134 ſe extendit
In ea em̄ parte eſt abyſſus multa et huiꝰ
materie laborynthus a capacitate intellectus fini-
ta in extricabilis et incomprehenſibilis: vt ibi vide-
bitur in poſitione variorum caſuum varia mõſtra
et difformitates motuum difformiter difformiū ad
tempus ponentium. Et poſtremo aliquid quam bre
uiſſime potero de velocitate motus difformis quo
ad tp̄s et quo ad ſubiectū ſimul et ēt motꝰ mixti deter
minabo Et ſic trimembris dūtaxat erit huius mate
rie diſceptatio, et inquiſitio quibus determinatis
abſoluta fere erit.
materie laborynthus a capacitate intellectus fini-
ta in extricabilis et incomprehenſibilis: vt ibi vide-
bitur in poſitione variorum caſuum varia mõſtra
et difformitates motuum difformiter difformiū ad
tempus ponentium. Et poſtremo aliquid quam bre
uiſſime potero de velocitate motus difformis quo
ad tp̄s et quo ad ſubiectū ſimul et ēt motꝰ mixti deter
minabo Et ſic trimembris dūtaxat erit huius mate
rie diſceptatio, et inquiſitio quibus determinatis
abſoluta fere erit.
Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga
tur diſputatiue et per modum queſtionis
penes quid attendi habeat motus loca-
lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
tur diſputatiue et per modum queſtionis
penes quid attendi habeat motus loca-
lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
COnſequenter ad primi puncti
expeditionem accedens Queritur penes
quid tam̄ penes effectum motus diffor-
mis quod ad ſubiectum velocitas attendi habeat:
an videlicet penes lineam deſcriptam a puncto ve
lociſſime moto: an penes lineam deſcriptam a pun
cto in quo eſt gradus medius: an penes reductionē
ad vniformitatem.
11opinio expeditionem accedens Queritur penes
quid tam̄ penes effectum motus diffor-
mis quod ad ſubiectum velocitas attendi habeat:
an videlicet penes lineam deſcriptam a puncto ve
lociſſime moto: an penes lineam deſcriptam a pun
cto in quo eſt gradus medius: an penes reductionē
ad vniformitatem.
hētiſberi
Et arguitur primo / non debeat attē
di penes primum / vt opinatur hentiſber in tracta-
tu de motu locali capite primo: quia ſi ſic ſequeret̄̄
pari ratione / deberet attendi penes punctum tar
diſſime motum: ſed hoc eſt falſum cum aliquãdo nõ
detur: igitur. Patet conſequentia / quia non vide-
tur maior ratio de vno ꝙ̄ de altero. ¶ Dices / ar-
guens dat rationem dicens / plerum non datur
punctus tardiſſime motus: et ideo non poterit con-
tinuo velocitas motus penes talem punctū attēdi.
di penes primum / vt opinatur hentiſber in tracta-
tu de motu locali capite primo: quia ſi ſic ſequeret̄̄
pari ratione / deberet attendi penes punctum tar
diſſime motum: ſed hoc eſt falſum cum aliquãdo nõ
detur: igitur. Patet conſequentia / quia non vide-
tur maior ratio de vno ꝙ̄ de altero. ¶ Dices / ar-
guens dat rationem dicens / plerum non datur
punctus tardiſſime motus: et ideo non poterit con-
tinuo velocitas motus penes talem punctū attēdi.
Sꝫ ↄ̨̨tra q2 etiã vt inferiꝰ videbit̄̄ da-
tur aliquis motus difformis quo ad ſubiectum cu-
ius non datur punctus continuo velociſſime motus /
vt patebit in rota rarefiente: igitur etiam non po-
teſt continuo attendi penes talem punctum: et ſi ta-
lis punctus continuo maneat non tamen linea quã
diſcribit adequate. 22cõfirma-
tio. ¶ Et confirmatur / quia tunc ſe
queretur / rota vniformiter difformiter mota mo
ueretur continuo ita velociter ſicut medietas eius
que velocius mouetur: ſed hoc eſt falſum: igitur Cõ
ſequentia patet et falſitas conſequentis oſtenditur /
quoniam cum vtra medietas ſit equalis non va-
let ratio ſufficiens aſſignari quare potius ita velo
citer mouetur tota rota ſicut medietas vna et non ſi
cut altera (et volo / ly ita et ſicut diſtribuat): igitur
ſi ita velociter ſicut vna etiam ſicut et altera vel ſi-
cut neutra. ¶ Dices / ideo dicitur moueri ita velo-
citer ſicut medietas eius que velociꝰ mouetur: et nõ
ſicut illa que tardius mouetur: 33phūs .2.
de aīa. quia iuxta dictū phi
loſophi ſecundo de anima dignum eſt vnumquod-
a digniori denominari. Tum etiam quia illd qḋ
deſcribitur a medietate / que velocius mouetur de-
ſcribitur a tota rota cathegorematice: et nullū ma-
ius ſpacium a tota rota deſcribitur: ſed quodlibet
minus vſ ad non gradum vel ad certum gradum
Non autem ſic eſt de ſpacio deſcripto a medietate
tardius mota.
tur aliquis motus difformis quo ad ſubiectum cu-
ius non datur punctus continuo velociſſime motus /
vt patebit in rota rarefiente: igitur etiam non po-
teſt continuo attendi penes talem punctum: et ſi ta-
lis punctus continuo maneat non tamen linea quã
diſcribit adequate. 22cõfirma-
tio. ¶ Et confirmatur / quia tunc ſe
queretur / rota vniformiter difformiter mota mo
ueretur continuo ita velociter ſicut medietas eius
que velocius mouetur: ſed hoc eſt falſum: igitur Cõ
ſequentia patet et falſitas conſequentis oſtenditur /
quoniam cum vtra medietas ſit equalis non va-
let ratio ſufficiens aſſignari quare potius ita velo
citer mouetur tota rota ſicut medietas vna et non ſi
cut altera (et volo / ly ita et ſicut diſtribuat): igitur
ſi ita velociter ſicut vna etiam ſicut et altera vel ſi-
cut neutra. ¶ Dices / ideo dicitur moueri ita velo-
citer ſicut medietas eius que velociꝰ mouetur: et nõ
ſicut illa que tardius mouetur: 33phūs .2.
de aīa. quia iuxta dictū phi
loſophi ſecundo de anima dignum eſt vnumquod-
a digniori denominari. Tum etiam quia illd qḋ
deſcribitur a medietate / que velocius mouetur de-
ſcribitur a tota rota cathegorematice: et nullū ma-
ius ſpacium a tota rota deſcribitur: ſed quodlibet
minus vſ ad non gradum vel ad certum gradum
Non autem ſic eſt de ſpacio deſcripto a medietate
tardius mota.
Sed contra / quia plerum nõ datur
punctus extremus: vt poſito / deus corrumpat in
rota omnia puncta extrema. Item etiam nominali
ſando non datur punctum extremum / quia termini
ſta omnia talia indiuiſibilia negat: et ſigmentum re
putat: igitur ſaltem ſecundum viam nominaliū nõ
poteſt ſumi velocitas motus difformis / quo ad ſub
iectum penes lineam a puncto velociſſime moto de
ſcriptam. 44Dicitur ¶ Dices / in tali caſu velocitas illiꝰ mo-
tus debet attendi penes lineam deſcriptam a pun-
cto imaginario poſito in peripheria / hoc eſt tota ro
ta tantam lineam deſcribit et tam velociter moue-
tur / quam velociter mouetur vnus punctum qui eſſet
in peripheria talis rote.
punctus extremus: vt poſito / deus corrumpat in
rota omnia puncta extrema. Item etiam nominali
ſando non datur punctum extremum / quia termini
ſta omnia talia indiuiſibilia negat: et ſigmentum re
putat: igitur ſaltem ſecundum viam nominaliū nõ
poteſt ſumi velocitas motus difformis / quo ad ſub
iectum penes lineam a puncto velociſſime moto de
ſcriptam. 44Dicitur ¶ Dices / in tali caſu velocitas illiꝰ mo-
tus debet attendi penes lineam deſcriptam a pun-
cto imaginario poſito in peripheria / hoc eſt tota ro
ta tantam lineam deſcribit et tam velociter moue-
tur / quam velociter mouetur vnus punctum qui eſſet
in peripheria talis rote.
Sed contra capio vnam rotam / q̄ dif-
formiter mouetur quo ad ſubiectum / et cum incipit
moueri incipiat maiorari per rarefactionem ita
punctus eius extremus continuo magis ac mgis di
ſtat a centro ita in principio totius rote diame-
ter ſit pedalis et in fine bipedalis. quo poſito ſic ar
guitur velocitas talis motus non poteſt attendi pe
nes lineam deſcriptam a puncto velociſſime moto:
igitur propoſitum. Arguitur antecedens / quia ta-
lis punctus nullam lineam deſcribit: quod proba-
tur ſic / quia nullam circularem vt notum eſt cū non
redeat ad idem punctum / a quo receſſit ſed ad pun-
ctum in duplo magis diſtans a centro. nec etiam li
neam rectam aliquam deſcribit: et non videtur quã
aliam lineam deſcribat: igitur non datur ibi linea
deſcripta a tali pnncto penes / quam poſſit veloci-
tas motus illius rote commenſurari 552. confir. ¶ Et confirma
tur / qua illa rota non mouetur ita velociter ſicut pū
ctus eius extremus mouetur in principio motus / vt
notum eſt / cum maiorem lineam deſcribat per totū
tempus / quam ſi rota maneret īuariata quo ad ma
gnitudinem, nec tanta velocitate quanta mouetur
in fine motus nec in medio inſtanti motus / quia tūc
hoc eſſet coincidere cum alia opinione que commen
ſurat penes gradum medium: igitur non videt̄̄ pe-
nes / quid attendi habeat velocitas talis motus. Et
ſic habetur / non omnis velocitas motus diffor-
mis quo ad ſubiectum attendi habeat penes veloci
tatem puncti velociſſime moti.
formiter mouetur quo ad ſubiectum / et cum incipit
moueri incipiat maiorari per rarefactionem ita
punctus eius extremus continuo magis ac mgis di
ſtat a centro ita in principio totius rote diame-
ter ſit pedalis et in fine bipedalis. quo poſito ſic ar
guitur velocitas talis motus non poteſt attendi pe
nes lineam deſcriptam a puncto velociſſime moto:
igitur propoſitum. Arguitur antecedens / quia ta-
lis punctus nullam lineam deſcribit: quod proba-
tur ſic / quia nullam circularem vt notum eſt cū non
redeat ad idem punctum / a quo receſſit ſed ad pun-
ctum in duplo magis diſtans a centro. nec etiam li
neam rectam aliquam deſcribit: et non videtur quã
aliam lineam deſcribat: igitur non datur ibi linea
deſcripta a tali pnncto penes / quam poſſit veloci-
tas motus illius rote commenſurari 552. confir. ¶ Et confirma
tur / qua illa rota non mouetur ita velociter ſicut pū
ctus eius extremus mouetur in principio motus / vt
notum eſt / cum maiorem lineam deſcribat per totū
tempus / quam ſi rota maneret īuariata quo ad ma
gnitudinem, nec tanta velocitate quanta mouetur
in fine motus nec in medio inſtanti motus / quia tūc
hoc eſſet coincidere cum alia opinione que commen
ſurat penes gradum medium: igitur non videt̄̄ pe-
nes / quid attendi habeat velocitas talis motus. Et
ſic habetur / non omnis velocitas motus diffor-
mis quo ad ſubiectum attendi habeat penes veloci
tatem puncti velociſſime moti.
Secundo principaliter contra eandē
partem arguitur: quia ſi illud eſſet verum ſequere-
tur hec concluſio / aliquod mobile continuo vnifor
miter moueretur et tamen quilibet punctus eius in
trinſecus continuo intenderet motum ſuuꝫ / ſed hoc
videtur impoſſibile / igitur illud ex quo ſequitur.
partem arguitur: quia ſi illud eſſet verum ſequere-
tur hec concluſio / aliquod mobile continuo vnifor
miter moueretur et tamen quilibet punctus eius in
trinſecus continuo intenderet motum ſuuꝫ / ſed hoc
videtur impoſſibile / igitur illud ex quo ſequitur.
Sequela tamen probatur: et capio vnam rotã quaꝫ
diuido in duas medietates circulares concentricas /
vt patet ſupra in figura et rarefiat continuo vnifor
miter dum talis rota mouetur circulariṫ medietas
interior verſus circunferentiam condenſando me-
dietatem ſuperiorem verſus circunferentiam quieſ
centibus continuo punctis circunferentialibus: ita
continuo equaliter diſtant a centro. quo poſito il
la rota continuo vniformiter mouetur / vt notum eſt
ex opinione et tamen quilibet punctus eius intrin-
ſecus continuo intendit motum ſuum (cum con-
tinuo magis ac magis diſtet a centro et ↄ̨tinuo ma
iorem lineam deſcribat) igitur. Poteſt vniuerſali-
ter inferri talis concluſio ſi in tali rota corrumpan
tur extrema puucta. ¶ Dices / hoc non eſt inconue
niens / vt beue probat argumentum: Imo etiã alia
opinio idem tenetur concedere.
diuido in duas medietates circulares concentricas /
vt patet ſupra in figura et rarefiat continuo vnifor
miter dum talis rota mouetur circulariṫ medietas
interior verſus circunferentiam condenſando me-
dietatem ſuperiorem verſus circunferentiam quieſ
centibus continuo punctis circunferentialibus: ita
continuo equaliter diſtant a centro. quo poſito il
la rota continuo vniformiter mouetur / vt notum eſt
ex opinione et tamen quilibet punctus eius intrin-
ſecus continuo intendit motum ſuum (cum con-
tinuo magis ac magis diſtet a centro et ↄ̨tinuo ma
iorem lineam deſcribat) igitur. Poteſt vniuerſali-
ter inferri talis concluſio ſi in tali rota corrumpan
tur extrema puucta. ¶ Dices / hoc non eſt inconue
niens / vt beue probat argumentum: Imo etiã alia
opinio idem tenetur concedere.
Contra quia tunc pari pacto ſequere-
tur / aliquod mobile continuo vniformiter moue-
retur: et tamen quilibet punctus eius intrinſecus cõ
tinuo remitteret motum ſuum: ſed hoc videtur incõ
ueniēs: igitur Sequela probatur caſu poſito / me
dietas rote ſuperior rarefiat verſus medietatē in-
tenſiorem eam condenſando punctis extremis q̇e-
ſcentibus / quo poſito facile apparet propoſitum.
tur / aliquod mobile continuo vniformiter moue-
retur: et tamen quilibet punctus eius intrinſecus cõ
tinuo remitteret motum ſuum: ſed hoc videtur incõ
ueniēs: igitur Sequela probatur caſu poſito / me
dietas rote ſuperior rarefiat verſus medietatē in-
tenſiorem eam condenſando punctis extremis q̇e-
ſcentibus / quo poſito facile apparet propoſitum.