Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
123
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg991
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg986
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg987
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg988
"/>
a Lib. de
<
lb
/>
nat. </
s
>
<
s
>an.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg989
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg990
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg991
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Eadem methodo motum naturalem eſſe demonſtratur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXX
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>CÆTERVM vt perſpicuum eſt motum eſſe, ita dubitatum fuit ab antiquis philoſophis
<
lb
/>
eſſe motum quempiam naturalem; quare etiam, poſtquam viſum eſt hactenus eſſe
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
,
<
lb
/>
eodem exemplo diſſeramus de motu naturali,
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>potiſsimum, quod ipſius cauſſæ præcipuè no
<
lb
/>
bis indagandæ ſunt; ita enim poſtulat bene inſtituta methodus in qua ſemper exordiendum eſt
<
lb
/>
à notioribus nobis: huiuſmodi autem eſt motus naturalis, ſi cum cæteris conferatur. </
s
>
<
s
>Et quan
<
lb
/>
quam id eadem via conſtare poteſt qua monſtrauimus eſſe motum ſimpliciter: nanque & eui
<
lb
/>
dens eſt aliqua ſuopte impulſu moueri, ſiue ad locum, ſiue etiam ad quantum, aut quale; nan
<
lb
/>
que eò pertinaciter vergunt, quò concitantur, nec ab eo ſeſe continere poſſunt, & ex eiuſmodi
<
lb
/>
progreſſu perficiuntur, neque violentiam vllam adhibet motor ad id, vt ea propellat, quod qui
<
lb
/>
dem naturalem motum, à non naturali ſeiungit, & id ſine aliqua probatione ſumpſit ſæpiſsimè
<
lb
/>
Ariſtoteles,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quaſi nobis perſpicuum ſit: interturbant tamen nos antiqui philoſophi Democri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg992
"/>
<
lb
/>
tus & Empedocles qui tametſi motum agnouerunt, & conceſſere quietem; nihilominus quietis,
<
lb
/>
& motus quę nos naturalia facimus, talia principia ſtatuerunt quę longiſsimè diſtarent à natura,
<
lb
/>
vnde motus hic naturalis appellatur, vt vim & caſum:
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Ariſtoteles in illos inuehitur, &
<
lb
/>
inanem illam opinionem funditus tollit, ac monſtrat eſſe motum naturalem, licet dubium ſit de
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg993
"/>
<
lb
/>
progreſſu Ariſtotelico, quantum pertinet ad huiuſmodi theorema nonnullis exiſtimantibus hoc
<
lb
/>
bis ab Ariſtotele fuiſſe tractatum, cum 1. tum etiam 3. de cœlo, atque item à priori, vt aiunt,
<
lb
/>
& ex cauſſa fuiſſe concluſum. </
s
>
<
s
>Quanuis etiam non mediocrem ſcrupulum per ſeipſum inij
<
lb
/>
cere debebat, quòd concluſum aliquando fuiſſet in phyſica methodo, cùm ſit racio & forma ſtra
<
lb
/>
ti phyſici; ita vt magnam efficere poſſet admirationem in Ariſtotele, ne fortè ſuum teneret inſti
<
lb
/>
tutum, niſi diceremus, aut ipſum obliquè concludi, vt ita dicam, quia ſcilicet diluamus rationes
<
lb
/>
contra ipſum allatas, aut per redargutionem, licet enim vtroque modo exagitare illos qui prin
<
lb
/>
cipia ſcientiarum oppugnant, & dialecticè diſputationem inire, & ad obiecta reſpondere, modò
<
lb
/>
ex eiuſdem ſcientiæ principiis originem trahant; aut etiam ſi oſtendatur eſſe coniunctum, non
<
lb
/>
autem ſeparatum. </
s
>
<
s
>verbigratia, quando conſidero motum naturalem, ipſum bipartitò concipere
<
lb
/>
poſſum; ſimpliciter quidem, & vt ſeparatum, veluti aſcenſum ignis qui ſanè naturalis eſt, ſed non
<
lb
/>
conſidero ipſum cum hoc attributo. </
s
>
<
s
>poſſum etiam conſiderare motum illum ipſum, quatenus
<
lb
/>
eſt naturalis; ac priore quidem modo dubium non eſt motum à phyſico non poſſe tractari. </
s
>
<
s
>quid
<
lb
/>
enim aſſumeret quod ipſo notius eſſet? </
s
>
<
s
>cur etiam non periclitaretur, ne fortè ſtratum ſibi conſta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg994
"/>
<
lb
/>
ret quod ſine vlla ambiguitate ponendum eſt? </
s
>
<
s
>tanto minus exiſtimandum eſt motum naturalem
<
lb
/>
à priori poſſe monſtrari: reſtat igitur, vt ſolum coniunctum concludi queat, & ita etiam dicimus
<
lb
/>
1. Phyſic. </
s
>
<
s
>concluſum fuiſſe, non quidem eſſe principia ſeparatè, nec materiam, aut formam eſſe
<
lb
/>
ſeorſum, ſed totum hoc, materiam & formam eſſe principia. </
s
>
<
s
>Sed veniamus ad ipſum
<
expan
abbr
="
Ariſtotelẽ
">Ariſtotelem</
expan
>
<
lb
/>
qui illo nomine vexat antiquos, quòd varia motionum principia ponant, atque diuerſas à natu
<
lb
/>
ra cauſſas reddant motus & quietis quam nos dicimus naturalem: hi quidem aut quietis terræ
<
lb
/>
motum cœleſtem cauſſam facientes, aut infinitas radices quibus ipſa innitatur, aut reliquorum:
<
lb
/>
corporum auctorem caſum & fortunam, vel etiam animum mundi, & omnino cauſſas præter
<
lb
/>
naturam & per accidens. </
s
>
<
s
>Ideò & particulatim & vniuersè huiuſmodi ſententiæ confuratæ ſunt
<
lb
/>
ab Ariſtotele. </
s
>
<
s
>Quoniam verò de hiſce cauſsis aliàs agendum eſt ſigillatim, de ipſis generatim
<
lb
/>
nunc pauca quædam diſſeramus, & quantum ſufficit ad id cognoſcendum, quòd ſit motus qui
<
lb
/>
dam editus à natura. </
s
>
<
s
>Etenim ſi eſt cauſſa præter naturam, aut per accidens, etiam neceſſe eſt ali
<
lb
/>
quam eſſe cauſſam per ſe & naturam, præterquam ea ſit cauſſa quæ præter naturam nuncupatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>ita cùm caſus & fortuna ſint errores naturæ, etiam naturam præceſsiſſe oportet à qua excidat
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg995
"/>
<
lb
/>
agens id quod agendo peccat: atque hoc tantò credibilius eſt, quantò etiam res omnes ad id quod
<
lb
/>
præſtabilius eſt, ab agente certo dirigi, & per ſeipſas tendere videbuntur. </
s
>
<
s
>Nam & id quod mouet
<
lb
/>
per ſe, bonum appetit quod alij communicet, & quod per ſe mouetur bonum ſibi ipſi cupit:
<
lb
/>
hoc autem eſt natura quæ perpetuum ordinem obſeruat, niſi quippiam obſtet, vel extrinſecum
<
lb
/>
quod naturæ curſum impediat, vel materia quæ non poſsit capere tantam perfectionem, quan
<
lb
/>
tam ipſa forma, ſiue agens tribuere poſſet: ex quo conſtituitur ab ordine: atque adeò, vt ordo
<
lb
/>
rerum ſit natura ipſa:
<
expan
abbr
="
eaq́ue
">eaque</
expan
>
ſit cauſſa motuum quorundam qui naturales ab ipſa dicantur: ex
<
lb
/>
quibus concluditur eſſe motum naturalem, quia ſit cauſſa quædam illius motus quem
<
expan
abbr
="
naturalẽ
">naturalem</
expan
>
<
lb
/>
vocamus. </
s
>
<
s
>ea verò cauſſa vocetur natura. </
s
>
<
s
>Sed etiam multò ante ſic argumentatus fuerat Ariſto
<
lb
/>
teles auctoribus. </
s
>
<
s
>quibuſdam. </
s
>
<
s
>Natura eſt principium & origo motus, & ſtatus eius in quo eſt per
<
lb
/>
ſe. </
s
>
<
s
>Corpora naturalia naturam habent, Ergo habent principium motus per ſe qui cùm ſit à na
<
lb
/>
tura; iure optimo erit naturalis:
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſigno probetur id quod propoſitum eſt, quòd vtitur Ari
<
lb
/>
ſtoteles particula quæ notat cauſſæ redditionem. </
s
>
<
s
>Vnde ex his atque aliis huiuſmodi perſuaderi
<
lb
/>
poſsit quiſpiam ab Ariſtotele concluſum fuiſſe, motum naturalem eſſe qui eſt ſcopus methodi
<
lb
/>
naturalis: neque id ſolùm communiter, verumetiam à priori & ex cauſſa, poſtquam ordinis </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>