Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
122
"/>
primum ſeſe offert, & niſi ante alia conſtituatur, fruſtra cætera quærentur. </
s
>
<
s
>Quoniam verò mo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg986
"/>
<
lb
/>
tum eſſe ſcire contingit bifariam; primum quidem ex euento & per accidens, vbi ſcilicet ſenſu
<
expan
abbr
="
cõ-ſtet
">con
<
lb
/>
ſtet</
expan
>
, atque inductione confirmetur: quo pacto nota ſtatuuntur ſtrata cuiuſque methodi, vt inde
<
lb
/>
reliqua de illis, tanquam nobis omnium maximè perſpicuis oſtendi queant, tale enim eſt ſubie
<
lb
/>
ctum & ſtratum, quod ſtatuitur eſſe in quaque ſcientia, vt fit manifeſtiſsimum, non quidem na
<
lb
/>
tura, ſed nobis: vſque adeò, vt etiam ſuperet axiomata in eo genere cognitionis; neque enim ſine
<
lb
/>
ſubiecto concipi poſſunt, & ita vſurpantur, vt ad certum genus contrahenda ſint. </
s
>
<
s
>Deinde verò
<
lb
/>
contingit ſcire motum eſſe etiam per ſe; hoc autem euenit, vbi confecta definitione in ipſius rei
<
lb
/>
cauſsis rem eſſe nouimus, velut in interuentu terræ labores Lunæ ea methodo quam Græci
<
expan
abbr
="
vocãt
">vocant</
expan
>
<
lb
/>
circulum, noſtri veror regreſſum. </
s
>
<
s
>Sed quoniam neceſſe eſt, vt res ipſa per accidens noteſcat priuſ
<
lb
/>
quam per definitionem; ita & motum ſe habere aſſeueramus, vt de eo, quòd ipſe ſit aliquid, nul
<
lb
/>
la poſsit eſſe dubitatio, niſi planè ſenſu careamus: nec vllus vnquam fuerit, aut admodum pauci,
<
lb
/>
qui motum expulerint è theatro Naturæ; ac præter eos, qui vnum id quod eſſet, ponebant, atque
<
lb
/>
illud quidem immobile; Parmenidem, inquam, & Meliſſum,
<
expan
abbr
="
eorumq́ue
">eorumque</
expan
>
ſectatorem Zenonem
<
lb
/>
(ſi Hippocrati, Ariſtoteli,
<
expan
abbr
="
Galenoq́
">Galenoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>credere dignum eſt) quos ob id è numero naturalium philo
<
lb
/>
ſophorum ex punctos fuiſſe ſcimus, qui etiam non omnino motum euertebant; ſed ab eo quod
<
lb
/>
eſſet, quod verum appellabant, in eo quod dicebant ſecundum opinionem principia ponentes af
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg987
"/>
<
lb
/>
fectionis calidum & frigidum; omnes ita compertum habent eſſe motum, vt illo tanquam ſenſus
<
lb
/>
ope notiſsimo, & per inductionem conſtituto principio noſtrę cognitionis in intima ſcientiarum
<
lb
/>
penetralia nos manuducant. </
s
>
<
s
>Nullus etiam eſt animi noſtri habitus ad quem quoquo pacto non
<
lb
/>
pertineat motus: nam mitto nunc artes illas quas effectrices appellant quæ cùm relinquere de
<
lb
/>
beant poſt operam aliquod opus, exercentur omnes per motum: practicæ item quæ ſolum ſe ha
<
lb
/>
bent in operam, nil ab actione relinquentes in extranea materia, ſunt & ipſæ quidam motus: at
<
lb
/>
que ita denique peruagatur, vt
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ γίνεστι</
foreign
>
, ideſt fieri, quæ ſpecies eſt quędam motionis ab
<
expan
abbr
="
omniũ
">omnium</
expan
>
<
lb
/>
exiliſsima arte Analytica receptum fuerit; neque minus fortaſſe rarò vſurpatur à mathematicis,
<
lb
/>
quanuis immobilia pertractent, dum problematicè res mathematicas expediunt: ſic etiam dum
<
lb
/>
ex fluxu puncti lineam ſtatuunt, aut ex conuerſione quadranguli cylindrum; proinde, inquit,
<
lb
/>
Ariſtot. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
foreign
lang
="
grc
">οἱ δέ μαθηματικοὶ
<
expan
abbr
="
plattousi+
">πλάττουσι</
expan
>
τὸ γινεσθαι</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>Quin & ipſæ ſcientiæ, quarum numerus eſt in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg988
"/>
<
lb
/>
veri perſpicientia verſari, vel vtuntur motu, vel ſaltem aliquam ipſius ſpeciem pręſeferunt; dum
<
lb
/>
aut via motus principiorum notitiam ſibi parant, aut tractant motum, aut ſeparant à motu, aut
<
lb
/>
demum procedentes à noto ad ignotum, quod fit cogitando, aut vero falſum commutantes mo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg989
"/>
<
lb
/>
tum experiuntur; hoc quidem omnibus ſcientiis commune eſt. </
s
>
<
s
>Illud etiam primum, quandò
<
lb
/>
nulli ſcientię negatus eſt vſus ſenſus & fabrica inductionis, cuius ſtratum eſt materies ipſa ſenſilis
<
lb
/>
in qua motus ineſt, vt ab ea ſeparari non poſsit, vt neque etiam in illa animi opera quæ rudior
<
lb
/>
eſt; abſtrahi queat à motu, & à proprietatibus quæ ſibi ſunt affixæ. </
s
>
<
s
>Proinde omnis inductio eſt
<
lb
/>
de rebus phyſicis: & quanquam altior aliquantò eſt opera mentis illius quæ tractat res mathema
<
lb
/>
ticas, atque diuinas, veruntamen origine poſterior; flagitat tamen quacunque ratione motum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quare cùm Geometer oſtendere vult angulum externum trianguli æquum eſſe internis, aut li
<
lb
/>
neam pedalem; deſcribit in abaco notas quæ lineas imitentur; & lineæ imaginem quandam ex
<
lb
/>
ponit, imago
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
ſenſilis eſt. </
s
>
<
s
>ita ſenſum adhibet, & vtitur motu. </
s
>
<
s
>Tale declarandi genus
<
foreign
lang
="
grc
">
<
expan
abbr
="
e)xqesi\s
">ἔκθεσισ</
expan
>
</
foreign
>
,
<
lb
/>
ideſt expoſitio vocata eſt, non diſsimile ab inductione naturali; niſi quòd id quod eſt hic ſenſile,
<
lb
/>
accipitur vt nota quædam quæ res ipſa eſt in phyſicis. </
s
>
<
s
>Mathematicæ igitur atque diuina, licet
<
lb
/>
verſentur in rebus quæ ſeiunguntur à motu; tamen eas aliter ferè concipere nequeunt. </
s
>
<
s
>quàm
<
lb
/>
per motus priuationem. </
s
>
<
s
>Sic pertentat motus omnes ſcientias. </
s
>
<
s
>Sed hæc fortaſſe plura quàm po
<
lb
/>
ſtulet hic locus. </
s
>
<
s
>Vnum illud nobis modò conſtitutum ſit; quia tam latè pateat motus, & à nulla
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg990
"/>
<
lb
/>
re ſenſili ſeiungatur; omnium rerum quæ nobis occurrunt, eſſe notiſsimum. </
s
>
<
s
>Quanuis autem na
<
lb
/>
tura comparatum ſit, vt priuatio ſit ignotior habitu, quies autem, ſi non omnis, at illa quæ ſecun
<
lb
/>
dum naturam eſt, ſit tanquam habitus,
<
expan
abbr
="
eiusq́
">eiusque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>priuatio motus; quippe quòd ea ſit natura prior,
<
lb
/>
ac perfectior, cùm motus omnis dirigatur in quietem,
<
expan
abbr
="
eiusq́
">eiusque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>gratia ſit inſtitutus; attamen illa no
<
lb
/>
tior eſt motu eo genere cognitionis quod eſt ſecundum naturam, at nos de notitia motus hîc
<
lb
/>
agimus quo ad nos: qua certè motus ſuperat quietem, ſpeciem imprimens efficaciorem ſenſibus
<
lb
/>
noſtris, dum propter natiuam ſucceſsionem, aut nouas res obiectas, aut antiquas nouis modis
<
lb
/>
aſsiduè ponit ante oculos. </
s
>
<
s
>Idcirco motus in ea cognitione quę ſpectat ad nos, tanquam habitus
<
lb
/>
exiſtimandus eſt, quies autem vt priuatio. </
s
>
<
s
>Quapropter motum, non autem quietem ſcientiæ &
<
lb
/>
artes vſurpare ſolent. </
s
>
<
s
>Neque illud obſtat, quòd
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
quies ſit naturalis; quippe quae natura ſit quo
<
lb
/>
que quietis origo non minus
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
motus:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
magis ſic naturalis eſt motus; quia magis adiuitat
<
expan
abbr
="
me-thodũ
">me
<
lb
/>
thodum</
expan
>
de natura,
<
expan
abbr
="
qñ
">quin</
expan
>
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
methodus
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
modo res ex ordine tractat,
<
expan
abbr
="
verumetiã
">verumetiam</
expan
>
<
expan
abbr
="
accõmodat
">accommodat</
expan
>
<
expan
abbr
="
ad-diſcentiũ
">ad
<
lb
/>
diſcentium</
expan
>
mentes, ob
<
expan
abbr
="
eamq́
">eamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>cauſſam minus
<
expan
abbr
="
corrũpit
">corrumpit</
expan
>
<
expan
abbr
="
methodũ
">methodum</
expan
>
<
expan
abbr
="
naturalẽ
">naturalem</
expan
>
ille quid emit à
<
expan
abbr
="
ſubſtãtia
">ſubſtantia</
expan
>
<
lb
/>
naturali quietem, vt fecit Heraclitus
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
is qui tollit
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
, quod
<
expan
abbr
="
fecerũt
">fecerunt</
expan
>
Parmenides & </
s
>
<
s
/>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>