Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
[Figure 131]
[Figure 132]
[Figure 133]
[Figure 134]
[Figure 135]
[Figure 136]
[Figure 137]
[Figure 138]
[Figure 139]
[Figure 140]
[Figure 141]
[Figure 142]
[Figure 143]
[Figure 144]
[Figure 145]
[Figure 146]
[Figure 147]
[Figure 148]
[Figure 149]
[Figure 150]
[Figure 151]
[Figure 152]
[Figure 153]
[Figure 154]
[Figure 155]
[Figure 156]
[Figure 157]
[Figure 158]
[Figure 159]
[Figure 160]
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <pb pagenum="140" xlink:href="009/01/140.jpg"/>
          <chap>
            <p type="head">
              <s id="s.002394">
                <emph type="italics"/>
              Ex Quinto Metaphyſicæ.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002395">
                <arrow.to.target n="marg201"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002396">
                <margin.target id="marg201"/>
              210</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002397">Tex. 2. (
                <emph type="italics"/>
              Alia verò cauſa eſt forma, & exemplar: hæc autem eſt ratio ip­
                <lb/>
              ſius quid erat eſſe, & horum genera, vt ipſius Diapaſon duo ad vnum,
                <lb/>
              & ſimpliciter numerus, & partes, quæ in ratione ſunt
                <emph.end type="italics"/>
              ) affert exem­
                <lb/>
              plum cauſæ formalis ex Muſica petitum;
                <expan abbr="aitq́">aitque</expan>
              ; cauſam formalem
                <lb/>
              illius conſonantiæ, quæ Diapaſon dicitur,
                <expan abbr="eſtq́">eſtque</expan>
              ; omnium perfectiſſima, eſſe
                <lb/>
              duplam proportionem, ideſt, quæ eſt inter duo, & vnum, id, quod omnes
                <lb/>
              Muſici
                <expan abbr="fatẽtur">fatentur</expan>
              . </s>
              <s id="s.002398">quod vt inelius intelligas, repete, quæ in 2. Poſter. ad tex. 1.
                <lb/>
              ſcripta ſunt: necnon quæ in libro de Senſu in cap. 8. Amplius inquit cauſam
                <lb/>
              formalem genericam eiuſdem Diapaſon eſſe numerum, & partes numeri,
                <lb/>
              ſub numero enim continentur & duo, & vnum. </s>
              <s id="s.002399">Occurrit hoc loco vnum
                <lb/>
              magnopere notandum, videlicet tam conſonantias, quam diſſonantias ha­
                <lb/>
              bere proportiones numerorum, hoc tamen diſcrimine, quod conſonantiæ
                <lb/>
              habent ſolùm proportiones numerorum eorum, qui quaternario continen­
                <lb/>
              tur, ex veterum præſertim Pythagoreorum ſententia, qui propterea vltra
                <lb/>
              quaternarium progredi vetabant. </s>
              <s id="s.002400">Recentiores tamen uſque ad ſenarium
                <lb/>
              procedunt, quippe, qui omnes vocum conſonantias admittunt, quæ pro­
                <lb/>
              portionibus numerorum ſenario contentorum præditæ ſint. </s>
              <s id="s.002401">Diſſonantiæ
                <lb/>
              verò ſecundum priſcos habent proportiones numerorum extra quaterna­
                <lb/>
              rium progredientium, iuxta noſtros autem extra ſenarium. </s>
              <s id="s.002402">qua de re pluri­
                <lb/>
              bus Zarlinus colloquio 2. definit. </s>
              <s id="s.002403">3.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002404">
                <arrow.to.target n="marg202"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002405">
                <margin.target id="marg202"/>
              211</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002406">Tex. 3.
                <emph type="italics"/>
              (Partes
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              totius
                <emph.end type="italics"/>
              ) ideſt ſunt materia; loquitur enim de cauſa
                <lb/>
              materiali. </s>
              <s id="s.002407">libuit locum hunc annotare in gratiam Geometricarum demon­
                <lb/>
              ſtrationum, quorum media ſæpè ſunt ex cauſa materiali ſumpta, quod ta­
                <lb/>
              men non ita ab omnibus obſeruatur,
                <expan abbr="quotieſcunq;">quotieſcunque</expan>
              enim probant affectio­
                <lb/>
              nem quampiam de aliquo ſubiecto, ex eo, quod ſubiectum illud ſit, vel di­
                <lb/>
              midium alicuius, vel duplum, vel reliquum, vel tertia pars, & his ſimilia,
                <lb/>
              erit talis ratio in genere cauſæ materialis. </s>
              <s id="s.002408">
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              eſt cur recentiores quidam,
                <lb/>
              naturalibus ſcientijs aſſueti, negent huiuſmodi materiam veram eſſe mate­
                <lb/>
              riam, ac proinde neque, Geometricas demonſtrationes veras eſſe demonſtra­
                <lb/>
              tiones; dicendum enim talem quidem materiam non eſſe veram materiam
                <lb/>
              phyſicam, & proinde illas demonſtrationes
                <expan abbr="">non</expan>
              eſſe veras naturales demon­
                <lb/>
              ſtrationes, eſſe tamen veram materiam intelligibilem, quæ Geometriæ ſu­
                <lb/>
              bijcitur, & proinde demonſtrationes illas veras eſſe demonſtrationes Geo­
                <lb/>
              metricas; id quod Ariſt. ſæpius in libris Poſter, apertè ſignificat, tum aſſer­
                <lb/>
              tionibus, tum exemplis quamplurimis. </s>
              <s id="s.002409">Quapropter cauendum eſt illis, ne
                <lb/>
              ingrati animi notam incurrant, dum pulcherrimam artem reſolutoriam,
                <lb/>
              quam Ariſt. à Mathematicis acceptam omnibus ſcientijs accommodauit
                <lb/>
              (vt initio Priorum oſtenſum eſt) eam ipſi ita alijs facultatibus adaptent, vt
                <lb/>
              Mathematicis ipſis, ex quibus orta, & ſub quibus adoleuit, pulla ratione
                <lb/>
              conuenire poſſit. </s>
              <s id="s.002410">De hac materia fuſius infra in additamento de natura Ma­
                <lb/>
              thematicarum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002411">
                <arrow.to.target n="marg203"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002412">
                <margin.target id="marg203"/>
              212</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002413">Tex. 3. (
                <emph type="italics"/>
              Et ipſius Diapaſon duplum, & numerus
                <emph.end type="italics"/>
              ) ſcilicet cauſæ formales
                <lb/>
              ſunt, quemadmodum ſupra tex. 2. huius cap. explicatum eſt.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>