Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
71 51
72 52
73 53
74 54
75 55
76 56
77 57
78 58
79 59
80 60
81 61
82 62
83 63
84 64
85 65
86 66
87 67
88 68
89 69
90 70
91 71
92 72
93 73
94 74
95 75
96 76
97 77
98 78
99 79
100 80
< >
page |< < (117) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div390" type="section" level="1" n="134">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7068" xml:space="preserve">
              <pb o="117" file="0137" n="137" rhead="LIBER PRIMVS."/>
            oſtendimus: </s>
            <s xml:id="echoid-s7069" xml:space="preserve">Si ſiat vt E k, ſinus complementi altitudinis poli ad E L, ſinum totum, ita E k, ſinus
              <lb/>
            declinationis paralleli dati reſpectu ſinus totius E F, ad aliud, inuenietur E L, ſinus amplitudinis
              <lb/>
            ortiuę, occiduæue, reſpectu eiuſdem
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0137-01" xlink:href="fig-0137-01a" number="99">
                <image file="0137-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0137-01"/>
              </figure>
            ſinus totius E F. </s>
            <s xml:id="echoid-s7070" xml:space="preserve">Ex ſinu autem E L,
              <lb/>
            amplitudo ipſa ortiua, occiduaue no-
              <lb/>
            ta fiet.</s>
            <s xml:id="echoid-s7071" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7072" xml:space="preserve">RVRSVS quia in eodem trian-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0137-01" xlink:href="note-0137-01a" xml:space="preserve">Arcus ſemidiur
                <lb/>
              nus, qua uia per
                <lb/>
              ſinus eliciatur
                <lb/>
              ex Analẽmate.</note>
            gulo E K L, ſi E L, ponatur ſinus to-
              <lb/>
            tus, recta k L, eſt ſinus anguli k E L,
              <lb/>
            altitudinis poli, vt ex eadem tracta-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0137-02" xlink:href="note-0137-02a" xml:space="preserve">10</note>
            tione ſinuum conſtat: </s>
            <s xml:id="echoid-s7073" xml:space="preserve">ſi fiat vt E K,
              <lb/>
            ſinus complementi altitudinis poli
              <lb/>
            ad K L, ſinum altitudinis poli, ita E K,
              <lb/>
            ſinus declinationis reſpectu ſinus to-
              <lb/>
            tius E F, ad aliud, cognita erit K L, in
              <lb/>
            partibus eiuſdem ſinus totius E F.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7074" xml:space="preserve">Deinde quoniam H K, eſt ſinus com-
              <lb/>
            plemẽti declinationis reſpectu ſinus
              <lb/>
            totius E F: </s>
            <s xml:id="echoid-s7075" xml:space="preserve">Si fiat, vt H K, ſinus com-
              <lb/>
            plementi declinationis reſpectu ſi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0137-03" xlink:href="note-0137-03a" xml:space="preserve">20</note>
            nus totius E F, ad K L, quatenus nota
              <lb/>
            facta eſt in partibus eiuſdem ſinus to
              <lb/>
            rius E F, ita H k, quatenus ſinus to-
              <lb/>
            rus in parallelo Solis, ad aliud, efficie
              <lb/>
            tur K L, nota in partibus eiuſdem ſi-
              <lb/>
            nus totius H k; </s>
            <s xml:id="echoid-s7076" xml:space="preserve">ac propterea eius arcus M N, notus erit, qui in parallelo boreali additus quadran
              <lb/>
            ti H M, complet arcum ſemidiurnum H N, in auſtrali vero ex quadrante H M, deductus relinquit
              <lb/>
            arcum ſemidiurnum H N. </s>
            <s xml:id="echoid-s7077" xml:space="preserve">Itaque ſi fiat, vt ſinus complementi altitudinis poli ad ſinum altitudi-
              <lb/>
            nis poli, ita ſinus declinationis propoſiti paralleliad aliud, reperietur ſinus quidam, quem Pri-
              <lb/>
            mum Inuẽtum nominemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7078" xml:space="preserve">Deinde ſi fiat, vt ſinus cõplementi declinationis ad ſinum, quem ap-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0137-04" xlink:href="note-0137-04a" xml:space="preserve">30</note>
            pellaumus Primum Inuẽntum, ita ſinus totus ad aliud, inuentus erit ſinus cuiuſdam arcus, qui
              <lb/>
            Sole in ſignis borealibus commorante, adiectus ad quadrantem, vel Sole auſtralia percurrente ſi-
              <lb/>
            gna, ex quadrante detractus, dabit arcum ſemidiurnum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7079" xml:space="preserve">Amplitudinẽ ergo ortiuam, occiduamve,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s7080" xml:space="preserve">arcnm ſemidiurnum cuiuſuis paralleli, ad datam poli altitudinem inueſtigauimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7081" xml:space="preserve">Quod fa-
              <lb/>
            ciendum erat.</s>
            <s xml:id="echoid-s7082" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div398" type="section" level="1" n="135">
          <head xml:id="echoid-head138" style="it" xml:space="preserve">SCHOLIVM.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7083" xml:space="preserve">DVOS alios modos inueniendi arcus ſemidiurni ſine triangulis quoque ſphæricis, Sole in quocunque
              <lb/>
            parallelo exiſtente, trademus in ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s7084" xml:space="preserve">ſequentis, quos lectori non ingratos fore confidimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7085" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7086" xml:space="preserve">CAETERM arcus ſemidiurni parallelorum auftr alium, vt ex demonstratis conſtat, æquales
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0137-05" xlink:href="note-0137-05a" xml:space="preserve">40</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0137-06" xlink:href="note-0137-06a" xml:space="preserve">Arcus ſemidiu@
                <lb/>
              ni parallelorũ
                <lb/>
              auſtraliũ æqua-
                <lb/>
              les ſunt arcu-
                <lb/>
              bus ſeminoctur
                <lb/>
              nis parallelorũ
                <lb/>
              borealium op-
                <lb/>
              poſitorum.</note>
            ſunt ſeminocturnis arcubus parallelorum borealium oppoſitorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7087" xml:space="preserve">Eadem enim operatione in priori mo-
              <lb/>
            do inuentus eſt & </s>
            <s xml:id="echoid-s7088" xml:space="preserve">arcus ſemidiurnus auſtr alis paralleli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7089" xml:space="preserve">ſeminocturnus paralleli borealis oppoſiti.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7090" xml:space="preserve">Quod etiarn non obſcure ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s7091" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7092" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7093" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s7094" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s7095" xml:space="preserve">elicitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7096" xml:space="preserve">Cùm enim ibi demonstretur, alterna ſeg-
              <lb/>
            menta oppoſitorum & </s>
            <s xml:id="echoid-s7097" xml:space="preserve">æqualium parallelorum, in quæ ab Horizonte diuiduntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7098" xml:space="preserve">cuiuſmodi ſunt ar-
              <lb/>
            cus diurnus vnius paralleli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7099" xml:space="preserve">arcus nocturnus alterius paralleli oppoſiti & </s>
            <s xml:id="echoid-s7100" xml:space="preserve">æqualis, eſſe æqualia inter
              <lb/>
            ſe, erunt quoque eorum dimidia inter ſe æqualia, nempe arcus ſemidiurnus paralleli vnius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7101" xml:space="preserve">ſemino-
              <lb/>
            cturnus alterius. </s>
            <s xml:id="echoid-s7102" xml:space="preserve">Igitur ſi omnium punctorum Eclipticæ arcus ſemidiurni deſiderentur, ſatis erit, vt ar-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0137-07" xlink:href="note-0137-07a" xml:space="preserve">Satis eſt, ſi inne
                <lb/>
              ſtigentur arcus
                <lb/>
              ſemidiurni pa-
                <lb/>
              rallelorum au-
                <lb/>
              ſtralium. Ex his
                <lb/>
              enim facili ne-
                <lb/>
              gotio elicientur
                <lb/>
              quoque arcus ſe
                <lb/>
              midiurni paral
                <lb/>
              lelorũ borealiũ
                <lb/>
              oppoſitorum.</note>
            cus ſemidiurni inueſtigentur in par allelis auſtr alibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s7103" xml:space="preserve">hienim, cũ æquales ſint arcubus ſeminocturnis pa-
              <lb/>
            rallelorum borealium oppoſitorum, vt dictum eſt, ſubducti ex ſemicirculo relinquent arcus etiam ſemi-
              <lb/>
            diurnos parallelorum borealium oppoſitorum.</s>
            <s xml:id="echoid-s7104" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7105" xml:space="preserve">HOC etiam ex poſteriori modo liquido conſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s7106" xml:space="preserve">Quoniam enim in Analemmate eadem operatione
              <lb/>
            inuentus est & </s>
            <s xml:id="echoid-s7107" xml:space="preserve">arcus M N, in parallelo boreali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7108" xml:space="preserve">in auſtrali, quo quidem & </s>
            <s xml:id="echoid-s7109" xml:space="preserve">quadrans M I, arcum ſe-
              <lb/>
            minocturnum N I, paralleli borealis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7110" xml:space="preserve">quadrans M H, arcum ſemidiurnum H N, paralleli auſtr alis
              <lb/>
            ſuperat, perſpicuum eſt, arcum ſeminocturnum N I, paralleli borealis æqualem eſſe ſemidiurno arcui
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0137-09" xlink:href="note-0137-09a" xml:space="preserve">Satis eſt, ſi ſup-
                <lb/>
              putcn@ur arcus
                <lb/>
              ſemidiutni v-
                <lb/>
              nius quadrãtis
                <lb/>
              auſtralis Eclipti
                <lb/>
              cæ: quia ex his
                <lb/>
              arcus ſcmidiur
                <lb/>
              ni aliorũ pun-
                <lb/>
              ctorũ Eclipticæ
                <lb/>
              facile colligun-
                <lb/>
              tur.</note>
            N H, paralleli auſtralis. </s>
            <s xml:id="echoid-s7111" xml:space="preserve">Et ſic de cæteris. </s>
            <s xml:id="echoid-s7112" xml:space="preserve">Vbi etiam manifeſte cernis, arcum ſeminocturnum N I, ex
              <lb/>
            ſemicirculo H N I, ſubtractum relinquere arcum ſemidiurnum H N.</s>
            <s xml:id="echoid-s7113" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7114" xml:space="preserve">IMMO quia arcus ſemidiurni vnius quadrantis Eclipticæ auſtralis, qui interijcitur inter Aequato-
              <lb/>
            rem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7115" xml:space="preserve">colurum Solſtitiorum, æquales ſunt ſemidiurnis arcubus alterius quadrantis auſtralis, ſuppu-
              <lb/>
            tandi erunt duntaxat arcus ſemidiurni vnius quadrantis Eclipticæ auſtralis, nempe eius, qui inter prin
              <lb/>
            c
              <unsure/>
            ipium ♎, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7116" xml:space="preserve">principium ♑, interijeitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7117" xml:space="preserve">Nam hi æquales erunt ſemidiurnis arcubus alterius quadran
              <lb/>
            tis auſiralis inter principium ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7118" xml:space="preserve">principium ♑, intercepti. </s>
            <s xml:id="echoid-s7119" xml:space="preserve">Iidem verò ex ſemicir culo detracti </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>