Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
121
(101)
122
(102)
123
(103)
124
(104)
125
(105)
126
(106)
127
(107)
128
(108)
129
(109)
130
(110)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
page
|<
<
(121)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div408
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
137
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s7314
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
121
"
file
="
0141
"
n
="
141
"
rhead
="
LIBER PRIMVS.
"/>
bit, vt patet in eadem ſecunda figura, in qua declinatio auſtralis H K, maior eſt complemento altitudinis
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0141-01
"
xlink:href
="
note-0141-01a
"
xml:space
="
preserve
">auſtralis maior
<
lb
/>
eſt complemen
<
lb
/>
to altitudinis
<
lb
/>
poli, exiſtit to-
<
lb
/>
tus parallelus
<
lb
/>
ſub Horizonte,
<
lb
/>
nullamq́; habet
<
lb
/>
altitudinẽ meri
<
lb
/>
dianam.</
note
>
poli A H. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7315
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi a
<
unsure
/>
rcus A K, differentia inter complementum altitudinis poli A H, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7316
"
xml:space
="
preserve
">declinationem
<
lb
/>
auſtralem H K, minor fuerit arcu A X, qui inter Horizontem & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7317
"
xml:space
="
preserve
">parallelum, qui incedit per initium
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0141-01
"
xlink:href
="
fig-0141-01a
"
number
="
101
">
<
image
file
="
0141-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0141-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0141-02
"
xlink:href
="
note-0141-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0141-03
"
xlink:href
="
note-0141-03a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0141-04
"
xlink:href
="
note-0141-04a
"
xml:space
="
preserve
">Crepuſculum
<
lb
/>
quantum ſit,
<
lb
/>
dum parallelus
<
lb
/>
auſtralis totus
<
lb
/>
ſub Horizont
<
unsure
/>
e
<
lb
/>
la@er.</
note
>
crepuſculi matutini, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7318
"
xml:space
="
preserve
">per finem veſpertini, interijcitur, erit crepuſculum, dum @ol arcum k R, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7319
"
xml:space
="
preserve
">alte-
<
lb
/>
rum ſibi æqualem percurrit, ita vt K R, ſit crepuſculi dimidium; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7320
"
xml:space
="
preserve
">quia in arcu K R, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7321
"
xml:space
="
preserve
">in alio ſibi æqua-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0141-05
"
xlink:href
="
note-0141-05a
"
xml:space
="
preserve
">Crepuſeulum,
<
lb
/>
quando paralle
<
lb
/>
lus auſtralis to-
<
lb
/>
tus ſub Horizõ-
<
lb
/>
te latet, quo pa-
<
lb
/>
cto in@eniatur.</
note
>
li Sol minus diſtat ab Horizonte, quàm grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7322
"
xml:space
="
preserve
">18. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7323
"
xml:space
="
preserve
">Huius autem arcus quantitatem it a inueniemus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7324
"
xml:space
="
preserve
">Ex
<
lb
/>
puncto L, paralleli auſtralis in posteriori figura huius ſcholij, ducatur ad A C, perpendicularis L N, ſe-
<
lb
/>
cans X Y, in O. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7325
"
xml:space
="
preserve
">Item per K, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7326
"
xml:space
="
preserve
">M, agantur ipſi A C, parallelæ K θ, M λ, ſecantes L N, in θ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7327
"
xml:space
="
preserve
">λ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7328
"
xml:space
="
preserve
">An-
<
lb
/>
te omnia veniemus in cognitionem rectarum L λ, L O, hoc pacto. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7329
"
xml:space
="
preserve
">Totus arcus C L, quem appellare poſ-
<
lb
/>
ſumus depreſſionem Solis ſub Horizonte, hoc eſt, distantiam ipſius in Meridiano ſub Horizonte maio-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0141-06
"
xlink:href
="
note-0141-06a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0141-07
"
xlink:href
="
note-0141-07a
"
xml:space
="
preserve
">Depreſſio Solis
<
lb
/>
quid.</
note
>
rem, (Habet enim Sol in illo parallelo duas depreſſiones ſub Horizonte, maiorem C L, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7330
"
xml:space
="
preserve
">minorẽ A K,
<
lb
/>
quarum illa ad ſeptentrionem, hæc verò ad auſtrum vergit) compoſitus ex C I, complemento altitudinis
<
lb
/>
poli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7331
"
xml:space
="
preserve
">I L, declinatione auſtrali, notus eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7332
"
xml:space
="
preserve
">Igitur & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7333
"
xml:space
="
preserve
">eius ſinus L N, notus erit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7334
"
xml:space
="
preserve
">Rurſus arcus A K,
<
lb
/>
depreſſionis minoris notus eſt, cum ſit differentia inter arcum declinationis auſtralis H K, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7335
"
xml:space
="
preserve
">arcum
<
lb
/>
complementi altitudinis poli A H. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7336
"
xml:space
="
preserve
">Igitur & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7337
"
xml:space
="
preserve
">eius ſinus θ N, cognitus erit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7338
"
xml:space
="
preserve
">Ablato ergo ſinu θ N, ex
<
lb
/>
L N, ſinu, qui iam cognitus eſt, remanebit & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7339
"
xml:space
="
preserve
">L θ, nota, quæ differentia eſt inter ſinum maioris depreſ-
<
lb
/>
ſionis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7340
"
xml:space
="
preserve
">ſinum minoris depreſſionis ſub Horizonte. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7341
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam verò eſt vt L M, ad M K, it a L λ, ad λ θ;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7342
"
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0141-08
"
xlink:href
="
note-0141-08a
"
xml:space
="
preserve
">2. ſexti.</
note
>
eſt autem L M, æqualis ipſi M K; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7343
"
xml:space
="
preserve
">erit quoque L λ, ipſi λ θ, æqualis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7344
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo L θ, recta nota ſit, erit
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7345
"
xml:space
="
preserve
">eius medietas L λ, nota. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7346
"
xml:space
="
preserve
">At vero L O, nota eſt, cum ſit differentia inter L N, ſinum maioris depreſ-
<
lb
/>
ſionis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7347
"
xml:space
="
preserve
">O N, ſinum grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7348
"
xml:space
="
preserve
">18. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7349
"
xml:space
="
preserve
">nempe arcus A X, vel C Y. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7350
"
xml:space
="
preserve
">Vtraque ergo L λ, L O, nota eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7351
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s7352
"
xml:space
="
preserve
">IAM verò quoniam eſt, vt L λ, ad L O, ita L M, ad L T; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7353
"
xml:space
="
preserve
">ſi fiat, vt L λ, medietas differentiæ in-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0141-10
"
xlink:href
="
note-0141-10a
"
xml:space
="
preserve
">4. ſexti.</
note
>
ter ſinum maioris depreſſionis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7354
"
xml:space
="
preserve
">ſinũ minoris, ad L O, differentiam inter ſinum maioris depreſſionis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7355
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ſinum grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7356
"
xml:space
="
preserve
">18. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7357
"
xml:space
="
preserve
">it a L M, ſinus totus ad aliud, inuenietur L T, ſinus verſus arcus L R. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7358
"
xml:space
="
preserve
">Ex quo ſinu verſo
<
lb
/>
L T, ita perueſtigabimus arcum K R, dimidiati crepuſculi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7359
"
xml:space
="
preserve
">Quando ſinus verſus L T, inuentus maior
<
lb
/>
eſt ſinu toto L M, auferemus ex eo ſinum totum, vt habeamus ſinum rectum M T, cuius arcum P R, ex
<
lb
/>
tabula ſinuum acceptum auferemus ex quadrante K P, remanebitq́, arcus K R, dimidij crepuſculinotus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7360
"
xml:space
="
preserve
">Si verò ſinus verſus L T, fuerit repertus æqualis ſinui toti, erit arcus dimidij crepuſculi quadrans inte-
<
lb
/>
ger, quia tunc diameter K L, tranſit per punctum, vbi axis diametrum X Y, interſecat, ac proinde pun
<
lb
/>
ctum T, in punctum M, cadet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7361
"
xml:space
="
preserve
">Si denique deprehenſus fuerit ſinus verſus L T, minor ſinu toto, aufere-
<
lb
/>
mus eum ex ſin@ toto, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7362
"
xml:space
="
preserve
">reliqui ſinus recti arcum ex tabula ſinuum acceptum adijciemus ad quadran-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0141-11
"
xlink:href
="
note-0141-11a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
tem, vt habeamus arcum dimidij crepuſculi: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7363
"
xml:space
="
preserve
">quia tunc diameter K L, ſecat axem inter E, centrum,
<
lb
/>
Analemmatis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7364
"
xml:space
="
preserve
">diametrum X Y, at que adeo punctum T, cadet inter M, centrum paralleli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7365
"
xml:space
="
preserve
">pun-
<
lb
/>
ctum L, vt patet.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7366
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s7367
"
xml:space
="
preserve
">SI verò arcus A K, infra Horizontem, nempe differentia inter cõplementum altitudinis poli A H,
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0141-12
"
xlink:href
="
note-0141-12a
"
xml:space
="
preserve
">Crepuſeulum
<
lb
/>
quãdo nu llum
<
lb
/>
ſit, Sole exiſten
<
lb
/>
te in auſtrali-
<
lb
/>
bus ſignis.</
note
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7368
"
xml:space
="
preserve
">declinationem auſtralem H K, (quando in ſignis auſtralibus declinatio maior eſt, quàm complemen-
<
lb
/>
tum altitudinis poli) æqualis fuerit, vel maior arcu A X, nullum erit crepuſculum, Sole illum paralle-
<
lb
/>
lum auſtralem percurrente; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7369
"
xml:space
="
preserve
">quia tunc Sol ſub Horizonte ſemper plus diſtat ab Horizonte, quàm grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7370
"
xml:space
="
preserve
">18.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7371
"
xml:space
="
preserve
">niſi dicere velimus crepuſculum, punctum illud temporis, in quo Sol in puncto X, existit in media nocte,
<
lb
/>
quando nimirum arcus A K, æqualis eſt arcui A X.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7372
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Crepuſculum
<
lb
/>
quãdo nullum
<
lb
/>
ſit, Sole in æqui
<
lb
/>
noctijs exiſtẽte.</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s7373
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi complementum altitudinis poli minus fuerit arcu grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7374
"
xml:space
="
preserve
">18. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7375
"
xml:space
="
preserve
">vt in ſecunda figura huius
<
lb
/>
ſcholij contingit, (eſt enim arcus C I, complementi altitudinis poli minor arcu C Y, grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7376
"
xml:space
="
preserve
">18.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7377
"
xml:space
="
preserve
">erit, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>