Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006220
">
<
pb
pagenum
="
490
"
xlink:href
="
016/01/139.jpg
"/>
oleæ fermè ſimili: flos in vmbellis. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006221
">
<
margin.target
id
="
marg892
"/>
Iaſeminum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006222
">Illud admiratione certè dignum, quòd
<
lb
/>
huic nullus fructus, aut nullius vſus, vt nec
<
lb
/>
alteri nobiliori flori, non lilio, non croco,
<
lb
/>
roſæ, vaciniis, garyophylo. </
s
>
<
s
id
="
s.006223
">Cauſa eſſe
<
expan
abbr
="
putãt
">putant</
expan
>
,
<
lb
/>
quòd virtus tota in flore abſumitur: vel
<
lb
/>
quum ſint tempora florum & fructus di
<
lb
/>
uerſa, fructus humida, & craſſa ſubſtantia
<
lb
/>
conſtant, vt egregij ſint, flores calida & ſic
<
lb
/>
ca: ita difficillimum arborem inuenire tam
<
lb
/>
diuerſa temperie, vt vtrique ſui temporibus
<
lb
/>
ſatisfacere poſſit. </
s
>
<
s
id
="
s.006224
">Sic rarò patri egregio cla
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg893
"/>
<
lb
/>
rus filius, & pueritiæ præter ætatem genero
<
lb
/>
ſæ, ſenectus decora: quod in Hermogene
<
lb
/>
Tarſenſi ſophiſta etiam Philoſtratus ani
<
lb
/>
maduertit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006225
">
<
margin.target
id
="
marg893
"/>
Floribus o
<
lb
/>
doratis cur
<
lb
/>
nulli fructus
<
lb
/>
nobiles ſuc
<
lb
/>
cedant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006226
">Vt verò plantarum bene olentium hiſto
<
lb
/>
riam abſoluam, Ocymi mentio habenda eſt,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg894
"/>
<
lb
/>
quòd hæc herba bene oleat, & paſſim oria
<
lb
/>
tur, adeò vt vniuerſa Æthiopia illo abundet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006227
">Videtur autem non abſque ratione vtilium
<
lb
/>
copiam natura excogitaſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.006228
">Et
<
expan
abbr
="
quædã
">quædam</
expan
>
quum
<
lb
/>
vbique abundent, mutato colore, diuerſa eſſe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg895
"/>
<
lb
/>
videntur quemadmodum Cyperus in Italia,
<
lb
/>
Galanga in Babylonia, & Curcuma mediis
<
lb
/>
in regionibus: facultate quidem & natura
<
lb
/>
eadem, formâ verò & viribus diſſimilia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006229
">Nam Galanga quantò robuſtior eſt Curcu
<
lb
/>
ma, tantò Cyperus eadem imbecillior. </
s
>
<
s
id
="
s.006230
">Vide
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg896
"/>
<
lb
/>
tur tamen Cyperus Curcuma odoratior. </
s
>
<
s
id
="
s.006231
">Sed
<
lb
/>
cœlo, ſoloque variari plantas ſuperiùs do
<
lb
/>
cuimus. </
s
>
<
s
id
="
s.006232
">Similiter & fructibus: nam Myrabo
<
lb
/>
lani ( non ego dicam falsò Myrobalanum,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg897
"/>
<
lb
/>
vnguentariam glandem ) è prunorum ſunt
<
lb
/>
genere, atque hi, vt Ariſtoteles refert, dul
<
lb
/>
ces ſunt ante maturitatem: in calidiſſimis
<
lb
/>
enim regionibus orti aqueo, nec pingui hu
<
lb
/>
mido, raraque ſubſtantia, celerrimè conco
<
lb
/>
quuntur & abſoluuntur, contraria ratione
<
lb
/>
Tamarindorum, qui ob humidum pinguius
<
lb
/>
ac terreum ſemper acerbi manent & acidi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006233
">Oriuntur hi in Æthiopiæ parte, quam vo
<
lb
/>
cant Bernagaſſum, vltra Cancri circulum
<
lb
/>
iuxta mare Rubrum, parte Occidentaliore
<
lb
/>
inter nemora, ex arbore prægrandi fructum
<
lb
/>
vuarum racemis ſimilem ferente. </
s
>
<
s
id
="
s.006234
">Oſſa, fabis
<
lb
/>
magnitudine & forma ſimillima: cortice
<
lb
/>
etiam, niſi quòd colos ferrugineus eſt, ac
<
lb
/>
fuſcus: vtraque pars oui figuram
<
lb
/>
refert: lineis nigris, vt à latere
<
lb
/>
vides, per tranſuerſum ductis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006235
">Cortex oſſis amarus valde, nu
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.139.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/139/1.jpg
"
number
="
70
"/>
<
lb
/>
cleus candidus, durus, inſipidus. </
s
>
<
s
id
="
s.006236
">Fructus
<
lb
/>
oblongus, magnus, pruno non abſimilis. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006237
">
<
margin.target
id
="
marg894
"/>
Ocymum
<
lb
/>
fermè vbi
<
lb
/>
que naſci
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006238
">
<
margin.target
id
="
marg895
"/>
Cyperus, Ga
<
lb
/>
langa &
<
lb
/>
Curcuma
<
lb
/>
eiuſdem
<
lb
/>
ſpeciei.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006239
">
<
margin.target
id
="
marg896
"/>
Myrabolani.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006240
">
<
margin.target
id
="
marg897
"/>
Tamarindi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006241
">Mirabilia ſunt naturæ opera, atque illius
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg898
"/>
<
lb
/>
induſtria in memoriam reuocauit Balſami
<
lb
/>
næ fructum à virium & plantæ ſimilitudine
<
lb
/>
ſic appellatum. </
s
>
<
s
id
="
s.006242
">Fructus enim vulnera recen
<
lb
/>
tia celerrime ſanat fructus, & arbos ipſa ſer
<
lb
/>
pit, vt olim balſamus, palos ſcandens, qui
<
lb
/>
bus ſuffulta eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006243
">Mirum, quòd fructus eius,
<
lb
/>
qui ruber eſt, & Halicacabo, quaſi perſimi
<
lb
/>
lis, quum in terram decidens paululùm diſ
<
lb
/>
rumpitur, ſpontè totus ſcindatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006244
">Cauſa eſt,
<
lb
/>
quòd ſubſtantia teneriore conſtat, & nul
<
lb
/>
lis villis ſecundum latitudinem contineatur,
<
lb
/>
ob id ab impetu ſcinditur videtur & glacies
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
eodẽ
">eodem</
expan
>
modo abrupta parte diuidi quod enim
<
lb
/>
villis caret omninò, & grauitate dehiſcit, ob
<
lb
/>
illam, fractum neceſſariò totum diſrumpi
<
lb
/>
tur: partes enim prægràuant, & rectæ cùm
<
lb
/>
ſitn, diſtant æqualiter, igitur ſecundum to
<
lb
/>
tum diuiduntur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006245
">
<
margin.target
id
="
marg898
"/>
Balſamina.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006246
">Ob has igitur duas cauſas, cùm villis
<
lb
/>
ſecundum latitudinem caruerint, ſecun
<
lb
/>
dum longitudinem diuiduntur. </
s
>
<
s
id
="
s.006247
">Quamo
<
lb
/>
brem medicamentum ſiccum eſſe neceſſe
<
lb
/>
eſt: ligna enim ſicca ſic parte diuiſa diui
<
lb
/>
duntur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006248
">Sed in lignis, quòd villos habeant ſecun
<
lb
/>
dum latitudinem, pars integra diuiſam in
<
lb
/>
vnum cogit, in balſaminæ fructu diuiſa ſe
<
lb
/>
parat integram. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006249
">Balſamum verò, vt ad rem redeam, nihil
<
lb
/>
cum hoc commune verè habet, ſed ſuccus
<
lb
/>
ipſe aureo colore erat, & ipſe vulneribus ſa
<
lb
/>
nandis aptiſſimus: rugas tollebat, & mor
<
lb
/>
tuorum faciem à corruptione vindicabat,
<
lb
/>
lapidemque renum comminuebat, delebat
<
lb
/>
oculorum maculas, venenis reſiſtens, ma
<
lb
/>
ximè aconito, & rigoribus febrium ipſa
<
lb
/>
rum, atque in his omnibus vires Balſami
<
lb
/>
excellebat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006250
">Nunc verò ex Hiſpaniola genus aliud
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg899
"/>
<
lb
/>
Balſami defertur colore iuiubarum, ſplen
<
lb
/>
dens ac tenax, odoris ſuauitate admirabi
<
lb
/>
li, adeò vt quiſquam exiſtimare nequeat
<
lb
/>
quam iucundus ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.006251
">Vidimus ipſum apud
<
lb
/>
Sebaſtianum Serlium Bononienſem archi
<
lb
/>
tectum regium Lugduni, virum certè inge
<
lb
/>
nioſum, noſtrique amantem, ibique tracta
<
lb
/>
uimus. </
s
>
<
s
id
="
s.006252
">Alias Ianuæ ( ſiue Genuæ ) videra
<
lb
/>
mus, quod linguam feriret vt piper: ſed
<
lb
/>
illud ( opinor ) corruptum erat ab igne:
<
lb
/>
exuſtum enim quippiam & grauè ole
<
lb
/>
bar. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006253
">
<
margin.target
id
="
marg899
"/>
Balſamum
<
lb
/>
Indum, &
<
lb
/>
eius vires.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006254
">Hoc verò qualecunque ſit, vulnera &
<
lb
/>
ipſum recentia celerrimè ( ſi quid aliud ) ſa
<
lb
/>
nat, & rugas tollit. </
s
>
<
s
id
="
s.006255
">Crediderim, ſi non cer
<
lb
/>
tè ad omnia, ad plurima ſaltem, id olei ge
<
lb
/>
nus eſſe efficax: ad quæ & Balſamum
<
lb
/>
verum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006256
">Inueniſſe fertur Codrus medicus Italus,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg900
"/>
<
lb
/>
qui auidus eò vſque fuit nouarum rerum
<
lb
/>
quærendarum, vt cùm eſſet prædiues, mor
<
lb
/>
tuus tamen ſit ſenex in Orbis noui Auſtra
<
lb
/>
li parte, iuxta Pumidæ portum, inſuraſque
<
lb
/>
Zorobari. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006257
">
<
margin.target
id
="
marg900
"/>
Codrus me
<
lb
/>
dicus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006258
">Igitur vt ad hiſtoriam reuertar, arbos
<
lb
/>
quæ oleum iſtud parit Goacomax, Puni
<
lb
/>
cæ forma & magnitudine fermè ſimilis, ſed
<
lb
/>
tamen folio paulò maiore, tenuioreque
<
lb
/>
cortice quaſi arido, ligno quod ardet vt tæ
<
lb
/>
da, fructus vt vuarum racemi, rarioribus ta
<
lb
/>
men & paulò maioribus acinis, vinoſi co
<
lb
/>
loris, qui cum ſurculis aquæ diu incocti, id
<
lb
/>
olei genus reddunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006259
">Sic facilè oleum odo
<
lb
/>
rem, ac vires plantæ referens, in his quæ
<
lb
/>
oleum abundè continent, exprimitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006260
">Oleæ
<
lb
/>
enim fiunt, aut ſeruandæ ſubſtantiæ, aut vi
<
lb
/>
rium excipiendarum cauſa. </
s
>
<
s
id
="
s.006261
">Vix excipitur
<
lb
/>
alieno oleo: aut repentè, velut cùm oleo
<
lb
/>
quadruplum aquæ adiungitur pluſve, aut
<
lb
/>
minus: minus quidem, pro floribus aut fo
<
lb
/>
liis: plus autem, pro lignis: mediocriter,
<
lb
/>
pro radicibus atque fructibus: inde igne
<
lb
/>
tamdiu excoquuntur, vt quicquid eſt aquæ
<
lb
/>
abſumatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006262
">Si verò non repentè excipere
<
lb
/>
conſilium eſt, id commodius fiet calore tem
<
lb
/>
perato: is erit aut Solis, aut cineris, vel bal-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>