Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (123) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div18" type="section" level="1" n="15">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3770" xml:space="preserve">
              <pb o="123" file="0135" n="135" rhead="De Calore."/>
            gunt, adeò vt lutum ex terrâ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3771" xml:space="preserve">non niſi congruâ aquâ reſidua
              <lb/>
            temperatum ad duritiem adducatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3772" xml:space="preserve">Eadem videtur eſſe cauſa,
              <lb/>
            cur homo ſe, ex nimio calore, multo ſudore manantem expe-
              <lb/>
            riatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3773" xml:space="preserve">igniculi enim tum qui per cutis meatus penetrant, tum
              <lb/>
            quos aſpera arteria excipit vnâ cum aëre, qui ſpiritu in pulmones
              <lb/>
            ducitur, vario motu conciti tumultuantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3774" xml:space="preserve">diffuſum per membra
              <lb/>
            ſanguinem agitantes, proximè latentem ſub cute humorem per po-
              <lb/>
            ros exprimunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3775" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3776" xml:space="preserve">Grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s3777" xml:space="preserve">Quid verò confert igniculorum motus, vt ceram, quæ
              <lb/>
            frigore rigens fragilis erat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3778" xml:space="preserve">friabilis, admiſſo calore adeò mollem
              <lb/>
            atque flexibilem inueniamus, vt eam ad noſtrum arbitrium forme-
              <lb/>
            mus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3779" xml:space="preserve">fingamus? </s>
            <s xml:id="echoid-s3780" xml:space="preserve">An ſicut luto, quod obduruit, affuſa aqua mol-
              <lb/>
            litudinem conciliat, ita quoquè cera igniculis imbuta tractabilem
              <lb/>
            ſe præbet?</s>
            <s xml:id="echoid-s3781" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3782" xml:space="preserve">Dand. </s>
            <s xml:id="echoid-s3783" xml:space="preserve">Non eodem planè pacto ceram atque lutum molleſcere
              <lb/>
            crediderim: </s>
            <s xml:id="echoid-s3784" xml:space="preserve">quamuis enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s3785" xml:space="preserve">argillæ aquam miſceat figulus, vt
              <lb/>
            ſequatur, quocunque illam torqueat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3786" xml:space="preserve">ad conficiendorum ſigno-
              <lb/>
            rum typos ceram admiſſo calore molliat ſtatuarius, non eadem ta-
              <lb/>
            men calori atque humori ineſt efficientia: </s>
            <s xml:id="echoid-s3787" xml:space="preserve">Nam humor quidem
              <lb/>
            ſuapte naturâ ſiccas arenteſque terræ particulas connectit, ſi illis
              <lb/>
            proportione reſpondeat, nec nimius fuerit; </s>
            <s xml:id="echoid-s3788" xml:space="preserve">Calor verò, quorum
              <lb/>
            corporum partes peruadit, illas pro viribus commouet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3789" xml:space="preserve">Ex eo au-
              <lb/>
            tem quod aqua facilè comprimi collidique poteſt, in luto redun-
              <lb/>
            dans ſuam cum illo communicat mollitudinem: </s>
            <s xml:id="echoid-s3790" xml:space="preserve">At Calor, quem
              <lb/>
            in commotis agitatiſque igniculis conſiſtere ponimus, ceræ immi-
              <lb/>
            ſtus ſuo motu tenuiſſimas particulas diducens, atque agitans, lo-
              <lb/>
            cum facit compreſſioni; </s>
            <s xml:id="echoid-s3791" xml:space="preserve">faciliùs quippe commota mouentur, quàm
              <lb/>
            quieſcentia. </s>
            <s xml:id="echoid-s3792" xml:space="preserve">Quod ſi vehementior eſſet calor, non ſolùm anguſtiſ-
              <lb/>
            ſimos ceræ poros modicè dilataret (id quod compreſſioni ſatis eſt)
              <lb/>
            verùm etiam ita particulas comminueret & </s>
            <s xml:id="echoid-s3793" xml:space="preserve">agitaret, vt earum
              <lb/>
            nexu ſoluto liquefacta diffunderetur cera; </s>
            <s xml:id="echoid-s3794" xml:space="preserve">quemadmodum butyro
              <lb/>
            contingit, etiamſi remiſſior fuerit calor: </s>
            <s xml:id="echoid-s3795" xml:space="preserve">butyri ſcilicet particule
              <lb/>
            tenuiores ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3796" xml:space="preserve">eâ præditæ figurâ, vt ſe inuicem non adeò arctè
              <lb/>
            complectantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3797" xml:space="preserve">ideoque facilè à paucioribus & </s>
            <s xml:id="echoid-s3798" xml:space="preserve">languidioribus igni-
              <lb/>
            culis agitari poſſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3799" xml:space="preserve">diffundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3800" xml:space="preserve">Quia tamen butyro pingue@@
              <lb/>
            ineſt, etiam ſi fluidum factum fuerit, non ſoluitur in vaporem,
              <lb/>
            ſaltem adeò facilè, ſicut aqua, cuius partes non firmo nexu co-
              <lb/>
            hærent: </s>
            <s xml:id="echoid-s3801" xml:space="preserve">citiùs autem atque procliuiùs Spiritus vini </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>