1arcus preſſionis, reſpectu alicujus loci, qui prædictorum arcuum quaſi Po
lus eſt; ex hoc capite maximus æſtus fit ad Indi Oſtia, ad Guineam, ad
Oſtia fluminis Amazonum, ad oram Peruviæ. Secundum caput eſt major
aëris gravitas, quæ oritur ab humore admixto, vel aëre denſo, & compreſſo.
lus eſt; ex hoc capite maximus æſtus fit ad Indi Oſtia, ad Guineam, ad
Oſtia fluminis Amazonum, ad oram Peruviæ. Secundum caput eſt major
aëris gravitas, quæ oritur ab humore admixto, vel aëre denſo, & compreſſo.
Auguſtin.
Tertium caput omittis, nempe quando Luna altior eſt, altior
quoque eſt aëris gravitantis tractus, & linea dirimens à centro terræ lon
giùs diſtat.
quoque eſt aëris gravitantis tractus, & linea dirimens à centro terræ lon
giùs diſtat.
Antim.
Hoc mihi reverà exciderat, quod exquiſita obſervatione con
firmare poſſum; quando enim Luna in Apogæo exiſtit, tunc æſtus minor
eſt: itaque vis preſſionis alia major eſt extenſivè, alia intenſivè; extenſivè
à majore ſuperficie, cui arcus preſſionis incumbunt, idque cæteris pari
bus; modò ſcilicet inæqualem preſſionem inducant; intenſivè autem à
majore aëris gravitatione, quæ vel eſt à majore altitudine aëris, vel à ma
jore humoris copia admixta; hinc major æſtus in Plenilunio, minor verò
Luna Apogæa. Secundò, Creſcit æſtus ex illapſu magis directo; ſic enim
excurrit in illam oram, præſertim per fluminum alveos: nempe aſſurgit
æſtus per majores vndas, doliorum inſtar, quarum vna aliam ſequitur; vn
de fit, vt ſi obliquè incidat, non in oram, ſed in ipſum mare excurrat; ſi au
tem in litus impingeret, altera ſuperveniente, aſſurgeret aqua, & plus ad
huc tertiæ vndæ appulſu. Tertiò, Creſcit æſtus ratione ſinuum, nempe, vt
jam dixi, ſi æſtus directè in ſinum paulò acutiorem & breviorem incidat,
mirum quantum attollatur aqua, non tantùm propter anguſtias vaſis, ſed
propter directum appulſum; ſic ad Briſtoliam, vt dixi, & ad fanum Sancti
Michaëlis altiſſimus æſtus eſt, hic 70. illic 66. pedes; ad Oſtia fluminis Ama
zonum, niſi per alveum fluvij excurſus pateret, altior forſitan eſſet: dixi ſu
pra breviorem & acutiorem ſinum; vt enim expreſſione ſuperficiei aquæ
quolibet vaſe contentæ per canaliculum altiùs aſcendit, quàm per majorem
canalem; ita prorſus æſtus in breviore & Pyramidem deſinente ſinu;
cùm enim minùs capax ſit, intruſa per vim preſſionis aqua altiùs aſcendat,
neceſſe eſt. Inter inſulas, vt plurimùm minùs aſſurgit aqua, tum quia vis
preſſionis interrumpitur, tum quia cùm aqua per freta & anguſtias diſcur
rat, ac proinde effluat, tam altè aſcendere non poteſt.
firmare poſſum; quando enim Luna in Apogæo exiſtit, tunc æſtus minor
eſt: itaque vis preſſionis alia major eſt extenſivè, alia intenſivè; extenſivè
à majore ſuperficie, cui arcus preſſionis incumbunt, idque cæteris pari
bus; modò ſcilicet inæqualem preſſionem inducant; intenſivè autem à
majore aëris gravitatione, quæ vel eſt à majore altitudine aëris, vel à ma
jore humoris copia admixta; hinc major æſtus in Plenilunio, minor verò
Luna Apogæa. Secundò, Creſcit æſtus ex illapſu magis directo; ſic enim
excurrit in illam oram, præſertim per fluminum alveos: nempe aſſurgit
æſtus per majores vndas, doliorum inſtar, quarum vna aliam ſequitur; vn
de fit, vt ſi obliquè incidat, non in oram, ſed in ipſum mare excurrat; ſi au
tem in litus impingeret, altera ſuperveniente, aſſurgeret aqua, & plus ad
huc tertiæ vndæ appulſu. Tertiò, Creſcit æſtus ratione ſinuum, nempe, vt
jam dixi, ſi æſtus directè in ſinum paulò acutiorem & breviorem incidat,
mirum quantum attollatur aqua, non tantùm propter anguſtias vaſis, ſed
propter directum appulſum; ſic ad Briſtoliam, vt dixi, & ad fanum Sancti
Michaëlis altiſſimus æſtus eſt, hic 70. illic 66. pedes; ad Oſtia fluminis Ama
zonum, niſi per alveum fluvij excurſus pateret, altior forſitan eſſet: dixi ſu
pra breviorem & acutiorem ſinum; vt enim expreſſione ſuperficiei aquæ
quolibet vaſe contentæ per canaliculum altiùs aſcendit, quàm per majorem
canalem; ita prorſus æſtus in breviore & Pyramidem deſinente ſinu;
cùm enim minùs capax ſit, intruſa per vim preſſionis aqua altiùs aſcendat,
neceſſe eſt. Inter inſulas, vt plurimùm minùs aſſurgit aqua, tum quia vis
preſſionis interrumpitur, tum quia cùm aqua per freta & anguſtias diſcur
rat, ac proinde effluat, tam altè aſcendere non poteſt.
Auguſtin.
Sed cur alicubi velociùs & rapidiùs, alibi ſenſim æſtus
currit?
currit?
Antim.
Velocior motus, qui ab æſtu eſt, à multis cauſis procedit.
Primò
à majore vi preſſionis; ſic majus pondus tubi erecti & aqua pleni, eam ve
lociùs per foramen iuxta baſim apertum extrudit; major autem vis preſ
ſionis eſt à majore ſuperficie ex arcubus vtilibus conſtante. Secundò, ab an
guſtiis per quas aqua extrudenda eſt, vi preſſionis; ſicut dixi ſupra, in Fre
tis, rapidus æſtus eſt, v.g. in anguſtiis ad Havanam, & alibi paſſim; ſic
in fluminis alveo contracta aqua velociùs currit. Tertiò à breviore angu
ſtiarum alveo; ſic per breviorem fiſtulam foramini admotam, aqua velo
ciùs extruditur
à majore vi preſſionis; ſic majus pondus tubi erecti & aqua pleni, eam ve
lociùs per foramen iuxta baſim apertum extrudit; major autem vis preſ
ſionis eſt à majore ſuperficie ex arcubus vtilibus conſtante. Secundò, ab an
guſtiis per quas aqua extrudenda eſt, vi preſſionis; ſicut dixi ſupra, in Fre
tis, rapidus æſtus eſt, v.g. in anguſtiis ad Havanam, & alibi paſſim; ſic
in fluminis alveo contracta aqua velociùs currit. Tertiò à breviore angu
ſtiarum alveo; ſic per breviorem fiſtulam foramini admotam, aqua velo
ciùs extruditur
Auguſtin.
Ne quid diſſimulem, hoc non capio, quanquam auguror ali
quid ſcitu digniſſimum, ex hoc ipſo argumento affulgere.
quid ſcitu digniſſimum, ex hoc ipſo argumento affulgere.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib