            la reſpectiva quiete dimoveantur; </s>
            <s xml:space="preserve">tum vero in limite primi
              <lb/>
            generis ulteriori dimotioni reſiſtent, & </s>
            <s xml:space="preserve">conabuntur priorem
              <lb/>
            diſtantiam recuperare, ac ſibi relicta ad illam ibunt; </s>
            <s xml:space="preserve">in limite
              <lb/>
            vero ſecundi generis, utcunque parum dimota, ſponte magis
              <lb/>
            fugient, ac a priore diſtantia ſtatim recedent adhuc magis.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Nam ſi diſtantia minuatur; </s>
            <s xml:space="preserve">habebunt in limite prioris gene-
              <lb/>
            ris vim repulſivam, quæ obſtabit ulteriori acceſſui, & </s>
            <s xml:space="preserve">ur-
              <lb/>
            gebit puncta ad mutuum receſſum, quem ſibi relicta </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>