Monantheuil, Henri de, Aristotelis Mechanica, 1599

Table of figures

< >
< >
page |< < of 252 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <p type="main">
                <s id="id.001586">
                  <pb xlink:href="035/01/140.jpg" pagenum="100"/>
                corpus rurſus parum tan­
                  <lb/>
                gant. </s>
                <s id="id.001587">At ſi recti lineum eſ­
                  <lb/>
                ſet, rectitudine ſua mul­
                  <lb/>
                tum plani attingeret. </s>
              </p>
              <p type="head">
                <s id="id.001588">COMMENTARIVS. </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001589">Cvr quæ figurarum.]
                  <emph type="italics"/>
                In hoc capite redit Ariſtoteles ad fi­
                  <lb/>
                guras rotundas, & quærit generaliter cauſas facilitatis motus
                  <lb/>
                earum, eaſque quinque aßignat
                  <expan abbr="modicũ">modicum</expan>
                tactum, offenſationem exi­
                  <lb/>
                guam, nutum dimidiæ partis, motum
                  <expan abbr="perpetuũ">perpetuum</expan>
                , motum naturalem.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001590">Tribus modis.]
                  <emph type="italics"/>
                Rotundorum motus ſimplex per ſpecies indu­
                  <lb/>
                citur: ſed diminutè. </s>
                <s id="id.001591">Perfectè autem ſic. </s>
                <s id="id.001592">Rotundum omne per ſe mo­
                  <lb/>
                uetur, vel ab alio. </s>
                <s id="id.001593">Per ſe quidem vt cælum, cuius nulla pars primò
                  <lb/>
                moueri dici poteſt: omnes tamen ſimul in loco mouentur. </s>
                <s id="id.001594">Ab alio
                  <lb/>
                verò, in quo etiam eius quod mouetur pars aliqua primò mouetur,
                  <lb/>
                & quidem duobus modis progrediente axe: vel manente. </s>
                <s id="id.001595">Progre­
                  <lb/>
                diente rurſus duobus modis, priore cum motus incipit à circumfe­
                  <lb/>
                rentia, vt in rota ſuper planum volutata: poſteriore
                  <expan abbr="">cum</expan>
                ab axe, vt in
                  <lb/>
                rota per axem currus circumducta. </s>
                <s id="id.001596">Manente verò, rurſus duobus
                  <lb/>
                modis, nempè axe moto in ſuo loco: vel etiam immoto. </s>
                <s id="id.001597">Et moto qui­
                  <lb/>
                dem rurſus duobus modis, primo cum motus incipit à circumferen­
                  <lb/>
                tia, vt in ſuccula per collopes verſa: ſecundo cum motus incipit ab
                  <lb/>
                axe, vt in mola & rota qua acuuntur gladij: immoto vero, vt in
                  <lb/>
                trochlea, cuius
                  <expan abbr="vertẽtis">vertentis</expan>
                per funes motus incipit à circumferentia: ſed
                  <lb/>
                axe omnino immoto. </s>
                <s id="id.001598">Sicque legitima diuiſione & experimento ro­
                  <lb/>
                tundorum motus ſex ſpecies infimæ reperiuntur, è quibus prima præ­
                  <lb/>
                termiſſa eſt ab Ariſtotele, quia nihil ad Mechanicen, ſecunda præ­
                  <lb/>
                termitti non debuit, niſi quia notißima.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001599">Vel enim.]
                  <emph type="italics"/>
                Cum rota currui ſubiecta eſt, tracto curru axis vnà
                  <lb/>
                progreditur. </s>
                <s id="id.001600">Et cum rota quieſcere nequeat, quia axis tractus pre­
                  <lb/>
                mit, & pondus adijcit non ad perpendiculum: ſic enim ad centrum
                  <lb/>
                impelleret: ſed ad latus, quo trahitur, & pondere adiecto ad nutan­
                  <lb/>
                tem dimidia ſui parte ſemper rotam, eò labitur. </s>
                <s id="id.001601">Facilius autem cir­
                  <lb/>
                cumuertitur: quam trahatur, itaque procedit. </s>
                <s id="id.001602">Et ſic ibi quidem rota
                  <lb/>
                ex circumferentia, quam abſidem hîc appellat, mouetur: ſed ab axe
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>