Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[131.] 4. Duærectæ lineæ ab utro uiſu ductæad concurſum duorum axium, factum in recta linea ad utrun axem obliqua, ſunt ferè inæquales. 41 p 3.
[132.] 5. E plurib. uiſibilib. ordinatim intraopticos axes diſpoſitis: remotiora incertè uidẽtur. 50 p 3.
[133.] 6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-nærectæ cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-rum: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
[134.] 7. Si recta linea ſit à medio nerui communis admedium rectæ lineæ connectentis centra fo-raminum gyrineruorum cauorum: erit ad ipſam perpendicularis. 33 p 3.
[135.] 8. Si axes, communis & duo optici, in uno uiſibilis puncto concurrant: erunt in eodem plano cum rectis, connectente centra foraminum gyrineruorum cauorum, & duab{us} à medio nerui communis connectenti conterminis. 34 p 3.
[136.] 9. Vtro uiſu uiſibile unum plerun uidetur. 28 p 3. Idem 27 n 1.
[137.] 10. Concurſiis axium opticorum in axe communifacit uiſionem certißimam: extrà, tantò certiorem, quantò axi propinquior fuerit. 44 p 3.
[138.] 11. Viſibile intra axes opticos ſitum: ueluni uiſui rectè, reliquo obliquè oppoſitum: uidetur geminum. 104.103 p 4.
[139.] 12. Viſibile aliàs unum: aliàs geminum uideri organo ostenditur. 108 p 4.
[140.] 13. Viſibile medio unius uiſus rectè, reliquo obliquè oppoſitum, uidetur geminum. 103 p 4. Idem II n.
[141.] 14. Viſibile, in quo concurrunt axes optici, aut radij his propinqui: uidetur unum. 46 p 3.
[142.] 15. Viſibile in axium opticorum concurſu certißimè uidetur: extratantò certius, quantò concurſui fuerit propinquius. 45 p 3.
[143.] 16. Viſibile magnum ſimul totum æquabiliter non uidetur. 48 p 3.
[144.] 17. Viſibile uiſui directũ, certißimè uidetur: obliquũ tantò minus, quantò obliquius. 33 p 4.
[145.] DE CAVSSIS, QVIBVS VISVI ACCIDIT DE-ceptio. Cap. III. 18. Ad uiſionem perficiendam octo neceſſaria ſunt: quorum quodlibet ad uitandum allu-cinationes, uiſibili ſymmetrum eſſe oportet. 1. 2. 13. 14. 15. 16. 19. 56 p 3. 1 p 4. Vide 36 n 1.
[146.] DE DISTINGVENDIS ERRORIBVS VI-ſus. Cap. IIII. 19. In uiſione erratur aut ſolo uiſu: aut anticipata notione: aut ſyllogiſmo.
[147.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiunt ſolo ſenſu. Cap. v. 20. Erratur ſolo uiſu in luce & colore, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymme-triam. 156 p 4.
[148.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiuntin ſcientia & cognitione. Cap. VI. 21. Erratur anticipata nõtione: cum forma anticipata, obiecto uiſibili perperam aßimila-tur, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam. 155 p 4.
[149.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE AC-cidunt in ſyllogiſmo & ratione. Cap. VII. 22. Erratur ſyllogiſmo propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam.
[150.] 23. Diſtantia immoder ata cre at errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In remotione. 16 p 4.
[151.] 24. In ſitu. 44. 59. 61. 62. 97 p 4.
[152.] 25. In ſoliditate & figura. 98. 97. 95. 50. 65 p 4.
[153.] 26. In magnitudine. 28 p 4.
[154.] 27. In diuiſione, & continuatione & numero 109 p 4.
[155.] 28. In motu & quiete. 138 p 4.
[156.] 29. In aſperitate & lenitate. 141 p 4.
[157.] 30. In raritate & denſitate. 144 p 4.
[158.] 31. In umbra & tenebris. 147 p 4.
[159.] 32. In pulchritudine & deformitate. 150 p 4.
[160.] 33. In ſimilitudine & dißimilitudine. 153 p 4.
< >
page |< < (133) of 778 > >|
139133OPTICAE LIBER V.
14. Ab uno ſpeculi plani puncto, unum uiſibilis punctũ ad unũ uiſum reflectitur. 45 p 5.
AMplius: forma puncti uiſi in ſpeculo plano non reflectitur ad eundẽ uiſum, niſi ab uno pun-
cto tantùm.
Sit enim a centrum uiſus: b pun
42[Figure 42]a b h e d z ctum uiſum:
z h ſpeculum. Si ergo dicatur,
quod à duobus punctis ſpeculi reflectatur forma b
ad uiſum a:
ſit unum punctũ d, aliud e: & ducatur
linea à puncto uiſo ad uiſum, ſcilicet b a:
quæ quidẽ
linea aut erit perpendicularis ſupra ſpeculũ:
aut nõ.
[Siquidẽ cum ſpeculi ſuperficie concurrit.
Nã cum
ſit in plano lineæ h z per 23 n 4:
h neceſſariò uel ad
ipſam parallela eſt, uel concurrit.
] Si non fuerit per
pendicularis, ſcimus, quòd illa linea eſt in ſuperficie
reflexionis orthogonali ſuper ſuperficiem ſpeculi
[quia cõnectit duo pũcta a & b, quæ per 23 n 4 ſunt
in reflexionis ſuperficie, perpẽdiculari ad ſpeculi ſu-
perficiẽ, per 13 n 4:
] & in una ſola tali. Quoniam ſi in
duabus:
erit communis duabus ſuperficiebus ortho
gonalibus:
& ſumpto in ea puncto, & ducta ab illo
linea in alteram ſuperficierum, ſuper lineam, com-
munem huic ſuperficiei & ſuperficiei ſpeculi, erit
[per 19 p 11] hæc linea orthogonalis ſuper ſpeculum.
Similiter ab eodem puncto ducatur linea in
alia ſuperficie ſuper lineam, communem huic ſuperficiei & ſuperficiei ſpeculi:
erit hęc linea ortho-
gonalis ſuper ſpeculum.
Quare ab eodem puncto erit ducere duas perpendiculares ad ſuperficiem
ſpeculi [& ſic connexis per rectam lineam perpendicularium duarũ terminis:
erunt ipſæ ad con-
nectentem perpendiculares, per 3 d 11:
itaque in triangulo rectilineo erunt duo anguli recti, co n-
tra 32 p 1.
] Cum ergo b a ſit in una ſola ſuperficie orthogonali: & tria puncta a, b, e ſint in eadem ſu-
perficie orthogonali [per 23 n 4] erunt a e, e b in illa ſuperficie orthogonali:
ſimiliter [per 2 p 11]
e d, d b, d a.
Quare e a, e b ſunt in eadem ſuperficie cum d a, d b: ſed angulus a e h eſt æqualis angu-
lo b e d, [per 10 n 4] & angulus a e h maior angulo a d e, [per 16 p 1] quia exterior.
Quare b ed ma
ior a d e.
Sed b d z æqualis a d e [per 10 n 4, & per 16 p 1 b d z maior b e d. ] Quare a d e maior b e d:
& dictum eſt, quod minor.
Reſtat ergo, ut à ſolo puncto fiat reflexio. Si uerò a b ſit perpendicularis
ſuper ſpeculum:
iam dictum eſt, [13 n] quò d unicum eſt punctum in linea, à centro uiſus ad ſpecu
lum orthogonaliter ducta, cuius forma reflectitur à ſpeculo ad uiſum.
Et iam probatum eſt, quòd
imago illius puncti ab uno ſolo reflectitur puncto.
Quare patet propoſitum.
15. In ſpeculo plano, imagouni{us} puncti, una, & uno eodem́ in loco ab utroque uiſu uide-
tur. 51 p 5.
AMplius: inſpecto aliquo puncto ab utroque uiſu: una tantùm & eadem imago apparet u-
trique uiſui & in loco prædicto.
Vnde planum eſt, quòd forma puncti non reflectitur ad u-
trumque uiſum ab eodem puncto ſpeculi.
Quia enim linea reflexionis ad unum uiſum pro-
cedens, angulum tenet cum perpendiculari erecta ſuper ſuperficiem ſpeculi, æqualem angulo, quẽ
tenet linea acceſſus formæ a d ſpeculum cum eadem perpendiculari [per 10 n 4:
] non poterit in
eadem ſuperficie ſumi alia linea, quæ æqualem angulum huic efficiat cum perpendiculari [ſecus
43[Figure 43]b a g q t d z e h44[Figure 44]a g b e d z t q h pars æquaretur toti, contra 9 ax:
] Vnde ab hoc puncto non reflectetur linea aliqua ad alterũ ui-
ſum.
Oportet ergo ut à diuerſis punctis ſpeculi fiat reflexio. Sint illa puncta t, z: & ſit ſpeculũ pla-
num q e:
punctum uiſum a: duo uiſus b, g: perpendicularis a d. Palàm ergo [per 23 n 4] quòd b t,

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index