Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of Notes

< >
Error: no table of contents!
< >
page |< < (86) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="86" file="0138" n="138" rhead="THEORIÆ"/>
            præterea & </s>
            <s xml:space="preserve">attractiva eſſe deberet, & </s>
            <s xml:space="preserve">repulſiva, limes videli-
              <lb/>
            cet omnium & </s>
            <s xml:space="preserve">attractivarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">repulſivarum; </s>
            <s xml:space="preserve">idcirco ne hic
              <lb/>
            quidem caſus admitti debet, niſi cum hac conditione, ut or-
              <lb/>
            dinata creſcat in ratione reciproca ſimplici diſtantiarum a C,
              <lb/>
            vel etiam majore, ut nimirum area infinita evadat, & </s>
            <s xml:space="preserve">acceſ-
              <lb/>
            ſum a puncto C prohibeat.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">188. </s>
            <s xml:space="preserve">Quando habeatur hic quartus caſus in noſtra curva
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0138-01" xlink:href="note-0138-01a" xml:space="preserve">Tranſitus per
                <lb/>
              e
                <unsure/>
              um limitem
                <lb/>
              im poſſibilis: in
                <lb/>
              quibus diſtanti-
                <lb/>
              is conſtet, eum
                <lb/>
              non haberi.</note>
            cum ea conditione; </s>
            <s xml:space="preserve">tum quidem nullum punctum collocatum
              <lb/>
            ex altera parte puncti C poterit ad alteram tranſilire, qua-
              <lb/>
            cunque velocitate ad acceſſum impellatur verſus alterum pun-
              <lb/>
            ctum, vel ad receſſum ab ipſo, impediente tranſitum area
              <lb/>
            repulſiva infinita, vel infinita attractiva. </s>
            <s xml:space="preserve">Inde vero facile
              <lb/>
            colligitur, eum caſum non haberi ſaltem in ea diſtantia, quæ
              <lb/>
            a diametris minimarum particularum conſpicuarum per mi-
              <lb/>
            croſcopia ad maxima protenditur fixarum intervalla nobis con-
              <lb/>
            ſpicuarum per teleſcopia: </s>
            <s xml:space="preserve">lux enim liberrime permeat inter-
              <lb/>
            vallum id omne. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem ſi ejuſmodi limites aſymptoti-
              <lb/>
            ci ſunt uſpiam, debent eſſe extra noſtræ ſenſibilitatis ſphæram,
              <lb/>
            vel ultra omnes teleſcopicas fixas, vel citra microſcopicas mo-
              <lb/>
            leculas.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">189. </s>
            <s xml:space="preserve">Expoſitis hiſce, quæ ad curvam virium pertinebant,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0138-02" xlink:href="note-0138-02a" xml:space="preserve">Tranſitus ad
                <lb/>
              puncta mate-
                <lb/>
              r
                <unsure/>
              iæ, & maſſas.</note>
            aggrediar ſimpliciora quædam, quæ maxime notatu digna ſunt,
              <lb/>
            ac pertinent ad combinationem punctorum primo quidem duo-
              <lb/>
            rum, tum trium, ac deinde plurium in maſſas etiam coale-
              <lb/>
            ſcentium, ubi & </s>
            <s xml:space="preserve">vires mutuas, & </s>
            <s xml:space="preserve">motus quoſdam, & </s>
            <s xml:space="preserve">vires,
              <lb/>
            quas in alia exercent puncta, conſiderabimus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">190. </s>
            <s xml:space="preserve">Duo puncta poſita in diſtantia æquali diſtantiæ limi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0138-03" xlink:href="note-0138-03a" xml:space="preserve">Quies in li-
                <lb/>
              mitibus: mo-
                <lb/>
              tus puncti po-
                <lb/>
              ſ
                <unsure/>
              ti extra ipſos.</note>
            tis cujuſcunque ab initio abſciſſarum, ut in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:space="preserve">AE, AG,
              <lb/>
            AI &</s>
            <s xml:space="preserve">c, (immo etiam ſi curva alicubi axem tangat, æquali
              <lb/>
            diſtantiæ contactus ab eodem), ac ibi poſita ſine ulla velo-
              <lb/>
            citate, quieſcent, ut patet, quia nullam habebunt ibi vim
              <lb/>
            mutuam: </s>
            <s xml:space="preserve">poſita vero extra ejuſmodi limites, incipient ſtatim
              <lb/>
            ad ſe invicem accedere, vel a ſe invicem recedere per inter-
              <lb/>
            valla æqualia, prout fuerint ſub arcu attractivo, vel repulſivo.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quoniam autem vis manebit ſemper uſque ad proximum li-
              <lb/>
            mitem directionis ejuſdem; </s>
            <s xml:space="preserve">pergent progredi in ea recta, quæ
              <lb/>
            ipſa urgebat prius, uſque ad diſtantiam limitis proximi, motu
              <lb/>
            ſemper accelerato, juxta legem expoſitam num. </s>
            <s xml:space="preserve">176, ut nimi-
              <lb/>
            rum quadrata velocitatum integrarum, quæ acquiſitæ jam ſunt
              <lb/>
            uſque ad quodvis momentum (nam velocitas initio ponitur
              <lb/>
            nulla) reſpondeant areis clauſis inter ordinatam reſpondentem
              <lb/>
            puncto axis terminanti abſciſſam, quæ exprimebat diſtantiam
              <lb/>
            initio motus, & </s>
            <s xml:space="preserve">ordinatam reſpondentem puncto axis termi-
              <lb/>
            nanti abſciſſam, quæ exprimit diſtantiam pro eo ſequenti mo-
              <lb/>
            mento. </s>
            <s xml:space="preserve">Atque id quidem, licet interea occurrat contactus
              <lb/>
            aliquis; </s>
            <s xml:space="preserve">quamvis enim in eo vis ſit nulla, tamen ſuperata di-
              <lb/>
            ſtantia per velocitatem jam acquiſitam, ſtatim habentur </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>