136 et ſic cõſequēter: et manifeſtū eſt / talis linea erit in
finita habens cõtinuo circuitiones maiores, et mo
uetur vniformiter difformiter: et nullã eſt eius me-
diū quantū ad longitudinē. et per ↄ̨ñs nõ poteſt mo
tus eius cõmenſurari penes gradū exiſtentē in me-
dio eiꝰ quantū ad lõgitudinē. Preterea cõſimile ar
gumentū eſſet oīno ſi ſignaretur vnū quadratum a
centro illiꝰ rote vſ ad circūferentiã: et ꝓtraheret̄̄
vna linea girans oēs partes ꝓportionales eiꝰ per
modum cuiuſdam diametri infinite / vt philoſophi
oſtendunt communiter in materia de infinito. Illa
enim mouetur vniformiter difformiter quo ad ſub-
iectuꝫ cum ſit pars corporis vniformiter difformi-
ter moti quo ad ſubiectum: tamen in eo non repe-
ritur punctus medius.
finita habens cõtinuo circuitiones maiores, et mo
uetur vniformiter difformiter: et nullã eſt eius me-
diū quantū ad longitudinē. et per ↄ̨ñs nõ poteſt mo
tus eius cõmenſurari penes gradū exiſtentē in me-
dio eiꝰ quantū ad lõgitudinē. Preterea cõſimile ar
gumentū eſſet oīno ſi ſignaretur vnū quadratum a
centro illiꝰ rote vſ ad circūferentiã: et ꝓtraheret̄̄
vna linea girans oēs partes ꝓportionales eiꝰ per
modum cuiuſdam diametri infinite / vt philoſophi
oſtendunt communiter in materia de infinito. Illa
enim mouetur vniformiter difformiter quo ad ſub-
iectuꝫ cum ſit pars corporis vniformiter difformi-
ter moti quo ad ſubiectum: tamen in eo non repe-
ritur punctus medius.
Quarto principaliter contra eandem
ſecundã partē cõcluſionis argr̄: q2 ſi illa pars eſſet
vera / ſequeretur / celū nõ mouetur ita velociter ſi-
cut linea equinoctialis (et loquor de primo mobili) /
ſed cõſequēs eſt falſum: igitur et antecedēs. Conſe-
quētia ptꝫ et coloratur falſitas cõſequētis: q2 ſi nõ
mouet̄̄ ita velociter ſicut linea eq̇noctialis, et linea
eq̇noctialis eſt linea exiſtens in medio eiꝰ: ergo mo
bile motū vniformiter difformiter quo ad ſubiectū
nõ mouetur ita velociter ſicut pūctus exiſtēs in me-
dio eiꝰ. 11Dicitur. ¶ Dices negando falſitatē conſequentis: et
ad ꝓbationē dices / in celo, et in quolibet corpore
ſperico motꝰ velocitas debet attendi penes lineaꝫ
deſcriptã a pūcto exiſtente in medio inter polum et
punctū velociſſime motū: et ſic motꝰ primi mobilis
cõmenſurari hꝫ penes lineã deſcriptã a pūcto / q̇ eſt
in medio inter polum ſiue articum ſine autarticum
et lineam equinoctialem.
ſecundã partē cõcluſionis argr̄: q2 ſi illa pars eſſet
vera / ſequeretur / celū nõ mouetur ita velociter ſi-
cut linea equinoctialis (et loquor de primo mobili) /
ſed cõſequēs eſt falſum: igitur et antecedēs. Conſe-
quētia ptꝫ et coloratur falſitas cõſequētis: q2 ſi nõ
mouet̄̄ ita velociter ſicut linea eq̇noctialis, et linea
eq̇noctialis eſt linea exiſtens in medio eiꝰ: ergo mo
bile motū vniformiter difformiter quo ad ſubiectū
nõ mouetur ita velociter ſicut pūctus exiſtēs in me-
dio eiꝰ. 11Dicitur. ¶ Dices negando falſitatē conſequentis: et
ad ꝓbationē dices / in celo, et in quolibet corpore
ſperico motꝰ velocitas debet attendi penes lineaꝫ
deſcriptã a pūcto exiſtente in medio inter polum et
punctū velociſſime motū: et ſic motꝰ primi mobilis
cõmenſurari hꝫ penes lineã deſcriptã a pūcto / q̇ eſt
in medio inter polum ſiue articum ſine autarticum
et lineam equinoctialem.
Sed cõtra.
Q2 vel debet attēdi penes
lineã deſcriptã a pūcto medio in ſuperficie cõcaua
vel in ſuperficie cõuexa: ſed nullū iſtoꝝ eſt dicendū:
igr̄. Antecedens argr̄ / q2 punctus exiſtens in medio
quãtū ad ſuperficiē cõuexã nõ eſt ſimpliciter in me-
dio nec punctꝰ exiſtens in ſuꝑficie cõcaua: igr̄. Item
tale mobile nõ mouetur ita velotiter ſicut ſuꝑficies
cõuexa nec ita tarde ſicut ſuꝑficies cõcaua: ergo ſe-
quitur / velocitas eiꝰ nõ habet attendi penes pun
ctū hoc eſt penes lineã deſcriptã a puncto exiſtente
in ſuperficie conuexa: nec in ſuperficie concaua.
22Dicitur.
lineã deſcriptã a pūcto medio in ſuperficie cõcaua
vel in ſuperficie cõuexa: ſed nullū iſtoꝝ eſt dicendū:
igr̄. Antecedens argr̄ / q2 punctus exiſtens in medio
quãtū ad ſuperficiē cõuexã nõ eſt ſimpliciter in me-
dio nec punctꝰ exiſtens in ſuꝑficie cõcaua: igr̄. Item
tale mobile nõ mouetur ita velotiter ſicut ſuꝑficies
cõuexa nec ita tarde ſicut ſuꝑficies cõcaua: ergo ſe-
quitur / velocitas eiꝰ nõ habet attendi penes pun
ctū hoc eſt penes lineã deſcriptã a puncto exiſtente
in ſuperficie conuexa: nec in ſuperficie concaua.
¶ Dices / velocitas illius primi mobilis menſu-
randa eſt a puncto exiſtente in medio inter ſuperfi
ciem concauam et conuexam inter polum et punctū
velociſſime motum totius orbis.
randa eſt a puncto exiſtente in medio inter ſuperfi
ciem concauam et conuexam inter polum et punctū
velociſſime motum totius orbis.
Contra.
Quia tunc ſequeret̄̄ hec con-
cluſio / ſi primum mobile condenſaretur verſus
ſuperficiem conuexam quieſcentem ipſum cõtinuo
velocius et velociꝰ moueretur: et ſi rarefieret verſus
concauam quieſcente etiam conuexa ipſum mobi-
le cõtinuo tardius et tardius moueretur / ſed conſe-
quens eſt falſum: q2 tunc ſequeret̄̄ / ̄tocū illud
mobile efficeret̄̄ maiꝰ tardius moueretur, et quãto
minus velociꝰ quod videtur abſurdū. cū ceteris pa-
ribus videatur / corpus maius maiorē lineã de-
ſcribat quã minꝰ. Sed ſequela probatur / q2 quãto
punctus medius magis accedat ad ſuperficiē con-
uexã per condenſationē tanto magis recedit a cen
tro, et per cõſequens maiorē lineã deſcribit, et quã
to magis recedit a ſuperficie cõuexa magis accedit
ad centrū ſpere vel ad axem: et per cõſequens mino
rem lineam circularem deſcribit, et ſic tardius mo
uetur / quod fuit probandū. 33Dicitur. ¶ Dices ↄ̨cedēdo cõclu-
ſionem ſicut concedenda eſt.
cluſio / ſi primum mobile condenſaretur verſus
ſuperficiem conuexam quieſcentem ipſum cõtinuo
velocius et velociꝰ moueretur: et ſi rarefieret verſus
concauam quieſcente etiam conuexa ipſum mobi-
le cõtinuo tardius et tardius moueretur / ſed conſe-
quens eſt falſum: q2 tunc ſequeret̄̄ / ̄tocū illud
mobile efficeret̄̄ maiꝰ tardius moueretur, et quãto
minus velociꝰ quod videtur abſurdū. cū ceteris pa-
ribus videatur / corpus maius maiorē lineã de-
ſcribat quã minꝰ. Sed ſequela probatur / q2 quãto
punctus medius magis accedat ad ſuperficiē con-
uexã per condenſationē tanto magis recedit a cen
tro, et per cõſequens maiorē lineã deſcribit, et quã
to magis recedit a ſuperficie cõuexa magis accedit
ad centrū ſpere vel ad axem: et per cõſequens mino
rem lineam circularem deſcribit, et ſic tardius mo
uetur / quod fuit probandū. 33Dicitur. ¶ Dices ↄ̨cedēdo cõclu-
ſionem ſicut concedenda eſt.
Sed cõtra.
Quia tunc ſequeretur /
ſi omnes ſpere intermedie corrumperentur, et pri-
mum mobile quieſcente conuexa ſuperficie rarefie-
ret verſus axem quo ad vſ ex orbe efficiat̄̄ ſpera
ſolida vnicam ſuperficiem dumtaxat habens: tūc
illud mobile iam factum ſpera ſolida longe tardi
us moueretur quam antea, et etiam moueretur vni
formiter difformiter quo ad ſubiectum: ſed conſe-
quens eſt falſum: igitur illud ex quo ſequitur. Se-
quela patet ex opinione et ſolutiõibus datis. Sed
falſitas conſequentis quo ad primam partem ar-
guitur / quia tunc ſequeretur / ab equali propor-
tione inequales motus prouenirēt: ſed conſequēs
eſt falſum: et contra baſim et fundamentum totius
huius operis: igitur illud ex quo ſequitur. Seque-
la tamen probatur / quia modo intelligentia mouet
primum mobile ab aliqua proportione, et tunc ip-
ſū ſic rarefactū / vt ponitur ab eadem proportione
mouetur ad eadem intelligentia / quia volo / nullo
pacto plus reſiſtet quam antea reſiſtebat, et tamen
tardius mouetur vt dicis: igitur ab eadem propor
tione inequales velocitates proueniunt / quod fuit
probandum. ¶ Et ſi dicas / in celo nulla eſt reſi-
ſtentia nec ibi proprie motus factus a certa pro
portione inter actiuitatem et reſiſtentiam: ponamꝰ
caſum ſimilem de quodam orbe habente grauita-
tē facto ex aliquo mixto vel aliquo elemento quod
ſic rarefiat quoaduſque efficiatur ſpera ſolida nul-
la addita grauitate vel leuitate: et moueatur ab ea
dem virtute a qua antea mouebatur / quo poſito ſe-
quitur illam: igitur. Sed falſitas ſecunde par-
tis conſequentis arguitur / quia talis motus non
ita ſe habet quanto punctus magis diſtat a cen
tro tanto velocius moueatur / vt patet de punctis
terminatibus axem / qui maxime diſtant a centro
et tamen nõ mouent̄̄: igitur talis motꝰ nõ eſt vnifor-
miter difformis quo ad ſubiectū. Patet conſequē-
tia a definitione ad definitum negatiue. Nec valet
dicere / per centrū in tali motu debet ītelligi po-
lus / quia etiam contra illud procedit ratio. Nõ em̄
quanto punctus in illa ſpera ſolida magis diſtat
a polo tanto velocius mouetur / vt patet de punctis
exiſtentibus prope centrum ſpere circa axem que
puncta ita tarde mouentur ſicut aliqua que ſunt ꝓ
pinquiora polo: ergo nec centrum ſphere eſt cen-
trum talis motus nec polus 44Confir-
matio. ¶ Et confirmatur / quia
ſi illa opinio eſſet vera / ſequeretur / ſi aliqua rota
continuo condenſaretur verſus centrū mouente e-
tiam ſuperficie conuexa et motore non mouente a
maiori conamine: tunc continuo illa rota tardius
et tardius moueretur: ſed conſequens eſt falſum:
igitur illud ex quo ſequitur. Sequela ꝓbatur / quia
continuo punctus medius minorem lineam deſcri-
bit: igitur tardius mouetur. Falſitas tamen con-
ſequētis arguitur / quia illa rota eque velociter cir
cuit ſicut ãtea: g̊ eque velociter mouetur ſicut antea
Patꝫ ↄ̨ña / q2 circuitio talis rote nihil aliud eſt quã
motus circularis talis rote. Item hec circuitio eſt
ita velox ſicut antea et hec circuitio eſt hic motur
circularis: igitur hic motus circularis eſt ita velox
ſicut antea / et per conſequens illa rota tunc non tar
dius mouetur / quod fuit probandum. 55Dicitur. ¶ Dices for-
te negando falſitatem conſequentis, et ad probati
onem concedo / ita velociter circuit ſicut antea, et
negando / ita velociter mouetur, et cum probatur
per ſyllogiſmum expoſitorum: dico / quod male cõ
cluditur ſed oportet inferre: ergo hic motus circu-
ſi omnes ſpere intermedie corrumperentur, et pri-
mum mobile quieſcente conuexa ſuperficie rarefie-
ret verſus axem quo ad vſ ex orbe efficiat̄̄ ſpera
ſolida vnicam ſuperficiem dumtaxat habens: tūc
illud mobile iam factum ſpera ſolida longe tardi
us moueretur quam antea, et etiam moueretur vni
formiter difformiter quo ad ſubiectum: ſed conſe-
quens eſt falſum: igitur illud ex quo ſequitur. Se-
quela patet ex opinione et ſolutiõibus datis. Sed
falſitas conſequentis quo ad primam partem ar-
guitur / quia tunc ſequeretur / ab equali propor-
tione inequales motus prouenirēt: ſed conſequēs
eſt falſum: et contra baſim et fundamentum totius
huius operis: igitur illud ex quo ſequitur. Seque-
la tamen probatur / quia modo intelligentia mouet
primum mobile ab aliqua proportione, et tunc ip-
ſū ſic rarefactū / vt ponitur ab eadem proportione
mouetur ad eadem intelligentia / quia volo / nullo
pacto plus reſiſtet quam antea reſiſtebat, et tamen
tardius mouetur vt dicis: igitur ab eadem propor
tione inequales velocitates proueniunt / quod fuit
probandum. ¶ Et ſi dicas / in celo nulla eſt reſi-
ſtentia nec ibi proprie motus factus a certa pro
portione inter actiuitatem et reſiſtentiam: ponamꝰ
caſum ſimilem de quodam orbe habente grauita-
tē facto ex aliquo mixto vel aliquo elemento quod
ſic rarefiat quoaduſque efficiatur ſpera ſolida nul-
la addita grauitate vel leuitate: et moueatur ab ea
dem virtute a qua antea mouebatur / quo poſito ſe-
quitur illam: igitur. Sed falſitas ſecunde par-
tis conſequentis arguitur / quia talis motus non
ita ſe habet quanto punctus magis diſtat a cen
tro tanto velocius moueatur / vt patet de punctis
terminatibus axem / qui maxime diſtant a centro
et tamen nõ mouent̄̄: igitur talis motꝰ nõ eſt vnifor-
miter difformis quo ad ſubiectū. Patet conſequē-
tia a definitione ad definitum negatiue. Nec valet
dicere / per centrū in tali motu debet ītelligi po-
lus / quia etiam contra illud procedit ratio. Nõ em̄
quanto punctus in illa ſpera ſolida magis diſtat
a polo tanto velocius mouetur / vt patet de punctis
exiſtentibus prope centrum ſpere circa axem que
puncta ita tarde mouentur ſicut aliqua que ſunt ꝓ
pinquiora polo: ergo nec centrum ſphere eſt cen-
trum talis motus nec polus 44Confir-
matio. ¶ Et confirmatur / quia
ſi illa opinio eſſet vera / ſequeretur / ſi aliqua rota
continuo condenſaretur verſus centrū mouente e-
tiam ſuperficie conuexa et motore non mouente a
maiori conamine: tunc continuo illa rota tardius
et tardius moueretur: ſed conſequens eſt falſum:
igitur illud ex quo ſequitur. Sequela ꝓbatur / quia
continuo punctus medius minorem lineam deſcri-
bit: igitur tardius mouetur. Falſitas tamen con-
ſequētis arguitur / quia illa rota eque velociter cir
cuit ſicut ãtea: g̊ eque velociter mouetur ſicut antea
Patꝫ ↄ̨ña / q2 circuitio talis rote nihil aliud eſt quã
motus circularis talis rote. Item hec circuitio eſt
ita velox ſicut antea et hec circuitio eſt hic motur
circularis: igitur hic motus circularis eſt ita velox
ſicut antea / et per conſequens illa rota tunc non tar
dius mouetur / quod fuit probandum. 55Dicitur. ¶ Dices for-
te negando falſitatem conſequentis, et ad probati
onem concedo / ita velociter circuit ſicut antea, et
negando / ita velociter mouetur, et cum probatur
per ſyllogiſmum expoſitorum: dico / quod male cõ
cluditur ſed oportet inferre: ergo hic motus circu-