Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

List of thumbnails

< >
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb xlink:href="039/01/014.jpg"/>
            <p type="main">
              <s>Jam illud concedi æquum eſt, quod Mathematicis rationibus
                <lb/>
              colligitur & certiſſime demonſtratur; Corpora nempe omnia, quæ
                <lb/>
              moventur in linea aliqua curva in plano deſcripta, quæque radio
                <lb/>
              ducto ad punctum vel quieſcens vel utcunque motum deſcribunt
                <lb/>
              areas circa punctum illud temporibus proportionales, urgeri a
                <lb/>
              Viribus quæ ad idem punctum tendunt. </s>
              <s>Cum igitur in confeſſo
                <lb/>
              ſit apud Aſtronomos, Planetas primarios circum Solem, ſecunda­
                <lb/>
              rios vero circum ſuos primarios, areas deſcribere temporibus pro­
                <lb/>
              portionales; conſequens eſt ut Vis illa, qua perpetuo detorquen­
                <lb/>
              tur a Tangentibus rectilineis, & in Orbitis curvilineis revolvi co­
                <lb/>
              guntur, verſus corpora dirigatur quæ ſita ſunt in Orbitarum cen­
                <lb/>
              tris. </s>
              <s>Hæc itaque Vis non inepte vocari poteſt, reſpectu quidem
                <lb/>
              corporis revolventis, Centripeta; reſpectu autem corporis cen­
                <lb/>
              tralis, Attractiva; a quacunQ.E.D.mum cauſa oriri fingatur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Quin & hæc quoque concedenda ſunt, & Mathematice demon­
                <lb/>
              ſtrantur: Si corpora plura motu æquabili revolvantur in Circulis
                <lb/>
              concentricis, & quadrata temporum periodieorum ſint ut cubi di­
                <lb/>
              ſtantiarum a centro communi; Vires centripetas revolventium
                <lb/>
              fore reciproce ut quadrata diſtantiarum. </s>
              <s>Vel, ſi corpora revol­
                <lb/>
              vantur in Orbitis quæ ſunt Circulis finitimæ, & quieſcant Orbita­
                <lb/>
              rum Apſides; Vires centripetas revolventium fore reciproce ut
                <lb/>
              quadrata diſtantiarum. </s>
              <s>Obtinere caſum alterutrum in Planetis
                <lb/>
              univerſis conſentiunt Aſtronomi. </s>
              <s>Itaque Vires centripetæ Plane­
                <lb/>
              tarum omnium ſunt reciproce ut quadrata diſtantiarum ab Or­
                <lb/>
              bium centris. </s>
              <s>Si quis objiciat Planetarum, & Lunæ præſertim,
                <lb/>
              Apſides non penitus quieſcere; ſed motu quodam lento ferri in
                <lb/>
              conſequentia: reſponderi poteſt, etiamſi concedamus hunc mo­
                <lb/>
              tum tardiſſimum exinde profectum eſſe quod Vis centripetæ pro­
                <lb/>
              portio aberret aliquantum a duplicata, aberrationem illam per
                <lb/>
              computum Mathematicum inveniri poſſe & plane inſenſibilem
                <lb/>
              eſſe. </s>
              <s>Ipſa enim ratio Vis centripetæ Lunaris, quæ omnium ma­
                <lb/>
              xime turbari debet, paululum quidem duplicatam ſuperabit; ad
                <lb/>
              hanc vero ſexaginta fere vicibus propius accedet quam ad tripli­
                <lb/>
              catam. </s>
              <s>Sed verior erit reſponſio, ſi dicamus hanc Apſidum progreſ­
                <lb/>
              ſionem, non ex aberratione a duplicata proportione, ſed ex alia
                <lb/>
              prorſus diverſa cauſa oriri, quemadmodum egregie commonſtratur
                <lb/>
              in hac Philoſophia. </s>
              <s>Reſtat ergo ut Vires centripetæ, quibus Pla­
                <lb/>
              netæ primarii tendunt verſus Solem & ſecundarii verſus primarios
                <lb/>
              ſuos, ſint accurate ut quadrata diſtantiarum reciproce. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>