Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
[61.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das eilfft Bůch. Von gemeinen handtwercken. Von mancherlei künſten/ Das liij Capittel.
[62.] Von der ſchiff kunſt/ Das liiij Capittel.
[63.] Von der Architeetur vnnd bauwkunſt/ Das lv. Capittel.
[64.] Von Inſtrumenten vnnd geſchirren/ Das lvj. Capittel.
[65.] Schöne zůſammen fügun gen. Das lvij Capittel.
[66.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zwölfft Bůch. Von ſubteylen Handwerchen. Von wunderbaren werchen/ Das lviij Capitel.
[67.] Ein wunderbarer weg die Ephemerides zů zebe/ reiten/ Das lix Capittel.
[68.] Beſonderer landſchafften Beſchreibung/ das lx Capitel.
[69.] Von der occultation oder verberg kunſt/ Das lxj Capittel.
[70.] Von wunderbaren handlungen/ Das lxij Capittel.
[71.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dreyzehend Bůch. Von ſchlechten künſten. Von nochgültigen erfarnuſſen/ Das lxiij. Capittel.
[72.] Was zů der ſchreibkunſt gehört/ Das lxiiij Capittel.
[73.] Von anſtreichungen vnnd zierung/ Das lxv Capittel.
[74.] Von wollüſten/ Das lxvj Capittel.
[75.] Von den farben/ geruchen vnd geſchmacken matery/ Das lxvj Capittel.
[76.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das vierzehend Bůch. Von heimlicher waarſagung. Ob die waarſagung ſeie/ vnnd ob ſie in allen din/ gen vorhanden/ Das lxviij Capittel.
[77.] Von feürigen wunderzeichen. Das lxix Capittel.
[78.] Von wunder zeichen die in dem lufft beſchehen/ Das lxx Capittel.
[79.] Von wunder zeichen ſo in waſſeren ſeind-Das lxxj Capittel.
[80.] Von wunder zeichen auff erden/ Das lxxij Capittel.
< >
page |< < (lxxxv) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div135" type="section" level="1" n="22">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3019" xml:space="preserve">
              <pb o="lxxxv" file="0141" n="141" rhead="ſachen/ Das dritt bůch."/>
            der wärme zůſam̃en gewachſen/ löcherecht/ vnnd waſſerig/ als das ſaltz vñ
              <lb/>
            ſalpeter. </s>
            <s xml:id="echoid-s3020" xml:space="preserve">Die wäſſerige aber ſeind am aller kälteſtẽ/ demnach jrdiſche/ die fei
              <lb/>
            ßten aber ſeind warm.</s>
            <s xml:id="echoid-s3021" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3022" xml:space="preserve">Was aber von dem feüwr abnim̃et/ das verghet nitt/ vnd ſeind voninẽ
              <lb/>
            ſelbs auch nitt weich/ ſonder allein warm/ als der kalch/ äſchen/ vnd ziegel/
              <lb/>
            aber dz letzt minder/ dañ es iſt zum erſten weich geweſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3023" xml:space="preserve">Alſo auch dz von di
              <lb/>
            ſen harfür kom̃et/ als in den Metallen diſtillierung das ölvnd waſſer/ vnd
              <lb/>
            der brennet wein/ dañ er kom̃et von der wärme durch die diſtillierung. </s>
            <s xml:id="echoid-s3024" xml:space="preserve">es
              <lb/>
            ſeind auch die ding alle warm/ ſo von der faulung zů ſam̃en wachſen/ oder
              <lb/>
            zerfallen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3025" xml:space="preserve">Was auß groſſer kälte zůſam̃en gefreürt/ iſt faßt feücht/ vnnd a-
              <lb/>
            ber nit alles kalt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3026" xml:space="preserve">dañ das waſſer iſt kalt/ der wein aber vnd die feißte warm.</s>
            <s xml:id="echoid-s3027" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3028" xml:space="preserve">Der dritt gemein vnderſcheid iſt võ dem waſſer. </s>
            <s xml:id="echoid-s3029" xml:space="preserve">diſer iſt einerley geſtalt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3030" xml:space="preserve">dañ was dick iſt wirt nitt naß/ als die metall. </s>
            <s xml:id="echoid-s3031" xml:space="preserve">vnnd was durch die werme zů
              <lb/>
            ſammen gewachſen iſt/ als das ſaltz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3032" xml:space="preserve">Deßhalben alles das naß/ iſt jrdiſch vñ
              <lb/>
            löcherecht/ mitt groſſen ſpelten/ daß das waſſer möchte hinein ghen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3033" xml:space="preserve">wz võ
              <lb/>
            im ſelbs weich iſt/ als die riemen vnd dz fleiſch/ das wirt noch weicher. </s>
            <s xml:id="echoid-s3034" xml:space="preserve">was
              <lb/>
            aber gar trocken/ gar nitt/ als der bintz ſtein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3035" xml:space="preserve">Von dem grundfaal aber im
              <lb/>
            waſſer/ vnd überſich ſchwim̃ung iſt vor geſagt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3036" xml:space="preserve">darum̃ wirt in gemein alles
              <lb/>
            naß/ ſo weitte lufft löcher hatt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3037" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3038" xml:space="preserve">Der dritt vnderſcheid/ iſt von der theilung ſo mitt gewalt zů ghet/ wöl-
              <lb/>
            ches vff viererley weg beſchicht/ zerſpaltẽ/ zerbrächen/ zerſtoſſen/ vñ zerthei
              <lb/>
            len. </s>
            <s xml:id="echoid-s3039" xml:space="preserve">Es werden zerſtoſſen/ wölche ſich in klein theil abſünderen laſſend/ als
              <lb/>
            eyß. </s>
            <s xml:id="echoid-s3040" xml:space="preserve">Die ding aber brechend/ ſo in groſſe theylabgeſündert werden/ als das
              <lb/>
            holtz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3041" xml:space="preserve">etliche auff beid weg/ als die ziegel. </s>
            <s xml:id="echoid-s3042" xml:space="preserve">es werden allein die ding gebrochẽ/
              <lb/>
            ſo lufft löcher habend zů einem theil/ vnnd noch einer anderen weiß zerbro-
              <lb/>
            chen/ als das holtz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3043" xml:space="preserve">die habend löcher noch der länge. </s>
            <s xml:id="echoid-s3044" xml:space="preserve">vnd wañ man dz noch
              <lb/>
            diſen zerhauwet/ ſo ſpaltet man es/ wañ man es aber zerbeügt/ ſo bricht mã
              <lb/>
            es/ dañ die löcher ſind nitt darwider. </s>
            <s xml:id="echoid-s3045" xml:space="preserve">wann aber allenthalben löcher ſeind/
              <lb/>
            als in dem eyß/ zerfallet es in kleine ſtuck/ wañ das geſchlagen wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3046" xml:space="preserve">wan a-
              <lb/>
            ber etwas klein iſt/ vnd deſſen vyl/ die andere aber groß/ als in den zie-
              <lb/>
            glen/ wañ man ein ſtarcken ſtreich thůt/ bricht es vnd zerfaret. </s>
            <s xml:id="echoid-s3047" xml:space="preserve">ſo man aber
              <lb/>
            nitt ſtarck darauff ſchlecht/ bricht es. </s>
            <s xml:id="echoid-s3048" xml:space="preserve">Es müeſſend aber die ding alle dürr
              <lb/>
            ſein/ dañ ein riemen bricht nitt/ vnd wirt nitt zerſtoſſen/ vnd ſpaltet nitt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3049" xml:space="preserve">zerſpalten ſagẽ wir das/ wölches mehr von einander geſündert/ dañ das zer
              <lb/>
            theilet wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3050" xml:space="preserve">wann es aber iſt/ wie wir esbegerten/ beiſt es zertheilet/ wer-
              <lb/>
            den/ als wann das holtz noch der lenge zertheilet/ in kleine ſtücklein gehau-
              <lb/>
            wen wirt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3051" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3052" xml:space="preserve">Der fünfft vnderſcheid aber iſt/ on ein offenbarliche abſunderung/ wañ
              <lb/>
            ein gewalt zů der vermiſchung kom̃et. </s>
            <s xml:id="echoid-s3053" xml:space="preserve">Solliches ſeind acht theil. </s>
            <s xml:id="echoid-s3054" xml:space="preserve">doch habẽd
              <lb/>
            wir vor von dem ſo ſich von einanderẽ ziehẽ laſſet geſagt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3055" xml:space="preserve">die überige ſeind
              <lb/>
            biegechtig/ vnd häbig/ wölches mag zů ſamen getruckt/ ein getruckt/ gefor
              <lb/>
            miert/ gezogen/ vnd zů einem klotzen gebracht werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3056" xml:space="preserve">darum̃ habend wir
              <lb/>
            vrſach geben des biegechtigẽ/ nam̃lich die lufftlöchlin ſo noch der lenge auß
              <lb/>
            geſtreckt ſeind/ ſolliches můß auch feücht ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3057" xml:space="preserve">dañ wañ man ein bintzſtein
              <lb/>
            ſo löcherecht iſt/ beügt/ bricht er. </s>
            <s xml:id="echoid-s3058" xml:space="preserve">Ob wol das wachs vnd die feiſte/ feücht/
              <lb/>
            beügtman doch die nitt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3059" xml:space="preserve">dañ diſes můß etwas jrdiſch ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3060" xml:space="preserve">Wir habend
              <lb/>
            geſagt es müeſſend die häbigen vnnd zächen lufftig ſein/ dieweil ein yedes
              <lb/>
            theil in dem anderen theil iſt/ als in denen ſo kleine netzlin habend. </s>
            <s xml:id="echoid-s3061" xml:space="preserve">dañ die
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>