Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[51.] DE DIVERSITATE DISPOSITIONVM LINEARVM radialium, & diſtinctione proprietatum ipſarum. Caput primum. 1. Recta connectens centra partium uiſ{us}, eſt axis pyramidis opticæ. 18 p 3.
[52.] 2. Cryſtallin{us} & uitre{us} humores perſpicuitate differunt. Ita forma uiſibilis refringitur in ſuperſicie uitrei humoris. 21 p 3.
[53.] 3. Communis ſectio cryſtallinæ & uitreæ ſphærarum aut eſt plana: aut eſt pars ſphæræ maioris cryſtallina ſphæra. Et habet centrum diuer-ſum ab oculi centro. 23 p 3.
[54.] 4. Humor cryſtallin{us} lucem & colorem aliter recipit, quàm cæter a perſpicua corpora. 22 p 3. Idem 30 n 1.
[55.] 5. Cryſtallin{us} & uitre{us} humores dißimiliter lucem & colorem recipiunt. 22 p 3.
[56.] 6. Humor uitre{us} & ſpirit{us} uiſibilis eadem ferè perſpicuitate præditi ſunt. 22 p 3.
[57.] 7. Axis pyramidis opticæ ſol{us} ad perpendiculum eſt cõmuni ſectioni cryſtallinæ & uitreæ ſphærarum. 24 p 3.
[58.] 8. Viſio per axem pyramidis opticæ certißima eſt: per aliam lineam tantò certior, quantò ipſa axi propinquior fuerit. 43 p 3.
[59.] 9. Radi{us} pyramidis opticæ obliqu{us}, axi propior ad minores angulos refringitur, remotior ad maiores: & duo æqualiter remoti, ad æquales. 36 p 3.
[60.] 10. Viſibile percipitur aut ſolo uiſu: aut uiſu & ſyllogiſmo: aut uiſu & anticipata notione. In hypothe. 3 lib. inpræfa. 4 lib. 59. 60 p 3.
[61.] 11. Viſio per anticipatam notionem fit quodammodo per ſyllogiſmum. 63 p 3.
[62.] 12. Viſio per ſyllogiſmum, fit plerun breui tempore. 69 p 3.
[63.] 13. Viſio per anticipatam notionem fit in tempore: & qualitas ei{us} plerunque ignoratur. 64. 69 p 3.
[64.] 14. È uiſibili ſæpi{us} uiſoremanet in animo gener alis notio, qua quodlibet uiſibile ſimile per-cipitur & cognoſcitur. 61 p 3.
[65.] DE OMNIBVS INTENTIONIBVS COMPREHENSIS À VISV: & qualiter comprehendat uiſus quamlib et illarum. Cap. XI. 15. Species uiſibiles principes ſunt uigintiduæ: adquas reliquæ omnes referuntur. In hypo. 3 lib. in præfa. 4 libr.
[66.] 16. Viſio perficitur, cum forma uiſibilis cryſtallino humore recepta, in neruum opticum per-uenerit. 20 p 3. Idem 25 n 1.
[67.] 17. È ſpecieb{us} uiſibilib{us} primùm percipitur eſſentia lucis & coloris. 67 p 3.
[68.] 18. Lux & color ex ſeſe, ſolo uiſu percipiuntur. 59 p 3.
[69.] 19. Color ex ſeſe, pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. Ita uiſibile quodlibet ex ſeſe pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. 68 p 3.
[70.] 20. Eſſentia coloris percipitur in tempore. Ita eſſentia cui{us}libet uiſibilis percipi-tur in tempore. 70 p 3.
[71.] 21. Lux & color exſeſe, percipiuntur in tempore.
[72.] 22. Perceptio diſtantiæ uiſibilis differt à perceptionibus loci uiſibilis, & uiſibilis in ſuo lo-60. 14 p 4.
[73.] 23. Viſio non fit radijs ab oculo emißis. 5 p 3. Vide 23 n 1.
[74.] 24. Remotio uiſibilis percipitur diſtinctione & anticipata notione. 9 p 4.
[75.] 25. Magnitudo diſtantiæ percipitur è corporibus communibus inter uiſum & uiſibile in-teriectis. 10 p 4.
[76.] 26. Situs percipitur è uiſibilis ſiti moderata diſt antia. 29 p 4.
[77.] 27. Locus & oppoſitio uiſibilis percipiuntur è ſitu, quem obtinent in ſuperficie uiſus. 30 p 4. Vide 22 n.
[78.] 28. Situs directus & obliquus lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-bili terminorum diſtantia. 31 p 4.
[79.] 29. Situs uiſibilis obliquus ex immoderata diſtantia uidetur direct{us}. 34 p 4.
[80.] 30. Situs partium & terminorum rei uiſibilis, & ſitus uiſibilium diſtinctorum per-cipiuntur ex æquabili & inæquabili diſtantia, ordinéque formarum ad uiſum manantium. 32 p 4.
< >
page |< < (133) of 778 > >|
139133OPTICAE LIBER V.
14. Ab uno ſpeculi plani puncto, unum uiſibilis punctũ ad unũ uiſum reflectitur. 45 p 5.
AMplius: forma puncti uiſi in ſpeculo plano non reflectitur ad eundẽ uiſum, niſi ab uno pun-
cto tantùm.
Sit enim a centrum uiſus: b pun
42[Figure 42]a b h e d z ctum uiſum:
z h ſpeculum. Si ergo dicatur,
quod à duobus punctis ſpeculi reflectatur forma b
ad uiſum a:
ſit unum punctũ d, aliud e: & ducatur
linea à puncto uiſo ad uiſum, ſcilicet b a:
quæ quidẽ
linea aut erit perpendicularis ſupra ſpeculũ:
aut nõ.
[Siquidẽ cum ſpeculi ſuperficie concurrit.
Nã cum
ſit in plano lineæ h z per 23 n 4:
h neceſſariò uel ad
ipſam parallela eſt, uel concurrit.
] Si non fuerit per
pendicularis, ſcimus, quòd illa linea eſt in ſuperficie
reflexionis orthogonali ſuper ſuperficiem ſpeculi
[quia cõnectit duo pũcta a & b, quæ per 23 n 4 ſunt
in reflexionis ſuperficie, perpẽdiculari ad ſpeculi ſu-
perficiẽ, per 13 n 4:
] & in una ſola tali. Quoniam ſi in
duabus:
erit communis duabus ſuperficiebus ortho
gonalibus:
& ſumpto in ea puncto, & ducta ab illo
linea in alteram ſuperficierum, ſuper lineam, com-
munem huic ſuperficiei & ſuperficiei ſpeculi, erit
[per 19 p 11] hæc linea orthogonalis ſuper ſpeculum.
Similiter ab eodem puncto ducatur linea in
alia ſuperficie ſuper lineam, communem huic ſuperficiei & ſuperficiei ſpeculi:
erit hęc linea ortho-
gonalis ſuper ſpeculum.
Quare ab eodem puncto erit ducere duas perpendiculares ad ſuperficiem
ſpeculi [& ſic connexis per rectam lineam perpendicularium duarũ terminis:
erunt ipſæ ad con-
nectentem perpendiculares, per 3 d 11:
itaque in triangulo rectilineo erunt duo anguli recti, co n-
tra 32 p 1.
] Cum ergo b a ſit in una ſola ſuperficie orthogonali: & tria puncta a, b, e ſint in eadem ſu-
perficie orthogonali [per 23 n 4] erunt a e, e b in illa ſuperficie orthogonali:
ſimiliter [per 2 p 11]
e d, d b, d a.
Quare e a, e b ſunt in eadem ſuperficie cum d a, d b: ſed angulus a e h eſt æqualis angu-
lo b e d, [per 10 n 4] & angulus a e h maior angulo a d e, [per 16 p 1] quia exterior.
Quare b ed ma
ior a d e.
Sed b d z æqualis a d e [per 10 n 4, & per 16 p 1 b d z maior b e d. ] Quare a d e maior b e d:
& dictum eſt, quod minor.
Reſtat ergo, ut à ſolo puncto fiat reflexio. Si uerò a b ſit perpendicularis
ſuper ſpeculum:
iam dictum eſt, [13 n] quò d unicum eſt punctum in linea, à centro uiſus ad ſpecu
lum orthogonaliter ducta, cuius forma reflectitur à ſpeculo ad uiſum.
Et iam probatum eſt, quòd
imago illius puncti ab uno ſolo reflectitur puncto.
Quare patet propoſitum.
15. In ſpeculo plano, imagouni{us} puncti, una, & uno eodem́ in loco ab utroque uiſu uide-
tur. 51 p 5.
AMplius: inſpecto aliquo puncto ab utroque uiſu: una tantùm & eadem imago apparet u-
trique uiſui & in loco prædicto.
Vnde planum eſt, quòd forma puncti non reflectitur ad u-
trumque uiſum ab eodem puncto ſpeculi.
Quia enim linea reflexionis ad unum uiſum pro-
cedens, angulum tenet cum perpendiculari erecta ſuper ſuperficiem ſpeculi, æqualem angulo, quẽ
tenet linea acceſſus formæ a d ſpeculum cum eadem perpendiculari [per 10 n 4:
] non poterit in
eadem ſuperficie ſumi alia linea, quæ æqualem angulum huic efficiat cum perpendiculari [ſecus
43[Figure 43]b a g q t d z e h44[Figure 44]a g b e d z t q h pars æquaretur toti, contra 9 ax:
] Vnde ab hoc puncto non reflectetur linea aliqua ad alterũ ui-
ſum.
Oportet ergo ut à diuerſis punctis ſpeculi fiat reflexio. Sint illa puncta t, z: & ſit ſpeculũ pla-
num q e:
punctum uiſum a: duo uiſus b, g: perpendicularis a d. Palàm ergo [per 23 n 4] quòd b t,

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index