Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich - Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero

Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

[21] p k c z q x y b

[Figure 22]

[Figure 23]

[24] e d f a c b

[25] a s b c

[26] a k f s d m b g c h

[27] a e g c b d h f

[28] a b f g c d n

[29] b a f l g e k h n d c

[30] a b e c f h g r i d m

[31] a b h c

[32] a d b k ſ c

[33] b ſ a u f d c h n g r k s x q p

[34] f d d e r b g c h i p ſ q s n k

[35] f a r d e b g c h p ſ s n k

[36] ſ g d f h b a

[37] a d f t e b

[38] d b c e f g b d

[39] a f b c d e

[40] a f b c d e g

[41] h t a d ſ s g k b e

[42] a b h e d z

[43] b a g q t d z e h

[44] a g b e d z t q h

[45] b g a t z d h

[46] a h b e g p d z n q

[47] h a b e g p d z n q

[48] a h b e g p f d z n q

[49] x e g k z a d

[50] g m h z p b d a k

140134ALHAZEN at, ad ſunt in eadem ſuperficie orthogonali ſuper ſuperficiem ſpeculi. Similiter g z, a z, a d ſunt in
eadem ſuperficie orthogonali: & linea d t communis ſuperficiei a d t b & ſuperficiei ſpeculi: & d z
linea communis ſuperficiei a d z g & ſuperficiei ſpeculi. Si iam b t, g z fuerint in eadem ſuperficie
orthogonali, erit [per 3 p 11] t d z linea una recta: & perpendicula-
45[Figure 45]b g a t z d h ris a d aut erit inter duas perpendiculares productas ad ſuperficiem
ſpeculi à duobus uiſibus: aut extra. Vtrumlibet ſit: linea b t ſecabit
ex perpendiculari a d ultra ſpeculum partem, æqualem parti, quæ eſt
a d [per 11 n. ] Similiter g z ſecabit ex eadem perpendiculari partem
ultra ſpeculum, æqualem illi parti. Illæ igitur duæ lineæ reflexionis
ſecabunt perpendicularem ultra ſpeculum in eodem puncto. Ergo
imago puncti a in eodem perpendicularis puncto percipietur ab u-
troque uiſu. Quare unica tantùm erit imago & eadem: & in eodem
loco: quæ eſſet uno tantùm uiſu adhibito. Si uerò puncta t, z non
fuerint in eadem ſuperficie reflexionis orthogonali ſuper ſpeculum:
eadem tamen erit probatio: quòd utraque linea reflexionis ſecet ex
perpendiculari partem, æqualẽ parti ſuperiori: & erit ſectio linearũ
reflexionis cum perpendiculari in eodem puncto. Quare patet pro-
poſitum. Si uerò fuerit punctum a in perpendiculari ducta ab uno
uiſu ad ſuperficiem ſpeculi tantùm, ſecundum eundem uiſum com-
prehendetur [per 11 n 4] ultra ſpeculum in puncto perpẽdicularis,
tãtùm elõgato à ſuperficie ſpeculi, quantũ diſtat a ab eadẽ [per 11 n. ]
Quia forma a uidetur continua cum formis aliorum punctorũ, quæ
quidem uidentur in locis ſimilibus: & ab alio uiſu comprehendetur
imago a in eodem perpendicularis puncto. Quare & ſic utriq; uiſui unica tantùm apparet image
puncti a, & in eodem eiuſdem perpendicularis puncto. Quod eſt propoſitum.

16. In ſpeculo ſphærico conuexo linea reflexionis & perpendicularis incidentiæ concurrunt:
& imago uidetur in ipſarum concurſu. 9. 11 p 6. Idem 3 n.

IN ſpeculis ſphæricis extrà politis patebit, quod diximus. Sit a punctum uiſum: b cẽtrum uiſus:
g punctũ reflexionis. Palàm [per 23. 13 n 4] quòd b g, a g ſunt in eadem ſuperficie orthogona-
lι ſuper ſuperficiem ſphæram contingentẽ in puncto g: linea com
46[Figure 46]a h b e g p d z n q munis ſuperficiei reflexionis & fuperficiei ſphæræ eſt circumferen-
tia [per 1 th 1 ſphær: uel 25. uel 45 n 4] & ſit z g q. Linea contingẽs
hunc circulum in puncto reflexionis ſit p g e: perpendicularis ſuper
hanc lineam ſit h g: planum, quòd h g perueniet ad centrum ſphæræ.
Quod ſi non: cum linea à centro ſphæræ ducta ad punctum g, ſit e-
tiam perpendicularis ſuper lineam p g e [per 25 n 4 & 3 d 11: ] erit ab
eodem puncto in eandem partem ducere duas lineas perpendicula-
res ſuper unam lineam [& ſic pars æquaretur toti, contra 9 ax. ] Sit
autem centrum ſphæræ n: & ducatur linea à puncto uiſo ad centrum
ſphæræ, ſcilicet a n: quæ quidem erit perpendicularis ſuper ſuperfi-
ciem, contingentem ſphæram in puncto ſphæræ, per quod tranſit
[per 25 n 4. ] Et quoniam planum eſt, quòd b g ſecat ſphęram: cum
ſit inter h g, g p, quæ continent rectum angulum: concurret cum li-
nea a n: Et cũ perpẽdicularis h g ſit in ſuքficie reflexiõis [per 23 n 4]
erit centrum ſphæræ in eadem [per 1 p 11: quia h g continuata cadit
in n centrum ſphæræ, ut patuit] & ita a n in eadem ſuperficie cum
h g. Sit ergo concurſus b g cum a n, punctum d. Planum [per 3 n]
quòd d erit locus imaginis. Et hæc quidem intelligenda ſunt, quan-
do linea ducta à puncto uiſo ad centrum uiſus, non fuerit perpendi-
cularis ſuper ſpeculum [uiſu enim & uiſibili in recta linea perpendiculari ſuper ſpeculum colloca-
tis, reflexio fit per eandem perpendicularem, per 11 n 4. ]

17. Finis contingentiæ in ſpeculo ſphærico, eſt concurſ{us} rectæ ſpeculum in reflexionis puncto
tangentis, cum perpendiculari incidentiæ uel reflexionis. Et rect a à centro ſpeculi ſphærici
conuexi ad imaginem, maior est recta ab imagine ad reflexionis punctum ducta. In def. 13 p 6.

AMplius: linea p g e ſecat lineam a n: ſit punctum ſectionis e: & dicitur punctum iſtud finis
contingentiæ. Dico, quòd in hoc ſitu linea à centro ſphæræ a d locum imaginis ducta, ma-
ior eſt linea, à loco imaginis ducta ad locum reflexionis, id eſt d n maior d g. Quoniam e-
nim angulus b g h eſt æqualis angulo h g a [ut demonſtratum eſt 13 n] ſed [per 15 p 1] angulus
b g h æqualis eſt angulo n g d: ergo [per 1 ax] angulus h g a æqualis eſt eidem: & e g perpendicu-
laris ſuper h g n [per fabricationem. ] Quare [per 3 ax] angulus a g æqualis eſt angulo e g d. Igi-
tur [per 3 p 6] proportio a g ad g d, ſicut a e ad e d. Protrahatur à puncto a æquidiſtans ipſi d g

Text layer

Text normalization

Search