Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
115
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg959
"/>
<
lb
/>
fieri quàm ab ijs naturalis motus euellere: & omnia ſic fato produci, vt id fatum afferat vim ne
<
lb
/>
ceſsitati. </
s
>
<
s
>quæ cùm ſuperioribus pugnare valdè videntur: tùm quia cauſſa alia præter naturam
<
lb
/>
ponitur; tùm etiam quòd neceſsitas
<
expan
abbr
="
fatumq́
">fatumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>recipitur quod vim fortunæ
<
expan
abbr
="
caſusq́ue
">caſusque</
expan
>
demolitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Illud autem: quod è Democriti fontibus hauſta eſt Epicuri doctrina; ipſe verò Lucretio
<
expan
abbr
="
cõpro-bante
">compro
<
lb
/>
bante</
expan
>
figuras certo numero claudi argumento illo confirmat, quod item generaliter ab Ariſtote
<
lb
/>
le
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
de oppoſitorum terminis ſcimus fuiſſe concluſum. </
s
>
<
s
>Nimirum nullibi naturam generando
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg960
"/>
<
lb
/>
& corrumpendo conſtituram, neque ad eandem redituram ſpeciem, ſed recta in infinitum pro
<
lb
/>
ceſſuram,
<
expan
abbr
="
nouasq́
">nouasque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſemper rerum ſpecies molituram, quæ omnia ſanè ſenſus iudicio refragantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ego verò quanquam difficile arbitror veterum placita aſſequi coniectura, quòd eorum ſcriptis
<
lb
/>
defraudati ſumus, & ex ijs ſententiæ colligendæ qui variis inducti conſiliis, neque fortè fideliter
<
lb
/>
eas, ſed quod ſit in rem ſuam, ſolent in medio ponere, tamen aliquam lucem rebus Ariſtotelicis
<
lb
/>
afferre conabor: ad hoc autem niſi fallor, ea valebunt quæ mox ſubiiciemus. </
s
>
<
s
>Etenim vt arbitror
<
lb
/>
naturam ab ipſo Democrito cauſſam omnium motuum exiſtimatam; ſic fatum vt etiam mon
<
lb
/>
ſtrabitur accipi ab Ariſtotele, non aliam cauſſam fuiſſe habitam quàm naturam; ſic etiam puto
<
lb
/>
neceſsitatem ab ipſo duplicem cognitam; alteram quæ vim afferret, & contrà naturam agitaret;
<
lb
/>
atque alteram quæ illi aduerſaretur, quod aliter fieri poſſet, & illam à Democrito ſublatam quæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg961
"/>
<
lb
/>
vim afferret, quia nihil poſſet ſupra naturam: hanc receptam quæ cum ipſa natura conuenire po
<
lb
/>
teſt, vt de conuerſione cęli cenſuit Ariſtoteles: etenim cęlum neceſſariò mouetur, atqui illa neceſ
<
lb
/>
ſitas eſt ex ipſa natura. </
s
>
<
s
>Quòd verò fortuitò fieri nonnulla prædicarit Democritus, hoc quod for
<
lb
/>
tuitò dicitur, non tollit naturæ progreſſum, ſed id ſignificare poteſt, quod æquè valeat ac ſpontè,
<
lb
/>
& opponatur cauſſæ cogenti quæ eſt contra naturam. </
s
>
<
s
>Sic verò reprehenſus fuerit ab Ariſtotele,
<
lb
/>
quia nihil de fortuna dixerit, ob id notari potuit, quòd cùm vulgus & multi ſapientes aliud for
<
lb
/>
tunam à natura facerent, ipſe ſolum de fortuna meminerit, neque docuerit, idem'ne, an aliud ſit
<
lb
/>
à natura. </
s
>
<
s
>Neque obſtat quòd Ariſtoteles innuat ipſum aliquando auctorem rerum feciſſe natu
<
lb
/>
ram, aut mentem, vt idcirco credamus aliud ab ipſo cauſſæ genus fuiſſe poſitum. </
s
>
<
s
>ſiquidem inde
<
lb
/>
finitè & incertè loquatur Ariſtoteles, ac ſufficiat, ſi altera ex illis partibus vera ſit, neque poſsint
<
lb
/>
ea verba pertinere ſolùm ad Democritum, ſed ad alios quoque philoſophos. </
s
>
<
s
>Neque illud
<
expan
abbr
="
verũ
">verum</
expan
>
,
<
lb
/>
vt video ſcripſiſſe nonnullos, naturam, ſiquid efficit; illicò accipere vim efficientis. </
s
>
<
s
>eſt enim mo
<
lb
/>
dus aliquis faciendi, quod ſuo loco exponetur, & à nobis aliàs dictum eſt, formaliter non effecti
<
lb
/>
uè qui conuenit formæ & materiæ, quin etiam priuationi. </
s
>
<
s
>quapropter aliquando dictum eſt, aë
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg962
"/>
<
lb
/>
rem, qui eſt ſoni ſubiectum, efficere ſonum, & contraria duo agere, quæ ſunt forma & priuatio,
<
lb
/>
vnum verò pati, quod eſt ſubiectum. </
s
>
<
s
>Neque idcirco etiam ſi de alia cauſſa ac natura verba fecit
<
lb
/>
efficiens, aut finem cognouit: aut enim illam non ſeparauit à natura, aut
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
diſtinctè eſt elocutus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Iam verò quòd cęlum fortuitò factum ſit, ſi fortuitum ſumit, vt opponitur violentiæ, dictum ſa
<
lb
/>
pienter, ſed ille purus error, ſi fortuna in proprio ſignificatu capiatur, & vt vulgò
<
expan
abbr
="
cõſueuit
">conſueuit</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>in tanto viro notatur ab Ariſtotele, vel quòd falsò enunciarit, vel quòd indiſtinctè locutus ſit:
<
lb
/>
vtraque enim methodi ingenio valde repugnant. </
s
>
<
s
>Quantum verò eſt de altera dubitatione. </
s
>
<
s
>Et ſi
<
lb
/>
mihi probatur admodum Epicurum aliqua Democritica correxiſſe: tamen non arbitror hęc
<
expan
abbr
="
ſecũ
">ſecum</
expan
>
<
lb
/>
pugnare, infinitas figuras & finitas ſimul. </
s
>
<
s
>Etenim finitæ ſunt primæ illarum differentiæ ad quas
<
lb
/>
vniuerſæ referuntur, habens angulos & carens angulis; quo pacto oppoſita docuit Ariſtoteles à
<
lb
/>
Democrito cum cæteris phyſicis acceptæ fuiſſe,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& cùm figurarum ſpecies imitentur numeros;
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg963
"/>
<
lb
/>
vnde item ab illis denominationem capiunt, triangulum, quadrangulum, & reliqua; ſicut nume
<
lb
/>
rorum primæ differentiæ ſunt duæ, par & impar; horum ſpecies & partes ſubiectæ in infinitum
<
lb
/>
augentur, ſed cogitatione duntaxat, reapſe finitæ ſunt, ſic de figuris dicere licebit. </
s
>
<
s
>Huc accedit,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg964
"/>
<
lb
/>
quòd figurarum quædam primæ ſunt, aliæ non primę. </
s
>
<
s
>ac primas quidem finitas eſſe compertum
<
lb
/>
eſt: reliquæ quæ non ſunt primæ, poſſunt eſſe infinitæ. </
s
>
<
s
>Cæterùm, ſi quomodocunque finitæ ſint,
<
lb
/>
licet infinitæ cogitatione, rerum ortui & ſpeciei reditui nihil obſtat. </
s
>
<
s
>illam ergo infinitatem quæ
<
lb
/>
numeros imitatur, ab Ariſtotele Democriticis atomis
<
expan
abbr
="
attributã
">attributam</
expan
>
fuiſſe dicemus; alteram quæ re
<
lb
/>
ipſa eſt, à Lucretio fuiſſe oppugnatam, vel breuius & clarius ita dicemus infinitatem ſecundum
<
lb
/>
materiam à Democrito poſitam fuiſſe, illam ſublatam è medio quæ foret ſecundum formam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Proinde repugnantia tolletur inter placita Democriti, tùm item Ariſtoteles ab offenſione Lucretij
<
lb
/>
defendetur. </
s
>
<
s
>Generatim in hos omnes inuehitur Ariſtoteles, quòd ſcientiam naturalem profiten
<
lb
/>
tur, in
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>veſtiganda & comparanda omnem operam
<
expan
abbr
="
impẽdunt
">impendunt</
expan
>
, principia tamen infinita
<
expan
abbr
="
ponũt
">ponunt</
expan
>
<
lb
/>
quæ per ſeipſa à mente comprehendi non poſſunt; ijs autem ignoratis nec quicquam aliud ſcire
<
lb
/>
concedetur. </
s
>
<
s
>Seorſum verò notantur Anaxagoras & Democritus. </
s
>
<
s
>Nihil autem ab Ariſtotele ipſo
<
lb
/>
ſpeciatim dici video contra Anaximandrum. </
s
>
<
s
>Et quidem contra
<
expan
abbr
="
Anaxagorã
">Anaxagoram</
expan
>
hæc aut ſimilia ſcri
<
lb
/>
pſit Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>Accipit primùm partes quanti,
<
expan
abbr
="
totumq́ue
">totumque</
expan
>
quod ex illis conſtat (tales enim ſunt
<
lb
/>
partes in quas
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
inſint, ideſt, ita, vt ſeparatę per ſe exiſtere poſsint, diuiditur totum) ſic ſibi
<
expan
abbr
="
reſpõ-dere
">reſpon
<
lb
/>
dere</
expan
>
, vt prout partes magnæ fuerint, aut paruæ,
<
expan
abbr
="
cõſimiliter
">conſimiliter</
expan
>
futurum ſit
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
<
expan
abbr
="
magnũ
">magnum</
expan
>
aut paruum. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>