135123De Calore.
gunt, adeò vt lutum ex terrâ, &
non niſi congruâ aquâ reſidua
temperatum ad duritiem adducatur. Eadem videtur eſſe cauſa,
cur homo ſe, ex nimio calore, multo ſudore manantem expe-
riatur; igniculi enim tum qui per cutis meatus penetrant, tum
quos aſpera arteria excipit vnâ cum aëre, qui ſpiritu in pulmones
ducitur, vario motu conciti tumultuantur, & diffuſum per membra
ſanguinem agitantes, proximè latentem ſub cute humorem per po-
ros exprimunt.
temperatum ad duritiem adducatur. Eadem videtur eſſe cauſa,
cur homo ſe, ex nimio calore, multo ſudore manantem expe-
riatur; igniculi enim tum qui per cutis meatus penetrant, tum
quos aſpera arteria excipit vnâ cum aëre, qui ſpiritu in pulmones
ducitur, vario motu conciti tumultuantur, & diffuſum per membra
ſanguinem agitantes, proximè latentem ſub cute humorem per po-
ros exprimunt.
Grad.
Quid verò confert igniculorum motus, vt ceram, quæ
frigore rigens fragilis erat, & friabilis, admiſſo calore adeò mollem
atque flexibilem inueniamus, vt eam ad noſtrum arbitrium forme-
mus, & fingamus? An ſicut luto, quod obduruit, affuſa aqua mol-
litudinem conciliat, ita quoquè cera igniculis imbuta tractabilem
ſe præbet?
frigore rigens fragilis erat, & friabilis, admiſſo calore adeò mollem
atque flexibilem inueniamus, vt eam ad noſtrum arbitrium forme-
mus, & fingamus? An ſicut luto, quod obduruit, affuſa aqua mol-
litudinem conciliat, ita quoquè cera igniculis imbuta tractabilem
ſe præbet?
Dand.
Non eodem planè pacto ceram atque lutum molleſcere
crediderim: quamuis enim & argillæ aquam miſceat figulus, vt
ſequatur, quocunque illam torqueat, & ad conficiendorum ſigno-
rum typos ceram admiſſo calore molliat ſtatuarius, non eadem ta-
men calori atque humori ineſt efficientia: Nam humor quidem
ſuapte naturâ ſiccas arenteſque terræ particulas connectit, ſi illis
proportione reſpondeat, nec nimius fuerit; Calor verò, quorum
corporum partes peruadit, illas pro viribus commouet. Ex eo au-
tem quod aqua facilè comprimi collidique poteſt, in luto redun-
dans ſuam cum illo communicat mollitudinem: At Calor, quem
in commotis agitatiſque igniculis conſiſtere ponimus, ceræ immi-
ſtus ſuo motu tenuiſſimas particulas diducens, atque agitans, lo-
cum facit compreſſioni; faciliùs quippe commota mouentur, quàm
quieſcentia. Quod ſi vehementior eſſet calor, non ſolùm anguſtiſ-
ſimos ceræ poros modicè dilataret (id quod compreſſioni ſatis eſt)
verùm etiam ita particulas comminueret & agitaret, vt earum
nexu ſoluto liquefacta diffunderetur cera; quemadmodum butyro
contingit, etiamſi remiſſior fuerit calor: butyri ſcilicet particule
tenuiores ſunt, & eâ præditæ figurâ, vt ſe inuicem non adeò arctè
complectantur; ideoque facilè à paucioribus & languidioribus igni-
culis agitari poſſunt, & diffundi. Quia tamen butyro pingue@@
ineſt, etiam ſi fluidum factum fuerit, non ſoluitur in vaporem,
ſaltem adeò facilè, ſicut aqua, cuius partes non firmo nexu co-
hærent: citiùs autem atque procliuiùs Spiritus vini
crediderim: quamuis enim & argillæ aquam miſceat figulus, vt
ſequatur, quocunque illam torqueat, & ad conficiendorum ſigno-
rum typos ceram admiſſo calore molliat ſtatuarius, non eadem ta-
men calori atque humori ineſt efficientia: Nam humor quidem
ſuapte naturâ ſiccas arenteſque terræ particulas connectit, ſi illis
proportione reſpondeat, nec nimius fuerit; Calor verò, quorum
corporum partes peruadit, illas pro viribus commouet. Ex eo au-
tem quod aqua facilè comprimi collidique poteſt, in luto redun-
dans ſuam cum illo communicat mollitudinem: At Calor, quem
in commotis agitatiſque igniculis conſiſtere ponimus, ceræ immi-
ſtus ſuo motu tenuiſſimas particulas diducens, atque agitans, lo-
cum facit compreſſioni; faciliùs quippe commota mouentur, quàm
quieſcentia. Quod ſi vehementior eſſet calor, non ſolùm anguſtiſ-
ſimos ceræ poros modicè dilataret (id quod compreſſioni ſatis eſt)
verùm etiam ita particulas comminueret & agitaret, vt earum
nexu ſoluto liquefacta diffunderetur cera; quemadmodum butyro
contingit, etiamſi remiſſior fuerit calor: butyri ſcilicet particule
tenuiores ſunt, & eâ præditæ figurâ, vt ſe inuicem non adeò arctè
complectantur; ideoque facilè à paucioribus & languidioribus igni-
culis agitari poſſunt, & diffundi. Quia tamen butyro pingue@@
ineſt, etiam ſi fluidum factum fuerit, non ſoluitur in vaporem,
ſaltem adeò facilè, ſicut aqua, cuius partes non firmo nexu co-
hærent: citiùs autem atque procliuiùs Spiritus vini
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib