Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[142.] VI.
[143.] VII.
[144.] VIII.
[145.] IX.
[146.] DE AEQVINOCTI ALI CIRCVLO.
[147.] COMMENTARIS.
[148.] COMMENTARIVS.
[149.] COMMENTARIVS.
[150.] OFFICIA ÆQVINOCTIALIS CIRCVLI. I.
[151.] II.
[152.] III.
[153.] IIII.
[154.] Libra, Ariesq́ue parem reddunt noctemq́ue, diemq́ue.
[156.] VI.
[157.] VII.
[158.] VIII.
[159.] DVPLEX TABVLA, QVA PARTES AEQVA-toris in tempus: & contra tempus in partes Aequa-toris conuertuntur.
[160.] CONVERSIO \\ gradum, minutorum, & \\ ſecundorum Aequatoris \\ in horas, minuta, ſecun- \\ da, & tertia. CONVERSIO \\ horarum, minutorum, \\ ſecundorum, & tertio- \\ rum in gradus, minuta, \\ & ſecunda Aequatoris.
[161.] VSVS TABVLARVM PRÆCEDENTIVM.
[162.] DE ZODIACO CIRCVLO.
[163.] COMMENTARIVS.
[164.] COMMENTARIVS.
[165.] COMMENTARIVS.
[166.] COMMENTARIVS.
[167.] COMMENTARIVS.
[168.] TABELLA CONTINENS NOMINA DVODECIM partium Aſſis, earumque ualorem.
[169.] COMMENTARIVS.
[170.] COMMENTARIVS.
< >
page |< < (105) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div272" type="section" level="1" n="93">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5007" xml:space="preserve">
              <pb o="105" file="141" n="142" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            co quorum utrumque eſt falſum, ſicut patet in angulis eleuatis & </s>
            <s xml:id="echoid-s5008" xml:space="preserve">circumu@
              <lb/>
            lutis.</s>
            <s xml:id="echoid-s5009" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div275" type="section" level="1" n="94">
          <head xml:id="echoid-head98" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5010" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Anecessitate</emph>
            ita confirmat cœlum eſſe rotundum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5011" xml:space="preserve">Cœlum, vt
              <lb/>
            oſtenſum eſt, mouetur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5012" xml:space="preserve">ſi igitur non eſſet figuræ rotundæ, ſed multilateræ, tri-
              <lb/>
            laterę uidelicet, aut quadrilaterę, &</s>
            <s xml:id="echoid-s5013" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s5014" xml:space="preserve">(nomine trilateræ figurę intellige pyra-
              <lb/>
            mida lem, loco vero quadrilaterę cubicam) ſequerentur duo impoſſibilia: </s>
            <s xml:id="echoid-s5015" xml:space="preserve">unũ
              <lb/>
            quòd eſſet aliquis locus ſine corpore, alterum, quòd daretur corpus ſine loco,
              <lb/>
            quorum utrumque pugnat cum rerum natura. </s>
            <s xml:id="echoid-s5016" xml:space="preserve">Neceſſe eſt igitur cœlum eẽ ro
              <lb/>
            tundum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5017" xml:space="preserve">Conſecutio manifeſta eſt ex eleuatione, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5018" xml:space="preserve">depreſſione angulorum fi-
              <lb/>
            gurę cuiuſcunque multilateræ, ſi circa centrum moueretur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5019" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5020" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Haec</emph>
            ratio ſolum concludit, cęlum eſſe aliquo modo rotundum, hoc eſt,
              <lb/>
            non angulare, propter illa inconuenientio, ad quæ deducit auctor, ſi eſſet figu
              <lb/>
            ræ angularis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5021" xml:space="preserve">non tamen ſimpliciter ex c
              <unsure/>
            a colligitur, cælum eſſe ſphęricum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5022" xml:space="preserve">Di
              <lb/>
            ceret enim quiſpiam, ipſum eſſe figurę oualis, ſeu lenticularis, conicę, uel cylin
              <lb/>
            dricæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5023" xml:space="preserve">Nam ſi ponatur cælum eſſe alicuius harum formarum, omnia illa abſur-
              <lb/>
            da facili negotio uitabuntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5024" xml:space="preserve">quoniam hoc conceſſo, poterit cælum ita circa
              <lb/>
            axem ſuum moueri, ut continue partes partibus in eiſdem ſuccedant locis, quẽ
              <lb/>
            admodum accidere uidemus in corpore ſphærico ſeu globoſo. </s>
            <s xml:id="echoid-s5025" xml:space="preserve">Attamen di-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-141-01" xlink:href="note-141-01a" xml:space="preserve">Confirma -
                <lb/>
              tur ratio a
                <lb/>
              neceſſitate@.</note>
            cendum eſt, rationem prædictam a neceſſitate concludere cęlum eſſe perfectiſ
              <lb/>
            ſime ſphæricum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5026" xml:space="preserve">nullo modo habere poſſe alteram figuram. </s>
            <s xml:id="echoid-s5027" xml:space="preserve">Cæli etenim in
              <lb/>
            feriores, ut ſupra fuit oſtenſum, mouentur motu oppoſito motui primi mobi-
              <lb/>
            lis ſuper diuerſos polos a polis primi mobilis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5028" xml:space="preserve">non poſſent autem hoc motu
              <lb/>
            moueri, ſi ſphęrici non eſ@ent, niſi fieret penetratio corporum, uel ſciſſio cœlo-
              <lb/>
            rum, ut manifeſtum eſt rẽ accuratius conſideranti; </s>
            <s xml:id="echoid-s5029" xml:space="preserve">quorum vtrũq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5030" xml:space="preserve">fieri nequit.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5031" xml:space="preserve">Item conſequerentur eadem abſurda allata ab auctore contra figuram angula-
              <lb/>
            rem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5032" xml:space="preserve">Sit enim oualis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5033" xml:space="preserve">ſuperior or-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-141-01" xlink:href="fig-141-01a" number="42">
                <image file="141-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/141-01"/>
              </figure>
            bis, ſi fieri poteſt, A B C, cuius axis
              <lb/>
            A D C, poli A, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5034" xml:space="preserve">C, inferior uero
              <lb/>
            itidem oualis orbis ſit E H F G E,
              <lb/>
            qui quoniam cæli ſecundum omnes
              <lb/>
            philoſophos ſunt uniformes, quoad
              <lb/>
            craſſitiem & </s>
            <s xml:id="echoid-s5035" xml:space="preserve">ſpiſſitudinem, ſituabi-
              <lb/>
            tur ſecundum ſitum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5036" xml:space="preserve">lõgitudinem
              <lb/>
            ſuperioris orbis, ita ut longitudines
              <lb/>
            eorum habeant eandem diametrum,
              <lb/>
            vt hic uides. </s>
            <s xml:id="echoid-s5037" xml:space="preserve">Sit iam axis inferioris
              <lb/>
            orbis G D H, circa quem ab occaſu in ortum mouetur, iam manifeſtum eſt, ad
              <lb/>
            motum in ferioris orbis ſuper axe G D H, circumſtans corpus cæleſte diſcindi,
              <lb/>
            atque penetrari, traducetur enim pars E, circa polum G, in I, punctum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5038" xml:space="preserve">pars
              <lb/>
            F, circa polum H, in punctum K, quare relinquentur partes E, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5039" xml:space="preserve">F, uacuæ, ut
              <lb/>
            in propoſita figura cernis.</s>
            <s xml:id="echoid-s5040" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5041" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Possvmvs</emph>
            quoq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5042" xml:space="preserve">cum Ptol. </s>
            <s xml:id="echoid-s5043" xml:space="preserve">in Dict. </s>
            <s xml:id="echoid-s5044" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5045" xml:space="preserve">confirmare, cœlum eſſe ſphęri-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-141-02" xlink:href="note-141-02a" xml:space="preserve">Alia ratio
                <lb/>
              probans cæ
                <lb/>
              lum eſſe ro
                <lb/>
              tundum, a@
                <lb/>
              ſphęricum.</note>
            cum, ex eo, quòd uidemus omnes ſtellas fixas ſemper in eadem diſtantia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5046" xml:space="preserve">pro
              <lb/>
            pinquitate ad nos moueri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5047" xml:space="preserve">eas, quæ ſunt propinquiores polis, deſcribere cir
              <lb/>
            culos minores, illas uero, quæ ſunt remotiores, proportionabiliter maiores:</s>
            <s xml:id="echoid-s5048" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>