Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 104
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 104
[out of range]
>
page
|<
<
(106)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div275
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
94
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5048
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
106
"
file
="
142
"
n
="
143
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
quod quidem nullo pacto fieret, ſi cælum non eſſet rotundum, at que ſphæri-
<
lb
/>
cum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5049
"
xml:space
="
preserve
">Solum enim partes omnes corporis ſphærici à centro æqualiter remo-
<
lb
/>
uentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5050
"
xml:space
="
preserve
">Vnde ſi cœlum eſſet alterius figuræ, quædam partes magis à nobis di
<
lb
/>
ftarent, quędam uero minus, proptereaq́ue non omnes ſtellæ in eadem a nobis
<
lb
/>
diſtantia cernerentur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5051
"
xml:space
="
preserve
">quod pugnat cum ſeuſu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5052
"
xml:space
="
preserve
">experientia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5053
"
xml:space
="
preserve
">Rurſus omnia
<
lb
/>
inſtrumenta Aſtronomorum conueniunt cum motibus cæleſtium corporum,
<
lb
/>
non ſecus, ac ſi eſſent perſect ſſime ſphærica, quod quidem manifeſtiſſimũ eſt
<
lb
/>
in altitudinibus aſtrorum ſupra Horizontem, quę, antequam ad Meridianum
<
lb
/>
aſtra perueniunt, in ea proportione augentur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5054
"
xml:space
="
preserve
">poſtquam Meridianum per-
<
lb
/>
tranſierunt, decreſcunt, quam in ſolo corpore ſphærico aſſignare poſſumus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5055
"
xml:space
="
preserve
">Idemq́ue oſtendunt omnes aliæ apparentiæ, maxime horologia ſolaria, quæ
<
lb
/>
conſtruuntur, poſito cœlo ſphærico. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5056
"
xml:space
="
preserve
">Denique uidemus duas ſtellas in eodem
<
lb
/>
circulo longitudinis per polos mundi ducto exiſtentes, quò una auſtralior eſt,
<
lb
/>
eo etiam minorem habere altitudinem meridianam, ita ut tot gradibus altitu
<
lb
/>
dines meridianæ inter ſe differant, quot gradibus una ſtella ab altera diſtare
<
lb
/>
deprehenditur per inſtrumenta ad hanc rem confecta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5057
"
xml:space
="
preserve
">Atq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5058
"
xml:space
="
preserve
">hæc ratio apud me
<
lb
/>
magnum robur habet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5059
"
xml:space
="
preserve
">quandoquidem omnia inſtrumenta rotunda ſunt fabri-
<
lb
/>
cata, ut rotunditatem cęli quodammodo imitentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5060
"
xml:space
="
preserve
">Vnde ſi cęlum non eſſet
<
lb
/>
ſphæricum, fieri non poſſet, ut ea inſtrumenta quoquo uerſus collocata appa-
<
lb
/>
rentijs cœleſtibus congruerent, quoad altitudines, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5061
"
xml:space
="
preserve
">diſtantias aſtrorum inter
<
lb
/>
ſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5062
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo ea congruere cernamus, (id quod maxime in ſphæra materiali,
<
lb
/>
globo cæleſti, aſtrolabio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5063
"
xml:space
="
preserve
">quadrante obſeruatum eſt) merito cælum eſſe per-
<
lb
/>
fecte ſphæricum colligemus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5064
"
xml:space
="
preserve
">aliàs neque inſtrumenta Aſtronomorum, nequ@
<
lb
/>
apparentiæ locum haberent.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5065
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s5066
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Item</
emph
>
ſicut dicit Alphraganus, ſi cælum eßet planum, aliqua pars cæ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-142-01
"
xlink:href
="
note-142-01a
"
xml:space
="
preserve
">Cælum nõ
<
lb
/>
eſſe planũ.</
note
>
li eſſet nobis propinquior alia, illa ſcilicet, quæ eſſet ſupra caput noſtrum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5067
"
xml:space
="
preserve
">Igitur ſtella ibi exiſtens eſſet nobis propinquior, quàm in ortu, uel occaſu,
<
lb
/>
ſed quæ nobis propinquiora ſunt, maiora uidentur, ergo Sol uel alia ſtella
<
lb
/>
exiſtens in medio cęli maior deberet uideri, quàm in ortu exiſtens, uel in oc-
<
lb
/>
caſu, cuius contrarium uidemus contingere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5068
"
xml:space
="
preserve
">Maior enim apparet Sol, uel
<
lb
/>
alia ſtella exiſtens in oriente, uel occidente, quàm in medio cęli.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5069
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div279
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
95
">
<
head
xml:id
="
echoid-head99
"
xml:space
="
preserve
">COMMENTARIVS.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5070
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Confirmat</
emph
>
auctor hanc eandem conclufionem ratione Alphraga-
<
lb
/>
ni, quam ponit in differentia 2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5071
"
xml:space
="
preserve
">hoc modo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5072
"
xml:space
="
preserve
">Si cælum non eſſet rotundum, ſed
<
lb
/>
planum ſiue extenſum, tunc illa pars cæli, quæ capiti noſtro imminet, eſſet no
<
lb
/>
bis propinquior: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5073
"
xml:space
="
preserve
">Quare Sol, uel ſtella aliqua ibi exiſtens maior nobis appare-
<
lb
/>
re, quàm alibi, cum propinquiora maiora cernantur, quàm remotiora: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5074
"
xml:space
="
preserve
">cuius
<
lb
/>
tamen contrarium experimur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5075
"
xml:space
="
preserve
">Apparet namque Sol, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5076
"
xml:space
="
preserve
">Luna maior iuxta Ho-
<
lb
/>
rizontem, quàm ſupra uerticem capitis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5077
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5078
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Caetervm</
emph
>
hæc Alphragani ratio, ſi ſumatur, quemadmodum pro-
<
lb
/>
ponitur, nullius prorſus eſt momenti. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5079
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim, ut ſupra oſtenſum eſt, ſtellæ
<
lb
/>
non per ſeſe, ſed ad motum cæli, in quo exiſtunt, moueantur, quis non </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>