Schott, Gaspar, Mechanica hydraulico-pneumatica. Pars I. Mechanicae Hydraulico-pnevmaticae Theoriam continet. , 1657
page |< < of 203 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="051/01/140.jpg" pagenum="109"/>
              pitis de Proprietatibus ſiphonis erecti; ubi aſſeruimus, aquam
                <lb/>
              cruris longioris deſcendentem elevare, atque expellere aquam
                <lb/>
              cruris brevioris, cogereque in altum exilire, ſi oſculum ſit an­
                <lb/>
              guſtum. </s>
              <s>Cauſam ejus rei diximus eſſe exceſſum perpendi­
                <lb/>
              culi aquæ deſcendentis atque pellentis, ſupra perpendiculum
                <lb/>
              aquæ aſcendentis & pulſæ. </s>
              <s>His ſuppoſitis, ita diſcurro. </s>
              <s>Fons
                <lb/>
              Heronis, & Lucerna ad ipſius ſimilitudinem conſtructa, omneſ­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg195"/>
                <lb/>
              que Machinæ ſimili artificio adornatæ, nihil aliud ſunt, quàm
                <lb/>
              ſiphon erectus interruptus. </s>
              <s>Nam tubus DEL habet rationem
                <lb/>
              cruris erecti, per quod aqua deſcendit; tubus verò CBA ha­
                <lb/>
              bet rationem alterius cruris erecti, per quod aqua aſcendit;</s>
              <lb/>
              <s>Aqua deſcendens per DEL, cogit aſcendere aquam per CBA,
                <lb/>
              mediante aëre aquam premente. </s>
              <s>Sicut igitur in ſiphone erecto
                <lb/>
              non interrupto, ut aqua deſcendens per unum crus, expellat
                <lb/>
              aquam aſcendentem per alterum, perpendiculum aquæ de­
                <lb/>
              ſcendentis majus debet eſſe perpendiculo aſcendentis, ideo­
                <lb/>
              que crus, per quod aqua deſcendit, longius debet eſſe, quàm
                <lb/>
              crus per quod aſcendit, alioquin non effluet aqua aſcendens;
                <lb/>
              ita in caſu noftro tubus DEL debet eſſe longior tubo ABC, ut
                <lb/>
              perpendiculum aquæ deſcendentis majus fit, quàm perpendi­
                <lb/>
              culum aquæ aſcendentis. </s>
              <s>Tantò autem, cæteris paribus, al­
                <lb/>
              tiùs aſcendet aqua per tubum ABC, quantò is magis ſupera­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg196"/>
                <lb/>
              bitur à tubo DEL. </s>
              <s>
                <expan abbr="Itaq;">Itaque</expan>
              hîc etiam, uti alibi
                <expan abbr="ubiq;">ubique</expan>
              in hydraulicis,
                <lb/>
              non aquarum copiâ, ſed perpendiculo pugnatur ac vincitur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg195"/>
                <emph type="italics"/>
              Perpendicu­
                <lb/>
              lum aquæ
                <lb/>
              eadentis in
                <lb/>
              fonte Hero­
                <lb/>
              nis cur exce­
                <lb/>
              dere debeat
                <lb/>
              perpendicu­
                <lb/>
              lum aquæ
                <lb/>
              aſcendentis
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg196"/>
                <emph type="italics"/>
              Perpendicu­
                <lb/>
              lo,
                <expan abbr="">non</expan>
              aqua­
                <lb/>
              rum copia,
                <lb/>
              pugnatur,
                <lb/>
              ac vincitur
                <lb/>
              in hydrau­
                <lb/>
              licis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Hæc mea eſt opinio: cui meliùs quid occurrerit, profe­
                <lb/>
              ratin medium; nullus enim adhuc rei huius cauſam attigit, quod
                <lb/>
              ſciam. </s>
              <s>Non nego tamen, & aëris prementis copiam ab aquæ
                <lb/>
              deſcendentis copia maiore vehementiùs preſſam ac pulſam, &
                <lb/>
              oſculi A, vel potiùs totius tubuli CBA anguſtiam, multùm
                <lb/>
              conferre ad aquam altiùs ex oſculo A eiaculandam, tum ob
                <lb/>
              urgentis impetus incrementum, tum ob decrementum gravi­
                <lb/>
              tatis aquæ deorſum in tubo, poſt egreſſum è tubo, nitentis. </s>
              <s>Ne­
                <lb/>
              go tamen, erupturam aquam è tubo CBA, ſi longior is fuerit
                <lb/>
              tubo DEL; idque ob rationem aſſignatam. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>