1odores: dum enim manet, non redolet: dum
abſumitur, vritur quod pingue eſt: facilius
enim abſumitur igne pingue humidum
aqueo. Pingue verò humidum eſt, quod vri
tur. Sic Virgil.
In pingui feruent incendia ſucco.
abſumitur, vritur quod pingue eſt: facilius
enim abſumitur igne pingue humidum
aqueo. Pingue verò humidum eſt, quod vri
tur. Sic Virgil.
In pingui feruent incendia ſucco.
Libanotis.
Thus Æthio
picum nobi
liſſimum.
picum nobi
liſſimum.
Aloes opti
ma.
Odorum ra
tio.
ma.
Odorum ra
tio.
Antequam igitur humidum aqueum ab
ſumatur, vritur pingue, atque ita tollitur
fragrantia. Sed ad lachrymas arborum atque
herbarum reuertor: quarum nobilitas eſt,
vel ab odore, vt laſeris, vel à colore, vt lac
ca, quæ ex arbore ceroſa ſimili oritur in
orientali India: vel ab vſu, vt laricis, quæ
phthiſicis & leproſis maximè confert. Vnde
æſtuarium ex laricis arboris lignis concale
factum, hos quidem perſanat, illis autem
non parum confert, atque adeò vt aqua di
ſtillatione excepta etiam egregiè iuuet
vtrumque morbum. Sed larix ipſa ad opera
melior, cùm non flectatur pluuiis, aut ven
tis. Videntur autem abies, larixque, tum pi
nus, eiuſdem eſſe ſpeciei. Sed nobilior la
chryma abietis, picea deterior, media lari
cis: conueniunt enim ſucco & forma, & om
nibuſque penè accidentibus. Succus verò
hic adeò pinguis, velut in animalibus ſan
guis: vnde dilutior in tenerioribus plantis,
obſcurior in antiquis, lucidus & pinguis in
adultis: ideoque calidior & humidior la
chryma quæcunque ſplendet, frigidior di
luta, ſiccior verò obſcura. In larice præcipuè,
quaſi fungus quidam extuberat agaricum,
qui cùm leuiſſimum fuerit, & candidiſſi
mum, tum minimè lignoſum, tum ab amari
tate dulce, optimum erit. Dulcia enim quæ
dam poſt amaritatem, velut cubebarum fru
ctus, & agaricum, ficut poſt dulcedinem
amara aloës. Cauſa dulcedinis poſt ama
ritatem, eſt ſubſtantia tenuis terra cum hu
mido benè concocto: ſiquidem tenue illud
citò expirat dulcior verò pars manet: velut
in aloë humidi quidem ſubtilis benè conco
cti pars modica, multum verò terrei craſſi
atque exuſti. Fit verò vetuſtate in aëre aga
ricum candidius, & leuius ac minus contu
max, vt fermè nihil in ipſo ad perfectio
nem deſiderare poſſe videaris, cùm tamen eo
ſit deterius, quo videtur elegantius. Hoc au
tem intereſt, vt diſtinguas dulcedine non
parua in optimo conſpicua: nam & ex vetu
ſtate fit amarius. Oritur igitur quaſi ex ſitu
lacrymæ lariciæ. Eadem natura fungorum,
qui arboribus glandiferis innaſcuntur, vt
Ilici, ſed non eadem perfectio, neque enim
idem calor, ob id nigri, quibus pro eſca vta
mur. Ergo & aliis arboribus commune eſt.
Conſentaneum autem rationi, pinguiſſimi
ſucci ſolidiſſimum eſſe mucorem: vt verò
magis exaruerit, & ſuccus tenuior fuerit,
erit quaſi magis concoctus. Itaque eſt &
modus quidam coctionis, in his quæ ſitum
contrahunt: demonſtratum eſt enim, in ſi
tu non perfectam eſſe putredinem. Porrò la
ricis planta decora, flore rubenti, atque odo
rato. Inter lachrymas pulchritudine ipſa no
biles, eſt ſanguinis draconis ſuccus: à ſimili
tudine ſanguinis animalis dictus. Hic oritur
in inſula Soquotra, ambitus ſexaginta mil
lia paſſuum in Æihiopico mati poſita, iuxta
Gingim promontorium. Arbor ipſa mirabi
lis: ſenſim enim in cuſpidem aſcendit, velut
ſalis, aut ſacchariconus, ex lato ab imo in
anguſtum tendens: quercus folio. Lachry
ma huius eſt antiquorum thymiama canca
mus. Lacce, quam pro draconis ſanguine
quidam ſubſcripſerunt, copia noſtro æuo
eſt, ſanguinis draconis autem penuria maxi
ma. Adnumeratur odoribus etiam lignum
aſpalathi, quod ſuaue eſt, ac refrigerat, non
ſecus ac roſa vaciniaque, atque ideo inter
rara. Cauſa quòd odor iucundus rarò ſit fri
gidus, quia calore perficitur: ob idque calo
rem vincere neceſſe eſt: ob hocque plera
que odorata, quæ aromata Græci vocant
calida.
ſumatur, vritur pingue, atque ita tollitur
fragrantia. Sed ad lachrymas arborum atque
herbarum reuertor: quarum nobilitas eſt,
vel ab odore, vt laſeris, vel à colore, vt lac
ca, quæ ex arbore ceroſa ſimili oritur in
orientali India: vel ab vſu, vt laricis, quæ
phthiſicis & leproſis maximè confert. Vnde
æſtuarium ex laricis arboris lignis concale
factum, hos quidem perſanat, illis autem
non parum confert, atque adeò vt aqua di
ſtillatione excepta etiam egregiè iuuet
vtrumque morbum. Sed larix ipſa ad opera
melior, cùm non flectatur pluuiis, aut ven
tis. Videntur autem abies, larixque, tum pi
nus, eiuſdem eſſe ſpeciei. Sed nobilior la
chryma abietis, picea deterior, media lari
cis: conueniunt enim ſucco & forma, & om
nibuſque penè accidentibus. Succus verò
hic adeò pinguis, velut in animalibus ſan
guis: vnde dilutior in tenerioribus plantis,
obſcurior in antiquis, lucidus & pinguis in
adultis: ideoque calidior & humidior la
chryma quæcunque ſplendet, frigidior di
luta, ſiccior verò obſcura. In larice præcipuè,
quaſi fungus quidam extuberat agaricum,
qui cùm leuiſſimum fuerit, & candidiſſi
mum, tum minimè lignoſum, tum ab amari
tate dulce, optimum erit. Dulcia enim quæ
dam poſt amaritatem, velut cubebarum fru
ctus, & agaricum, ficut poſt dulcedinem
amara aloës. Cauſa dulcedinis poſt ama
ritatem, eſt ſubſtantia tenuis terra cum hu
mido benè concocto: ſiquidem tenue illud
citò expirat dulcior verò pars manet: velut
in aloë humidi quidem ſubtilis benè conco
cti pars modica, multum verò terrei craſſi
atque exuſti. Fit verò vetuſtate in aëre aga
ricum candidius, & leuius ac minus contu
max, vt fermè nihil in ipſo ad perfectio
nem deſiderare poſſe videaris, cùm tamen eo
ſit deterius, quo videtur elegantius. Hoc au
tem intereſt, vt diſtinguas dulcedine non
parua in optimo conſpicua: nam & ex vetu
ſtate fit amarius. Oritur igitur quaſi ex ſitu
lacrymæ lariciæ. Eadem natura fungorum,
qui arboribus glandiferis innaſcuntur, vt
Ilici, ſed non eadem perfectio, neque enim
idem calor, ob id nigri, quibus pro eſca vta
mur. Ergo & aliis arboribus commune eſt.
Conſentaneum autem rationi, pinguiſſimi
ſucci ſolidiſſimum eſſe mucorem: vt verò
magis exaruerit, & ſuccus tenuior fuerit,
erit quaſi magis concoctus. Itaque eſt &
modus quidam coctionis, in his quæ ſitum
contrahunt: demonſtratum eſt enim, in ſi
tu non perfectam eſſe putredinem. Porrò la
ricis planta decora, flore rubenti, atque odo
rato. Inter lachrymas pulchritudine ipſa no
biles, eſt ſanguinis draconis ſuccus: à ſimili
tudine ſanguinis animalis dictus. Hic oritur
in inſula Soquotra, ambitus ſexaginta mil
lia paſſuum in Æihiopico mati poſita, iuxta
Gingim promontorium. Arbor ipſa mirabi
lis: ſenſim enim in cuſpidem aſcendit, velut
ſalis, aut ſacchariconus, ex lato ab imo in
anguſtum tendens: quercus folio. Lachry
ma huius eſt antiquorum thymiama canca
mus. Lacce, quam pro draconis ſanguine
quidam ſubſcripſerunt, copia noſtro æuo
eſt, ſanguinis draconis autem penuria maxi
ma. Adnumeratur odoribus etiam lignum
aſpalathi, quod ſuaue eſt, ac refrigerat, non
ſecus ac roſa vaciniaque, atque ideo inter
rara. Cauſa quòd odor iucundus rarò ſit fri
gidus, quia calore perficitur: ob idque calo
rem vincere neceſſe eſt: ob hocque plera
que odorata, quæ aromata Græci vocant
calida.
Laricis la
chrymæ vi
res.
chrymæ vi
res.
Agaricum.
Amara cur
quædam, in
de dulcia.
Amara cur
quædam, in
de dulcia.
Sanguinis
draconis ar
bor.
draconis ar
bor.
Santhalum.
Odorata cur
plerumque
calida.
Odorata cur
plerumque
calida.
In ſanthalo autem & vaciniis, quæ vio
las cæruleas vocamus, calor eſt in tenuiore
tantùm parte, reliquum totum eſt frigidum
quod craſſum eſt, moleque ſuperat. Sed in
his obſcura non eſt frigiditas, velut in ro
ſis, cùm hæ in quibuſdam odore excitent
capitis dolorem, in aliis etiam ſanguinem
proliciant è naribus. Eſt & è frigidarum
plantarum bene olentium genere myrtus,
arbuſtum ob elegantiam Veneri dicatum:
olet bene totum, ligno, fronde, fructu. Sed ex
fructu defrutum. Liquor hic ſeruatur in
annum, non minus ſalubris vſu, quàm odo
re iucundus. Adnumerari poteſt his ex parte
muſcus odorata planta: ſerpit arbores, & vir
tutem illarum quibus hæret: retinet. Cedro
optimus innaſcitur: poſt larici, demum po
pulo albæ & quercui. Quercui deterior. Qui
larici hæret, facillimè ardet, & ardendo fra
gat ac ſcintillas mittit. Verùm muſcus inter
herbas potius quam inter arbores adnume
rari meretur: imò ne herba quidem omninò
eſt. Sed aſpalathum arbor eſt in India pro
cera, quæ in frigidiore cœlo, arbuſcula eſt
ſpinoſa. In calidis enim ac humidis regio
nibus omnia proceriora, ſuccoſiora, viuacio
raque, niſi propria plantæ natura obſtet, adeò
vt nemora etiam in occidentali India aſpa
lathi inueniantur. At in calidis ac ſiccis re
gionibus minores ſunt plantæ & ſicciores,
validæ tamen in humidis ac frigidis imbe
cilles, ſucci plenæ: at quæ natura calidæ ſunt
proceræ, amplæque: frigidæ, paruæ. Quamvis
quædam natura etiam frigidæ, vt cicuta, lo
co humido, vmbroſoque melius proueniant,
viribus etiam efficaciora. Talem enim elige
bant Chij, cuius cortice iam detracto ſuc
cum aquæ miſtum damnatis propinabant,
ad mortem abſque vllo dolore accerſen
dam, Theophraſti teſtimonio. Imitabantur
enim mortem quæ in extremo ſenio contin
git. Nanque dolor qui in morte ſentitur,
contingit aut ob ſpirandi difficultate, aut ob
ſpiritus vitalis reſolutionem. At ſpiritus cùm
ſpontè diſſoluuntur, dolorem nullum affe
runt, velut in laboribus. Sed cauſa quæ ſpiri
tum diſſoluit, vt febris, vulnus, plerunque
ipſa dolorem affert. Cicutæ igitur ſuccus ſtu
porem grauem inducens, frigiditate immo
dica ſpiritus ipſos abſque dolore extinguit:
difficultatem verò ſpirandi non maiorem
ea, quæ ſpirituum paucitati ſatisfaciat. Quò
fit vt non acerba mors accidat, velut his qui
aqua ſuffocantur, multò verò minus quàm
ſtrangulatis. Itaque mors hæc quæ ex cicutæ
las cæruleas vocamus, calor eſt in tenuiore
tantùm parte, reliquum totum eſt frigidum
quod craſſum eſt, moleque ſuperat. Sed in
his obſcura non eſt frigiditas, velut in ro
ſis, cùm hæ in quibuſdam odore excitent
capitis dolorem, in aliis etiam ſanguinem
proliciant è naribus. Eſt & è frigidarum
plantarum bene olentium genere myrtus,
arbuſtum ob elegantiam Veneri dicatum:
olet bene totum, ligno, fronde, fructu. Sed ex
fructu defrutum. Liquor hic ſeruatur in
annum, non minus ſalubris vſu, quàm odo
re iucundus. Adnumerari poteſt his ex parte
muſcus odorata planta: ſerpit arbores, & vir
tutem illarum quibus hæret: retinet. Cedro
optimus innaſcitur: poſt larici, demum po
pulo albæ & quercui. Quercui deterior. Qui
larici hæret, facillimè ardet, & ardendo fra
gat ac ſcintillas mittit. Verùm muſcus inter
herbas potius quam inter arbores adnume
rari meretur: imò ne herba quidem omninò
eſt. Sed aſpalathum arbor eſt in India pro
cera, quæ in frigidiore cœlo, arbuſcula eſt
ſpinoſa. In calidis enim ac humidis regio
nibus omnia proceriora, ſuccoſiora, viuacio
raque, niſi propria plantæ natura obſtet, adeò
vt nemora etiam in occidentali India aſpa
lathi inueniantur. At in calidis ac ſiccis re
gionibus minores ſunt plantæ & ſicciores,
validæ tamen in humidis ac frigidis imbe
cilles, ſucci plenæ: at quæ natura calidæ ſunt
proceræ, amplæque: frigidæ, paruæ. Quamvis
quædam natura etiam frigidæ, vt cicuta, lo
co humido, vmbroſoque melius proueniant,
viribus etiam efficaciora. Talem enim elige
bant Chij, cuius cortice iam detracto ſuc
cum aquæ miſtum damnatis propinabant,
ad mortem abſque vllo dolore accerſen
dam, Theophraſti teſtimonio. Imitabantur
enim mortem quæ in extremo ſenio contin
git. Nanque dolor qui in morte ſentitur,
contingit aut ob ſpirandi difficultate, aut ob
ſpiritus vitalis reſolutionem. At ſpiritus cùm
ſpontè diſſoluuntur, dolorem nullum affe
runt, velut in laboribus. Sed cauſa quæ ſpiri
tum diſſoluit, vt febris, vulnus, plerunque
ipſa dolorem affert. Cicutæ igitur ſuccus ſtu
porem grauem inducens, frigiditate immo
dica ſpiritus ipſos abſque dolore extinguit:
difficultatem verò ſpirandi non maiorem
ea, quæ ſpirituum paucitati ſatisfaciat. Quò
fit vt non acerba mors accidat, velut his qui
aqua ſuffocantur, multò verò minus quàm
ſtrangulatis. Itaque mors hæc quæ ex cicutæ
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib