Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006262
">
<
pb
pagenum
="
491
"
xlink:href
="
016/01/140.jpg
"/>
nei, aut fimi, aut vinaceorum, aut
<
lb
/>
fracium: omnibus his etenim vnguenta
<
lb
/>
fiunt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg901
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006263
">
<
margin.target
id
="
marg901
"/>
Olea odorata
<
lb
/>
quomodo
<
lb
/>
fiant, modi
<
lb
/>
tres.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006264
">Vulgatiore itaque hoc ſecundo modo
<
lb
/>
atque antiquiore Dioſcoridis, in purum
<
lb
/>
oleum flores quadriduo infundebantur, ex
<
lb
/>
ponebanturque in Sole: inde expreſſo oleo
<
lb
/>
diligentiſſimè tantundem florum recentium
<
lb
/>
addebatur, ac rurſus ſub torrente Sole ex
<
lb
/>
ponebatur: totieſque id facere licebat, do
<
lb
/>
nec odorem oleum combiberet: addebantur
<
lb
/>
& ſpiſſamenta pro vnguentis, vt ex melle,
<
lb
/>
tum aliis odoratis. </
s
>
<
s
id
="
s.006265
">Tertius modus vt calo
<
lb
/>
re nullo indiget, ſic repetitione numero
<
lb
/>
ſiore, & diuturniore mora. </
s
>
<
s
id
="
s.006266
">Itaque flores hoc
<
lb
/>
exemplo reddunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006267
">Flores ſuper amygdalas,
<
lb
/>
vel, quod longè melius eſt, ſuper myrobo
<
lb
/>
lani grana purgata, ea enim non
<
expan
abbr
="
ranceſcũt
">ranceſcunt</
expan
>
,
<
lb
/>
aut etiam cinamomum vel crocum ( modus
<
lb
/>
enim omnium vnus eſt ) conſpergito, ac
<
lb
/>
ſub ipſis, alternaque diſpone florum, &
<
lb
/>
amygdalarum folia, compreſſaque tandiu
<
lb
/>
tene, donec florum odor euaneſcat: quibus
<
lb
/>
abiectis, pro eis alios flores ſuppone, eadem
<
lb
/>
ratione: & hoc toties repete: nam non vna
<
lb
/>
eſt ratio in omnibus, donec amygdalæ ma
<
lb
/>
ximum contraxerint odorem, inde illas tor
<
lb
/>
culari ſubiicito. </
s
>
<
s
id
="
s.006268
">Oportet autem prius cortice
<
lb
/>
nudare eas, & paululum torrere: hoc modo
<
lb
/>
plus contrahit virium oleum, & minus cor
<
lb
/>
ruptioni obnoxium fit, quòd ſucci nihil in
<
lb
/>
eo relinquatur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006269
">Subſtantia verò olei totidem modis exci
<
lb
/>
pitur, quot modis etiam vires ipſæ. </
s
>
<
s
id
="
s.006270
">Sed
<
lb
/>
non ſine viribus ſubſtantia, at ſine ſubſtan
<
lb
/>
tia vires habentur. </
s
>
<
s
id
="
s.006271
">An verò oleum aliquod
<
lb
/>
abſque viribus? </
s
>
<
s
id
="
s.006272
">Dubium non eſt excepta
<
lb
/>
enim igne plurimo, vruntur, nec vim pro
<
lb
/>
priam retinent. </
s
>
<
s
id
="
s.006273
">Talia verò quæ repentè ac
<
lb
/>
vi ipſa ignis excipiuntur, ad primum modum
<
lb
/>
pertinent. </
s
>
<
s
id
="
s.006274
">Verùm is floribus aptus non eſt,
<
lb
/>
ſed lignis, & his quæ illis ſimilia ſunt, velut
<
lb
/>
garyophylis. </
s
>
<
s
id
="
s.006275
">In vitreo vaſe A contrita po
<
lb
/>
nuntur, & quantò leuiore licet igne diſtil
<
lb
/>
lantur: & ſi liceat, aqua feruente cir
<
lb
/>
cum vas poſita oleum elicere, longè erit
<
lb
/>
melius. </
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.140.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/140/1.jpg
"
number
="
71
"/>
<
figure
id
="
id.016.01.140.2.jpg
"
xlink:href
="
016/01/140/2.jpg
"
number
="
72
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006276
">Summitati vaſi pileus vitreus C impo
<
lb
/>
nitur, qui quantò latior, eò melior ad vi
<
lb
/>
res, odorem ſaporemque transferendos: at
<
lb
/>
que idem in vtriſque canalibus. </
s
>
<
s
id
="
s.006277
">Ergo pileus
<
lb
/>
luto, ne reſpiret, aptatur: cui de more, cana
<
lb
/>
lis adiacet C, cui alter canalis vitreus adiun
<
lb
/>
gitur D, ita luto ſeptus, vt nihil poſſit reſpi
<
lb
/>
rare: hic per vas ligneum E tam ſit, quod
<
lb
/>
aqua perpetuò frigidiſſima repletum habere
<
lb
/>
oportet: cannula H detrahentes quicquid
<
lb
/>
iam calorem contraxerit, aliam nuper hau
<
lb
/>
ſtam denuò addendo: nam D infrigidatur,
<
lb
/>
fumique non vruntur, ſed in aquam, vel
<
lb
/>
oleum tranſeunt, conuerſique per F cana
<
lb
/>
lis partem obliquam, & vltra vas aqua
<
lb
/>
plenum exporrectam, guttatim in vas G
<
lb
/>
cadunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006278
">Vt igitur vidi, primò turbidum quod
<
lb
/>
dam effluit, ſubſtantiam rei tenuiorem ef
<
lb
/>
ferens, pòſt aqua clarior exit, demum oleum,
<
lb
/>
quod exuſti potius odorem refert, quàm rei
<
lb
/>
illius à qua defluxit. </
s
>
<
s
id
="
s.006279
">Poteſt & canalis D in
<
lb
/>
ſerpentis figuram effingi, atque ſic minus è
<
lb
/>
rei ſubſtantia tum virtute peribit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006280
">Secundus modus proportione reſpondet
<
lb
/>
alteri, cùm beneficio temperatioris caloris
<
lb
/>
aquæ incocta oleum reddunt, velut de Indi
<
lb
/>
co balſamo nuper à nobis dictum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006281
">Atque
<
lb
/>
eadem ratione è lauri baccis oleum quoque
<
lb
/>
excipitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006282
">Ergo generaliter in his ſubſtan
<
lb
/>
tiam pinguem, & facilè ſeparabilem eſſe
<
lb
/>
oportet: ſed & frigore ac ſiccitate coactam,
<
lb
/>
neque aliter calido & humido ſolueretur,
<
lb
/>
aut ſepararetur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006283
">Tertius non calore, ſed vi conſtat: com
<
arrow.to.target
n
="
marg902
"/>
<
lb
/>
munis eſt omnibus fructibus, velut amyg
<
lb
/>
dalis, piſtaciis, nucibus, ſeu iuglandibus,
<
lb
/>
ſeu auellanis, ſeu etiam Indicis, tum myricis
<
lb
/>
ſeu moſchatis, aliiſque innumeris, puta pi
<
lb
/>
neis, piperi, hederæ fructui, perſici & ceraſi
<
lb
/>
nucleis: tum etiam ſeminibus omnibus, ve
<
lb
/>
lut raparum, ricini, raphani, lini, Apollinaris
<
lb
/>
herbæ, papaueris: hæc enim famoſa, conti
<
lb
/>
nentque oleum tum hæc, tum ſemina omnia
<
lb
/>
alia. </
s
>
<
s
id
="
s.006284
">Nam in omni ſemine vita eſt, vita au
<
lb
/>
tem omnis in humido pingui, pingue autem
<
lb
/>
omne, aut in animalibus, & vocatur pingue
<
lb
/>
do, cuius tres ſint ſpecies: pinguedo generis
<
lb
/>
nomine, adeps qui circa certas partes, non
<
lb
/>
communis eſt toti, vt renum adeps, aut
<
lb
/>
omenti: & ſeuum, quod ſiccius vtroque eſt,
<
lb
/>
ob id ſolùm fermè in cornigeris animalibus,
<
lb
/>
& maximè: & quod in ſenſu carentibus, vt
<
lb
/>
lapidibus, & partibus plantarum, imò totis
<
lb
/>
plantis, tum bitumine ſaleque, metallis, aliiſ
<
lb
/>
que pluribus, oleumque vocatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006285
">Eſt autem
<
lb
/>
lachryma vniuſcuiuſque arboris oleum ter
<
lb
/>
reo miſtum. </
s
>
<
s
id
="
s.006286
">In omni igitur ſemine oleum
<
lb
/>
continetur. </
s
>
<
s
id
="
s.006287
">Viuere autem omnia ſemina ex
<
lb
/>
hoc conſtat, quòd ex omnibus, iuxta Theo
<
lb
/>
phraſti opinionem, plantæ ſui generis pro
<
lb
/>
creantur: aut ergo ex omnibus id fiet, aut
<
lb
/>
maxima parte, ſiquidem nihil prohibet ali
<
lb
/>
qua ſemina oblæſa eſſe etiam toto genere,
<
lb
/>
cùm etiam quædam animalia talia ſint, vt
<
lb
/>
talpæ, atque plantæ illæ putredine, aut radi
<
lb
/>
ce, vel alio modo quàm ſemine prouenient.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006288
">Semen autem dico, quod aliquo tegmine
<
lb
/>
concluditur: fructum, qui nullo. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006289
">
<
margin.target
id
="
marg902
"/>
Semina o
<
lb
/>
leum conti
<
lb
/>
nent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006290
">Oleum &
<
lb
/>
pinguedinis
<
lb
/>
diſcrimen.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006291
">Ob hoc, ſemina quædam vaginulis, vt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg903
"/>
<
lb
/>
phaſelli, cicereſque: quædam ariſtis
<
expan
abbr
="
hærẽtia
">hærentia</
expan
>
, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>