1des, & cubi.
Prima eſt, quia minima ſui parte planum con
tingunt hoc eſt minori, quam cuiuſlibet alterius figuræ cor
pora, reſpectu, verbi gratia ſphæræ, quæ planum tangit in
puncto. Secunda verò eſt, quia hoc pacto non offendunt, aut
impingunt niſi ſcilicet rarius, ac difficilius; A terra enim ſe
motus eſt angulus, inquit Ariſtoteles, nimirum angulum
contingentiæ, ſeu contactus, quia poſt punctum contingen
tiæ, totum latus curuilineum ipſorum corporum orbicula
rium, quod cum plano conſtituit huiuſmodi angulum, è ter
ra eleuatur; ac propterea minus impingunt in offendicula,
quàm alia corpora, quorum latera non ſtatim poſt minimum
contactum eleuantur, ſed ipſi plano, ſeu terræ adhærent.
Tertia cauſa eſt, nam huiuſmodi corpora cuicunque ob
uient offendiculo, illud pariter nonniſi ſecundum puſillam
ſui partem attingunt, eadem ratione, qua planum, ſeu ſolum
ſuper quod ipſa mouentur, ſecus, ac rectilineam figuram ha
bentia, quæ ſemper ſua rectitudine ſecundum magnam, vel
ſaltem maiorem partem contingunt.
tingunt hoc eſt minori, quam cuiuſlibet alterius figuræ cor
pora, reſpectu, verbi gratia ſphæræ, quæ planum tangit in
puncto. Secunda verò eſt, quia hoc pacto non offendunt, aut
impingunt niſi ſcilicet rarius, ac difficilius; A terra enim ſe
motus eſt angulus, inquit Ariſtoteles, nimirum angulum
contingentiæ, ſeu contactus, quia poſt punctum contingen
tiæ, totum latus curuilineum ipſorum corporum orbicula
rium, quod cum plano conſtituit huiuſmodi angulum, è ter
ra eleuatur; ac propterea minus impingunt in offendicula,
quàm alia corpora, quorum latera non ſtatim poſt minimum
contactum eleuantur, ſed ipſi plano, ſeu terræ adhærent.
Tertia cauſa eſt, nam huiuſmodi corpora cuicunque ob
uient offendiculo, illud pariter nonniſi ſecundum puſillam
ſui partem attingunt, eadem ratione, qua planum, ſeu ſolum
ſuper quod ipſa mouentur, ſecus, ac rectilineam figuram ha
bentia, quæ ſemper ſua rectitudine ſecundum magnam, vel
ſaltem maiorem partem contingunt.
Ad hæc quartam cauſam addit Ariſtoteles.
Nam (inquit)
quò nutat pondus, eo motor mouet. Hoc eſt, quia motor
dum huiuſmodi corpora rotunda, vel ſphærica ſecundum
abſidem mouet, eo profectò impellit, quo ſtatim ipſorum
pondus propendit ſiue inclinat. Etenim ſi conſtituatur ſu
per planum AB horizonti
50[Figure 50]
paralellum erecta aliqua
rota, vt CDEF tanquam
circulus, eius diameter à
contactu plani vbi C per
pendiculariter ad angulos
rectos per centrum ſupra
traſcendens ad D, totam
rotam eiuſque pondus in
duas partes æquales diſtri
buet, nempe in DFC, &
DEC. Eritque ipſa rota in
quò nutat pondus, eo motor mouet. Hoc eſt, quia motor
dum huiuſmodi corpora rotunda, vel ſphærica ſecundum
abſidem mouet, eo profectò impellit, quo ſtatim ipſorum
pondus propendit ſiue inclinat. Etenim ſi conſtituatur ſu
per planum AB horizonti
50[Figure 50]paralellum erecta aliqua
rota, vt CDEF tanquam
circulus, eius diameter à
contactu plani vbi C per
pendiculariter ad angulos
rectos per centrum ſupra
traſcendens ad D, totam
rotam eiuſque pondus in
duas partes æquales diſtri
buet, nempe in DFC, &
DEC. Eritque ipſa rota in