Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < of 290 > >|
139 miter difformis q̊ ad ſubiectū nõ d3 attendi penes
velocitatē pūcti exiſtētis in medio mobilis quãtū
ad lõgitudinē.
Ptꝫ hec ↄ̨cluſio ex eodē argumēto.
Tertia concluſio Uelocitas motꝰ vni­
formiter difformis quo ad ſubiectū cõmēſurari d3
penes gradū mediū totiꝰ latitudinis talis motus
vniformiter difformis vbicū fuerit talis gradus
ſiue in medio corꝑis ̄tū ad magnitudinē ſiue non
(non eſt cura)
Probat̄̄ hec cõcluſio / qm̄ ceteri modi
cognoſcēdi velocitatē motꝰ vniformiter difformis
quo ad ſubiectū ſuperioribꝰ argumētis īprobãtur
reſtat / igitur vt penes modum datum cognoſcatur
Quarta cõcluſio. Uelocitas motꝰ dif-
formiter difformis quo ad ſubiectum cognoſci põt
penes denoīationē partiū quantū ad longitudinē
Intelligēdo ꝑ lõgitudinē diſtantiã a nõ gradu ta-
lis motꝰ vel a g̈du tardiſſimo ſus g̈dus velociores /
vt declaratū eſt in vltimo argumēto.
Probat̄̄ hec
ↄ̨cluſio / q2 nõ occurrit alter modꝰ facilior ad cogno­
ſcendū huiuſmodi velocitatem per denominationē /
igr̄ tali modo īueſtiganda eſt motꝰ difformiter dif-
formis quo ad ſubiectū velocitas.
Nec replica fa-
cta de linea giratiua in vltīo argumēto huiꝰ capitꝪ
hãc ↄ̨cluſionē valet vllo pacto infirmare / vt patebit
ex ſolutione eiuſdem replice.
Quinta concluſio. Probabile eſt ve-
locitatē motꝰ difformis quo ad ſubiectū attēdi de-
bere penes gradū ſummū. 11Opinio hentiſbe­
ri.
Ptꝫ / q2 ad illã opinionē
q̄ eſt hentiſberi nullū incõueniēs ſequit̄̄: īmo oīa ar­
gumēta q̄ in eū adducūiur facillime diſſoluūtur.
Sexta cõcluſio. Diſtantia punctorū
a cētro a q̊ ꝓcedit motꝰ difformis q̊ ad ſubiectū te-
net ſe ex ꝑte potētie: et auget ꝓportionē poñe ad re­
ſiſtentiã.
necnõ eidē potētie eſt adiumento. et ꝑ op-
poſitū ꝓpinq̇tas.
nec magnitudo aut paruitans a-
liq̇d facit.
Probat̄̄ facile hec cõcluſio ex deductiõe
q̈rti argumēti huiꝰ capitis. 22correĺ.
¶ Ex q̊ ſequit̄̄ /  nõ ſtat
aliquã rotã q̄ mouet̄̄ a tute ſortis vt q̈tuor rare-
fieri et maiorari ꝑ ↄ̨tinuã elõgationē pūctoꝝ a cētro
et ipſã cõtinuo ab eadē ꝓportiõe moueri ceteris pa­
ribꝰ.
Ptꝫ correlariū hoc, q2 diſtãtia pūctoꝝ. adau-
get ꝓportionē.
Similiter dicendū eſt / ſi cõdenſaret̄̄
rota ſorte cõtinuo mouēte a tute vt q̈tuor.
tunc em̄
totalis ꝓportio cõtinuo diminuit̄̄ ꝓpṫ deꝑditionē
diſtante punctorum a centro.
Septima cõcluſio. Propīquitas aut
diſtãtia pūctoꝝ a cētro nichil cõducit ceterꝪ paribꝰ
ad velocitatē circūgiratiõis ſiue circuitiõis / qḋ idē
eſt.
Probat̄̄ / q2 eq̄ velociter oīa pūcta cõplēt circu-
los ſuos / vt ptꝫ ī rota in ſpera lune ſolis, et ſic ↄ̨ñter
ꝓcedēdo et eq̈les ãgulos faciūt circa centrū: igr̄ eq̄
velociter circueūt / et ꝑ ↄ̨ñs diſtãtia nichil ↄ̨fert 331. correĺ:
¶ Ex
q̊ ſequit̄̄ /  nū̄ ↄ̨cēdendū eſt ab eq̈libꝰ ꝓportiõibꝰ
īeq̈les motꝰ circulares ꝓuenire, aut ab ineq̈libꝰ ꝓ-
portiõibꝰ eq̈les circuitiões / vt ſolutio q̈rti argumēti
oñdit. 442. correĺ.
¶ Sequit̄̄ ex hac ſolutiõe ſcḋo /  ſi in eodem
axe ponant̄̄ īfinite rote ↄ̨tinuo mīores et mīores ita
 diametri prime ſit dupla ad diametrū ſecūde, et
ſcḋe ad diametrū tertie, et ſic ↄ̨ñter: et ſortes moue-
at oēs illas rotas mediãte illo axe: in īfinitū tarde
mouet̄̄ ibi aliqua rota: nichilominꝰ tñ q̄libet rota
ita velociter circuit ſicut prima.
Patꝫ prima pars /
q2 īfinite modicū circulū deſcribit aliqua illaꝝ ro-
tarū in eodē tꝑe: igr̄.
Scḋa pars ꝓbat̄̄ / q2 eque cito
q̄libet circuitionē ſuã ſicut prima cõplet: igr̄ q̄libet
eque velociter circuit ſicut prima.
Ite ↄ̨tinuo cuiuſli­
bet illaꝝ ãguīus deſcriptꝰ circa cētrū eſt eq̈lis ãgu-
lo deſcripto a ṗma rota: igr̄ quelibet illaꝝ cõtinuo
equaliter circuit cū prima
Ex quo facile apparet 
magnitudo ſiue diſtãtia pūctoꝝ nihil facit ad velo­
citatē circuitiõis: ſed bene ad velocitatē motꝰ circu-
laris. 553. correĺ.
¶ Sequit̄̄ vlteriꝰ /  in caſu p̄dicto nõ ab eadē
proportiõe adequate ſortes mouet primam rotã et
ſcḋam: ſed a maiori primã quã ſcḋam.
q2 diſtantia
pūctoꝝ medioꝝ eſt adiumēto potētie ſortis.
¶ Hic
tñ tu aduerte  nõ volo dicere / quãlibet illaꝝ rotaꝝ
moueri adeq̈te a certa ꝓportiõe: ſed bene q̄libet il-
larū mouet̄̄ a certa ꝓportiõe inadequate.
Nec volo
dicere / ̄libet illaꝝ circūgirare ſiue ꝓpriã circuitio­
nē efficere a certa ꝓportiõe adeq̊te: ſed bene īadeq̈-
te.
Qḋ ideo dixerim / qm̄ ſi cõcedat̄̄ ſortē potētie vt
4. circūgirare rotã in octuplo minorē prima a cer­
ta ꝓportiõe adequate cū oporteat talē ꝓportionē
eſſe maiorē ꝓportiõe a qua ſortes circūducit primã
rotã (cū maior rota magis reſiſtit ſue circūgiratiõi
quã mīor) / tã ſeq̄ret̄̄ /  ab īeq̈libꝰ ꝓportiõibꝰ equa-
les circuitiões ꝓuenirēt qḋ vitare intēdit ſeptīa cõ­
cluſio.
Et ideo in ꝓpoſito ymaginandū eſt de illis
rotis ſicut de īfinitis rotis partialibꝰ cõcētricis ro­
te alicui cuiꝰ ſūt partes.
Manifeſtū eſt em̄ /  q̄libet
illaꝝ rotaꝝ eque velociter circuit cū qualꝫ aliarū: et
cuiuſlꝫ illaꝝ circuitio ꝓuēit ab eadē ꝓportiõe inade­
quate ſiue partialiter qm̄ ꝓuenit ab eadē ꝓportiõe
a qua circuitio totalis rote efficit̄̄ ſicut em̄ dicere-
mus ſortē potētie / vt .4. mouentē põdus reſiſtentie
vt .2. velocitate vt .4. mouere quãlibet partē illiꝰ põ­
deris velocitate vt q̈tuor et a ꝓportione dupla: ſed
hoc īadequate.
¶ Ad īducēdã octauã ↄ̨cluſionē ſolu­
tiuam quinti argumenti preſentis queſtiõis pono
aliquas ſuppoſitiones geometricas.
Prima ſuppoſitio Si ſūt due quãtita­
tes equalis ꝓfunditatis vniformiter, et eq̄ late vni-
formiter, et vna lõgior allera in q̈cū ꝓportiõe eſt
lõgior in eadē eſt maior.
Exēplū / vt ſi ſit vnū pedale
pedaliter latū, et pedaliter ꝓfundū, et ſit alia quã-
titas eq̄ ꝓfunda et eq̄ lata vniformiter, et in duplo
longior: manifeſtū eſt /  illa eſt in duplo maior q2
cõtinet duo pedalia.
Probat̄̄ hec ſuppoſitio facile /
qm̄ cū tales latitudines ſint vniformes in latitudī­
ne et ꝓfūditate illud qḋ maior plꝰ cõtinet ē eque la-
tū et eque ꝓfundū vniformiter ſicut mīor: ergo alia
quãtitas maior cõtinet totã minorē et illud vltra: et
illḋ ē eq̄ magnū adeq̈te ſicut tã lõga ꝑs mīoris quã­
tatis: igr̄ in q̈cū ꝓportiõe lõgitudo maioris ex­
cedit longitudinem minoris in eadeꝫ proportione
magnitudo maioris excedit magnitudinis mīoris
Secūda ſuppoſitio Si due quantita­
tes ineq̈les ſint eq̄ profunde vniformiter et eq̄ longe
vniformiter et vna latior altera: in q̈cū ꝓportiõe
vna eſt latior in eadē eſt maior.
Exēplū / vt ſi ſit vna
quãtitas bipedalis ſcḋm lõgitudinē pedalis ſcḋ3 la­
titudinē et ꝓfūditatē vniformiter et alia vniformiṫ
eque lõga et eq̄ ꝓfunda et ī ſexquialtero latior: erit
ī ſexquialtero maior.
Ptꝫ hec ſuppoſitio ſicut ṗor.
Tertia ſuppoſitio Si ſint due quan-
titates eq̄ longe eque late vniformiter: et vna ſit in
aliq̈ ꝓqortione ꝓfundior altera: in eadē ꝓportione
in q̈ eſt ꝓfundior ē maior.
Exemplū / vt ſi ſit vna ma-
gnitudo bipedaliter lõga pedaliter lata et pedali-
ter ꝓfunda et vna alia bipedaliter lõga et pedaliter
lata et ſemipedaliter profunda / tūc dico /  alia quã­
titas maior in ea ꝓportione in q̈ eſt ꝓfundior ī ea ē
maior puta in dupla.
Patet etiam hec ſicut prima
His ſuppoſitionibus premiſſis ſit hec.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index