Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
115
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg959
"/>
<
lb
/>
fieri quàm ab ijs naturalis motus euellere: & omnia ſic fato produci, vt id fatum afferat vim ne
<
lb
/>
ceſsitati. </
s
>
<
s
>quæ cùm ſuperioribus pugnare valdè videntur: tùm quia cauſſa alia præter naturam
<
lb
/>
ponitur; tùm etiam quòd neceſsitas
<
expan
abbr
="
fatumq́
">fatumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>recipitur quod vim fortunæ
<
expan
abbr
="
caſusq́ue
">caſusque</
expan
>
demolitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Illud autem: quod è Democriti fontibus hauſta eſt Epicuri doctrina; ipſe verò Lucretio
<
expan
abbr
="
cõpro-bante
">compro
<
lb
/>
bante</
expan
>
figuras certo numero claudi argumento illo confirmat, quod item generaliter ab Ariſtote
<
lb
/>
le
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
de oppoſitorum terminis ſcimus fuiſſe concluſum. </
s
>
<
s
>Nimirum nullibi naturam generando
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg960
"/>
<
lb
/>
& corrumpendo conſtituram, neque ad eandem redituram ſpeciem, ſed recta in infinitum pro
<
lb
/>
ceſſuram,
<
expan
abbr
="
nouasq́
">nouasque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſemper rerum ſpecies molituram, quæ omnia ſanè ſenſus iudicio refragantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ego verò quanquam difficile arbitror veterum placita aſſequi coniectura, quòd eorum ſcriptis
<
lb
/>
defraudati ſumus, & ex ijs ſententiæ colligendæ qui variis inducti conſiliis, neque fortè fideliter
<
lb
/>
eas, ſed quod ſit in rem ſuam, ſolent in medio ponere, tamen aliquam lucem rebus Ariſtotelicis
<
lb
/>
afferre conabor: ad hoc autem niſi fallor, ea valebunt quæ mox ſubiiciemus. </
s
>
<
s
>Etenim vt arbitror
<
lb
/>
naturam ab ipſo Democrito cauſſam omnium motuum exiſtimatam; ſic fatum vt etiam mon
<
lb
/>
ſtrabitur accipi ab Ariſtotele, non aliam cauſſam fuiſſe habitam quàm naturam; ſic etiam puto
<
lb
/>
neceſsitatem ab ipſo duplicem cognitam; alteram quæ vim afferret, & contrà naturam agitaret;
<
lb
/>
atque alteram quæ illi aduerſaretur, quod aliter fieri poſſet, & illam à Democrito ſublatam quæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg961
"/>
<
lb
/>
vim afferret, quia nihil poſſet ſupra naturam: hanc receptam quæ cum ipſa natura conuenire po
<
lb
/>
teſt, vt de conuerſione cęli cenſuit Ariſtoteles: etenim cęlum neceſſariò mouetur, atqui illa neceſ
<
lb
/>
ſitas eſt ex ipſa natura. </
s
>
<
s
>Quòd verò fortuitò fieri nonnulla prædicarit Democritus, hoc quod for
<
lb
/>
tuitò dicitur, non tollit naturæ progreſſum, ſed id ſignificare poteſt, quod æquè valeat ac ſpontè,
<
lb
/>
& opponatur cauſſæ cogenti quæ eſt contra naturam. </
s
>
<
s
>Sic verò reprehenſus fuerit ab Ariſtotele,
<
lb
/>
quia nihil de fortuna dixerit, ob id notari potuit, quòd cùm vulgus & multi ſapientes aliud for
<
lb
/>
tunam à natura facerent, ipſe ſolum de fortuna meminerit, neque docuerit, idem'ne, an aliud ſit
<
lb
/>
à natura. </
s
>
<
s
>Neque obſtat quòd Ariſtoteles innuat ipſum aliquando auctorem rerum feciſſe natu
<
lb
/>
ram, aut mentem, vt idcirco credamus aliud ab ipſo cauſſæ genus fuiſſe poſitum. </
s
>
<
s
>ſiquidem inde
<
lb
/>
finitè & incertè loquatur Ariſtoteles, ac ſufficiat, ſi altera ex illis partibus vera ſit, neque poſsint
<
lb
/>
ea verba pertinere ſolùm ad Democritum, ſed ad alios quoque philoſophos. </
s
>
<
s
>Neque illud
<
expan
abbr
="
verũ
">verum</
expan
>
,
<
lb
/>
vt video ſcripſiſſe nonnullos, naturam, ſiquid efficit; illicò accipere vim efficientis. </
s
>
<
s
>eſt enim mo
<
lb
/>
dus aliquis faciendi, quod ſuo loco exponetur, & à nobis aliàs dictum eſt, formaliter non effecti
<
lb
/>
uè qui conuenit formæ & materiæ, quin etiam priuationi. </
s
>
<
s
>quapropter aliquando dictum eſt, aë
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg962
"/>
<
lb
/>
rem, qui eſt ſoni ſubiectum, efficere ſonum, & contraria duo agere, quæ ſunt forma & priuatio,
<
lb
/>
vnum verò pati, quod eſt ſubiectum. </
s
>
<
s
>Neque idcirco etiam ſi de alia cauſſa ac natura verba fecit
<
lb
/>
efficiens, aut finem cognouit: aut enim illam non ſeparauit à natura, aut
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
diſtinctè eſt elocutus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Iam verò quòd cęlum fortuitò factum ſit, ſi fortuitum ſumit, vt opponitur violentiæ, dictum ſa
<
lb
/>
pienter, ſed ille purus error, ſi fortuna in proprio ſignificatu capiatur, & vt vulgò
<
expan
abbr
="
cõſueuit
">conſueuit</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>in tanto viro notatur ab Ariſtotele, vel quòd falsò enunciarit, vel quòd indiſtinctè locutus ſit:
<
lb
/>
vtraque enim methodi ingenio valde repugnant. </
s
>
<
s
>Quantum verò eſt de altera dubitatione. </
s
>
<
s
>Et ſi
<
lb
/>
mihi probatur admodum Epicurum aliqua Democritica correxiſſe: tamen non arbitror hęc
<
expan
abbr
="
ſecũ
">ſecum</
expan
>
<
lb
/>
pugnare, infinitas figuras & finitas ſimul. </
s
>
<
s
>Etenim finitæ ſunt primæ illarum differentiæ ad quas
<
lb
/>
vniuerſæ referuntur, habens angulos & carens angulis; quo pacto oppoſita docuit Ariſtoteles à
<
lb
/>
Democrito cum cæteris phyſicis acceptæ fuiſſe,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& cùm figurarum ſpecies imitentur numeros;
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg963
"/>
<
lb
/>
vnde item ab illis denominationem capiunt, triangulum, quadrangulum, & reliqua; ſicut nume
<
lb
/>
rorum primæ differentiæ ſunt duæ, par & impar; horum ſpecies & partes ſubiectæ in infinitum
<
lb
/>
augentur, ſed cogitatione duntaxat, reapſe finitæ ſunt, ſic de figuris dicere licebit. </
s
>
<
s
>Huc accedit,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg964
"/>
<
lb
/>
quòd figurarum quædam primæ ſunt, aliæ non primę. </
s
>
<
s
>ac primas quidem finitas eſſe compertum
<
lb
/>
eſt: reliquæ quæ non ſunt primæ, poſſunt eſſe infinitæ. </
s
>
<
s
>Cæterùm, ſi quomodocunque finitæ ſint,
<
lb
/>
licet infinitæ cogitatione, rerum ortui & ſpeciei reditui nihil obſtat. </
s
>
<
s
>illam ergo infinitatem quæ
<
lb
/>
numeros imitatur, ab Ariſtotele Democriticis atomis
<
expan
abbr
="
attributã
">attributam</
expan
>
fuiſſe dicemus; alteram quæ re
<
lb
/>
ipſa eſt, à Lucretio fuiſſe oppugnatam, vel breuius & clarius ita dicemus infinitatem ſecundum
<
lb
/>
materiam à Democrito poſitam fuiſſe, illam ſublatam è medio quæ foret ſecundum formam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Proinde repugnantia tolletur inter placita Democriti, tùm item Ariſtoteles ab offenſione Lucretij
<
lb
/>
defendetur. </
s
>
<
s
>Generatim in hos omnes inuehitur Ariſtoteles, quòd ſcientiam naturalem profiten
<
lb
/>
tur, in
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>veſtiganda & comparanda omnem operam
<
expan
abbr
="
impẽdunt
">impendunt</
expan
>
, principia tamen infinita
<
expan
abbr
="
ponũt
">ponunt</
expan
>
<
lb
/>
quæ per ſeipſa à mente comprehendi non poſſunt; ijs autem ignoratis nec quicquam aliud ſcire
<
lb
/>
concedetur. </
s
>
<
s
>Seorſum verò notantur Anaxagoras & Democritus. </
s
>
<
s
>Nihil autem ab Ariſtotele ipſo
<
lb
/>
ſpeciatim dici video contra Anaximandrum. </
s
>
<
s
>Et quidem contra
<
expan
abbr
="
Anaxagorã
">Anaxagoram</
expan
>
hæc aut ſimilia ſcri
<
lb
/>
pſit Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>Accipit primùm partes quanti,
<
expan
abbr
="
totumq́ue
">totumque</
expan
>
quod ex illis conſtat (tales enim ſunt
<
lb
/>
partes in quas
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
inſint, ideſt, ita, vt ſeparatę per ſe exiſtere poſsint, diuiditur totum) ſic ſibi
<
expan
abbr
="
reſpõ-dere
">reſpon
<
lb
/>
dere</
expan
>
, vt prout partes magnæ fuerint, aut paruæ,
<
expan
abbr
="
cõſimiliter
">conſimiliter</
expan
>
futurum ſit
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
<
expan
abbr
="
magnũ
">magnum</
expan
>
aut paruum. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>