Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
< >
page |< < of 290 > >|
138 quã certam velocitatē et ponere ī equali parte ſicut
fit
in reductione qualitatis vniformiter difformis
vel
capiendo ab aliq̈ parte et ponēdo in minori vel
a
mīori et ponēdo in maiori.
tertiū / q2 tūc facile
reducēdo
ad vniformitatē ꝓbaret̄̄ / velocitas illiꝰ
rote
ſit īfinita q2 caperet̄̄ a prima parte ꝓportiõali
vnꝰ
g̈dus, et a ſcḋa tm̄, et a tertia tm̄: et poneret̄̄ per
totã
rotã: et ſic eſſet īfinita velocitas.
Nec ſcḋm / quia
tūc
ſeq̄ret̄̄ / tota velocitas eſſet minor quã vt q̈tu-
or
vt ſi velocitas totiꝰ rote poneret̄̄ īmedietate eiꝰ
et
ibi eſſet vniformis vt quatuor: deinde accipiendo
medietatē
illiꝰ latitudinis motꝰ reducta ad vnifor-
mitatē
puta duos g̈dus.
et ponēdo eos in alia me-
dietate
et ſic tota velocitas maneret vt duo:
Nec eſt
dicendū
primū / q2 diuiſa illa rota in duas partes
cõcentricas
quaꝝ vna ſit quarta pars totiꝰ rote, et
reſidua
ſus circūferentiã ſit tres quarte / vt pone-
batur
in p̄cedēti capite in ſcḋa cõfirmatiõe puta vl­
tima
primi argumēti.
Deinde volo / ille tres q̈rte
reducant̄̄
ad vniformitatē / et ptꝫ / erūt vniformis
in
motu g̈du ſexto totalis motꝰ illiꝰ partis cõ-
ponit̄̄
ex illis tribꝰ quartis ſit vniformiter diffor-
mis
a quarto vſ ad octauū: et volo etiã / reducat̄̄
alia
pars ꝓpe centū ad vniformitatē: et manifeſtū
eſt
/ erit vt duo motꝰ eiꝰ: ſit vniformiter diffor-
mis
a non gtadū vſ ad quartū.
Deinde volo / a
q̄libet
triū quartaꝝ magis intēſaꝝ remoueat̄̄ vnꝰ
g̈dusꝰ
/ et ponat̄̄ in quarta minꝰ intēſēſa / eſt vt duo /
et
manifeſtū eſt / oēs quarte manebūt vt quī vni-
formes
: et ↄ̨ñs tota illa velocitas talis motꝰ vni-
formiter
difformis reducendo ad vniformitatē re-
mouēdo
a parte equali et ponēdo ſibi in equali erit
vt
quin / quod eſt falſum: quia eſt vt quatuor cum
eſt
a non gradu vſ ad octauū: igr̄ velocitas mo-
tus
vniformiter difformis quo ad ſubiectū de-
bet
cõmenſari penes reductionē ad vniformitatē.
11Dicitur.
Dices forte cõcedēdo / motꝰ circularis poteſt
reduci
ad vniformitatē ipſo manēte in ſubiecto cir­
culariter
moto q2 hoc repugnat et ītellige ſicut ītel­
ligendum
eſt: ſed bene talis velocitas reduceret̄̄ ad
vniformitatē
qua tale mobile moueat̄̄ vniformiter
motu
recto quolibet pūcto deſcribente tantã lineã
quantã
deſcribit pūctꝰ mediꝰ.
Et hoc loquendo de
motu
circulari / vt loquūtur terminiſte.
Si autē lo-
quimur
/ vt reales credo / dicendū eſſet ſcḋm eoruꝫ
viã
/ motꝰ circularis eſſentialiter eſſet circularis
ita
talis motꝰ põt eſſe quin ſit motꝰ circularis
q2
differt ſpecie eſſentiali a motu recto.
Et ideo / vt
modꝰ
reſpõdendi huic argumēto et etiã cognoſcē-
di
velocitatem motus difformis quo ad ſubiectum
ſit
vtri vie communis.
Reſpõdeo alter de facto motꝰ diffor­
mis
quo ad ſubiectū velocitas nequa̄ cõmēſura-
ri
debet reductionē ad vniformitatē: ſed cõmēſu-
randa
eſt penes denoīationē partiū ̄tū ad ma­
gnitudinē
: ſed ̄tū ad lõgitudinē
Uolo dicere /
in
ea ꝓportionē qua pars eſt maior altera in ea ꝓ-
porõe
velocitas motꝰ exiſtēs in ea plus facit ad de-
noīationē
totiꝰ velocitatis.
Sꝫ volo dicere / in ea
ꝓportiõe
in qua eſt lõgior ceteris paribꝰ in ea plus
facit
ad denoīationē totiꝰ ita tm̄ adequate mo-
uet̄̄
vna rota ̄tū vna linea ꝓcedēs a cētro illiꝰ ro-
te
vſ ad circūferentiã.
Et ſi talis linea moueat̄̄ a
g̈du vſ ad octauū etiã tota rota.
Et põt vena-
ri
velocitas motꝰ illiꝰ linee penes denoīationē iſto
medietas huiꝰ linee velociua mouet̄̄, mouet̄̄ vt
ſex
: igr̄ denoīat totū moueri vt tria: et alia medietas
totius
vt vnū: et ſic tota linea mouetur vt quatuor.

Sed ↄ̨̨tra. Q2 ſi talis modꝰ cognoſcē-
di
velocitatē motꝰ difformis ab ſubiectū eſſet vĺr
validꝰ
ſeq̄ret̄̄ / dabilis eēt vna ꝑs rote vniformiter
difformiṫ
mote vniformiṫ difformiṫ moueret̄̄
īmo
eēt dabilis g̈dꝰ adeq̈te moueret̄̄: ſꝫ q̊libet
īadeq̈te
citra ſūmū / et ↄ̨ñs opiniõi aduerſat̄̄: igr̄
illud
ex ſequit̄̄.
Seq̄la ꝓbat̄̄ / et capio vnã rotã que
moueat̄̄
vniformiṫ difformiṫ a g̈du vſ ad octa-
, et ſigno in ea vnã colūnã cuiꝰ vnū extremū tãgat
cētrū
et aliud circūferētiã.
Deīde educo lineã girati­
ꝓcedentē a cētro talis rote et girantē oēs partes
ꝓportiõales
taĺ colūne (et loquor de linea giratiua
ſicut
loquūtur noīales ̄uis idē eſſet ſi loq̄rer ſcḋm
reales
) / poſito ſic arguitur talis linea eſt. ꝑs illius
colūne
: et hꝫ īfinitas ꝑtes eq̈les quaꝝ q̄libet mouet̄̄
maiori
et velociori g̈du quã q̈tuor, et hꝫ īfinitas eq̈-
les
quaꝝ q̄libet mouet̄̄ velociꝰ quã quī, et ſic ↄ̨ñter
vſ
ad octauū g̈dū excluſiue: et reſidue partes ſolū
ſūt
finite vt facile eſt ītueri: igr̄ talis linea mouetur
maiori
vtlocitate quã vt quatuor quã vt quī ꝙ̄ vt
ſex
etc̈. vſ ad octauū g̈dū excluſiue / qḋ fuit ꝓbãdū
In oppoſitū tamē eſt coīs ſchola aſſe­
rens
velocitatē motꝰ difformis quo ad ſubiectū ali­
quo
illorū modorū attendi debere ſiue cõmēſurari
Pro deſciſioue huiꝰ q̄ſtionis ſupponē­
da
eſt diffinitio motus vniformiter difformis quo
ad
ſubiectū.
Et etiã diffinitio motꝰ difformiter dif-
formis
quo ad ſubiectū ſuꝑiori capite poſite ſunt
Item aduertendū eſt / in motu circulari duo cõ-
ſiderãda
ſunt: puta ipſa circuitio: et ipſe motus cir-
cularis
: quãuis idē ſit motꝰ circularis et circuitio
penes
aliud cõmenſurari habet velocitas circui­
tionis
: et velocitas motus circularis: ſicut idē eſt al­
bedo
et ſiĺitudo: et penes aliḋ cognoſci hꝫ intēſio al­
bedinis
: et ītenſio ſiĺitudinls qḋ facile ex dialecticis
ꝑcipi
põt.
In iſtis aſpicienda eſt appellatio ne in
ea
fallamur:
Uelocitas em̄ motꝰ circularis attendi­
tur
penes lineam deſcriptam a certo puncto vt infe­
riꝰ
declarabit̄̄. 22Penes
q̇d
hꝫ at-
tēdi
velo­
citas
cir­
caitiõis
.
Sed velocitas circuitionis attēdi hꝫ
penes
angulū deſcriptū in tãto vel tanto tp̄e circa
centrū
: ita ſi in eq̈li tp̄e duo mobilia ſiue eq̈lia ſi-
ue
ineq̈lia circulariter mota eq̈les angulos circa cē­
trū
deſcribūt ipſa eq̈liter circueūt et circūgyrãt:
Si
vero
in eodē tp̄e ineq̈les deſcribãt circa cētrū angu­
los
: notū euadet eorū circuitiones ineq̈les . 33paulꝰ ve­
netꝰ
ī ſū.
phiſi
. ca.
35
.
Et hec
opinio
eſt cõiter loq̄ntiū: et ſignãter Pauli veneti ī
ſua
ſūma in libro phiſicoꝝ capitulo .35. vide ibi.
Poſſet facile attēdi velocitas circuitiõis penes
velocitatē
motꝰ alicuiꝰ pūcti equaliter diſtãtis a cē­
tro
: hoc eſt dicere / ſi in duobus mobilibꝰ circulari­
ter
ſiue eq̈lia ſint ſiue īequalia duo pūcta eq̈liter di­
ſtãtia
a cētro equaliter moueant̄̄: talia mobilia eq̈­
liter
circueūt.
arbitreris quãto pūctū ē pro­
pinquiꝰ
cētro tãto velociꝰ circuit: qm̄ qḋlibet eq̄ve-
lociter
circuit altero dūmõ corꝑis motꝰ ſit vnifor­
miter
difformis quo ad ſubiectū
Quare ꝑſpicuū ē
videre
diſtãtiã pūctorū nullo pacto conferre ad ve­
locitatē
circuitiõis (loquor de diſtãtia a cētro) quã­
uis
plurimū ad velocitatē motꝰ circularis vt ſupe-
rius
tactū eſt in quodã argumēto: et inferius tange­
tur
.
His ſuppoſitis ſit.
Prīa ↄ̨̨cluſio. Uelocitas motꝰ vnifor-
miṫ
difformis quo ad ſubiectū d3 attēdi aut cõ-
menſurari
penes velocitatē pūcti exiſtētis in medio
corporis
quãtū ad magnitudinē vt bene probat ter­
tium
argumentum huius capitis
Scḋa ↄ̨̨cluſio. Uelocitas motus vni-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index