Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N17A6B" type="main">
              <s id="N17A80">
                <pb pagenum="110" xlink:href="026/01/142.jpg"/>
              quo percurritur primum ſpatíum AB; </s>
              <s id="N17A8A">ſimiliter totum ſpatium CG ita
                <lb/>
              percurritur tertio tempore, vt ſingula ſpatia CE. EI. FG. ſingulis in­
                <lb/>
              ſtantibus percurrantur; </s>
              <s id="N17A92">ſed hæc tria inſtantia ſimul ſumpta ſunt æqualia
                <lb/>
              primo inſtanti, quo percurritur ſpatium; licèt primum quo percurritur
                <lb/>
              CE ſit maius ſecundo, quo percurritur EF, & hoc maius tertio, quo per­
                <lb/>
              curritur FG, atque ita deinceps. </s>
            </p>
            <p id="N17A9C" type="main">
              <s id="N17A9E">Obſeruabis poſſe velocitatem motus explicari duobus modis. </s>
              <s id="N17AA1">Primò,
                <lb/>
              ſi aſſumantur tempora æqualia, & ſpatia inæqualia in ea progreſſione,
                <lb/>
              quam hactenus explicuimus. </s>
              <s id="N17AA8">Secundò ſi accipiantur ſpatia æqualia &
                <lb/>
              tempora inæqualia, quod duobus modis fieri tantùm poteſt. </s>
              <s id="N17AAD">Primò ſi ac­
                <lb/>
              cipiantur ſpatia æqualia primo ſpatio, quod percurritur primo inſtanti. </s>
              <s id="N17AB2">
                <lb/>
              Secundò ſi accipiantur ſpatia æqualia alteri ſpatio, quod in parte tempo­
                <lb/>
              ris ſenſibili percurritur; </s>
              <s id="N17AB9">in qua verò proportione tempora fiant ſemper
                <lb/>
              minora, 'dicemus infrà; </s>
              <s id="N17ABF">nec dicas durum eſſe dicere inſtans eſſe poſſe
                <lb/>
              minus inſtanti; </s>
              <s id="N17AC5">nam equidem fateor inſtanti mathematico nihil eſſe
                <lb/>
              poſſe minus; </s>
              <s id="N17ACB">ſecus verò inſtanti phyſico, quod eſt diuiſibile potentiâ, vt
                <lb/>
              dicemus aliàs; nomine inſtantis phyſici intelligo durationem indiuiſi­
                <lb/>
              bilem, hoc eſt, cuius entitas tota ſimul eſt. </s>
            </p>
            <p id="N17AD3" type="main">
              <s id="N17AD5">Tertia objectio. </s>
              <s id="N17AD8">Sed inquies, igitur ſecundo tempore æquali primo
                <lb/>
              acquiruntur 2.gradus velocitatis, vel impetus; </s>
              <s id="N17ADE">igitur tria ſpatia ſecun­
                <lb/>
              do tempore percurruntur, quod eſt contra hypotheſim; </s>
              <s id="N17AE4">quippe duo gra­
                <lb/>
              dus impetus accedunt primo, ſimiliter tertio tempore producentur tres
                <lb/>
              gradus impetus; </s>
              <s id="N17AEC">qui ſi iungantur tribus præcedentibus, erunt 6. Igitur
                <lb/>
              percurrentur tertio tempore 6. ſpatia, & quarto 10.quinto 15. quia ſin­
                <lb/>
              gulis inſtantibus debet produci impetus; eſt enim cauſa neceſſaria ap­
                <lb/>
              plicata. </s>
            </p>
            <p id="N17AF6" type="main">
              <s id="N17AF8">Reſpondęo, equidem eo inſtanti, quo percurritur ſpatium BD, pro­
                <lb/>
              duci aliquid impetus, & aliquid eo inſtanti, quo percurritur ſpatium
                <lb/>
              DC; </s>
              <s id="N17B00">ita vt tamen totus ille impetus, qui producitur his duobus inſtan­
                <lb/>
              tibus, ſit æqualis illi, qui producitur primo inſtanti, quo ſcilicet percurri­
                <lb/>
              tur ſpatium AB; </s>
              <s id="N17B08">quia duo illa inſtantia ſimul ſumpta faciunt tempus
                <lb/>
              æquale primo inſtanti; </s>
              <s id="N17B0E">atqui temporibus æqualibus eadem cauſa neceſ­
                <lb/>
              ſaria non impedita æqualem effectum producit per Ax.3.hinc vides ſin­
                <lb/>
              gulis inſtantibus eadem proportione decreſcere impetum in perfectio­
                <lb/>
              ne, qua tempus eſt breuius, ſeu velocior motus; ſed de hoc infrà. </s>
            </p>
            <p id="N17B18" type="main">
              <s id="N17B1A">Quarta objectio; </s>
              <s id="N17B1D">ſi impetus ſingulis inſtantibus creſceret, vel intende­
                <lb/>
              retur, augeretur grauitatio: </s>
              <s id="N17B23">quippe ſi grauitas primo inſtanti producat
                <lb/>
              vnum gradum impetus; </s>
              <s id="N17B29">ſecundo æqualem producet, & tertio, atque ita
                <lb/>
              deinceps, quod eſſet abſurdum; alioqui minima atomus quodlibet cor­
                <lb/>
              pus graue adæquaret, quod eſt abſurdum. </s>
            </p>
            <p id="N17B31" type="main">
              <s id="N17B33">Reſpondeo nunquam impetum intendi, niſi ſit motus, qui eſt illius fi­
                <lb/>
              nis; </s>
              <s id="N17B39">alioquin fruſtra eſſet per plura inſtantia; </s>
              <s id="N17B3D">igitur deſtrui deberet; </s>
              <s id="N17B41">nec
                <lb/>
              dicas impetum naturalem etiam fruſtrà eſſe ſine motu; </s>
              <s id="N17B47">quia cum mo­
                <lb/>
              tus non ſit eius finis adæquatus; </s>
              <s id="N17B4D">non mirum eſt ſi poſſit eſſe ſine motu; </s>
              <s id="N17B51">
                <lb/>
              atqui iam diximus ſuprà habere duos fines, quorum alterum ſemper ha-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>