143131De Calore.
ſecum abripiunt, deorſum reflectuntur pariter cum particulis il-
lis, quæ tenuiores factę faciliùs penetrant in liquorem ipſum: ex
quo fit, vt hic, licèt aliquando ex diuerſorum generum liquoribus
confletur, demum in vnum liquorem perfectè temperetur, & ſi
quæ inerant ſordes, ſeparatim in vaſis fundo ſubſidant. Haud ab-
ſimili ratione ſtomachi calor tam varias eſculentorum atque po-
tulentorum ſpecies digerensin chylum conuertit; ignei videlicet
ſpiritus ventriculum peruagantes ſe inſinuant in ingeſtos cibos,
quos aſſiduâ agitatione ſenſim comminuunt, atque permiſcent.
Hoc autem Naturę opus fuis imitatur Ars Digeſtionibus & Fer-
mentationibus: ex quibus arguuntur inepti quidam qui ſalis
vſum in cibis prorſus interdicunt: ſi enim nôſſent, quantum Fer-
mentationem acceleret prudens ſalis, aut alicuius acidi additamen-
tum, intelligerent additas ſoluti ſalis particulas, dum diſiuncta
Spiritus aut Sulphuris corpuſcula congregat & in motum ſuſci-
tat, Spirituum cibis & ventriculo ingenitorum operam iuuare,
adeòque cibos faciliùs fermentari, & aptos fieri, vt in chylum ver-
tantur. Et ſanè abſque hac igniculorum ſiuè Spirituum agitatione
vix intelligi, aut explicari poteſt, quomodo fermenteſcat Mu-
ſtum, atque ſenſim rite permiſtis particulis ad dulcem & ſuauem
maturitatem adducatur vinum depoſitis fœcibus atque ſuperua-
cuo Tartaro: quod ſi in cellas incuſtoditas irrepat æſtiuus calor,
agitatæ fæces iterum vino permiſcentur, quod turbatum corrum-
pitur. Hinc vulgaris illa caloris deſcriptio, quod nimirum ho-
mogenea congreget, heterogenea diſgreget, non eo ſenſu acci-
pienda eſt, quaſi naturas ad ſpeciem eandem pertinentes in vnum
locum cogeret, atque à cœteris naturis ſegregaret; id quod ni-
hil aliud eſſet, quàm miſta corpora diſſoluere, cum tamen in
ijs componendis calore tanquam præcipuo inſtrumento Natura
vtatur. Sic Ariſtoteles lib. 3. de Hiſt. Anim. cap. 20. ad med. *Nul-*
*lum lac*, inquit, *coit frigore, ſed ſerum potiùs trabit, igne ni-*
*mirum omne ſpiſſatur, & craſſeſcit*: Calor ſiquidem coagu-
lum agitans, atque diſpertiens, illud particulis lactis commi-
ſcet; id quod frigus eſſicere nequit: vt autem idem ſequenti cap.
21. docet, *coagulum eſt lac ignem habens intra ſeſe*. Homoge-
neæ igitur Naturæ intelligendæ ſunt, quæ, licèt ſingulæ in di-
uerſis ſpecierum familijs cenſeantur, certo tamen aſſinitatis nexu
iunguntur, vt in vnum quoddam homogeneum temperari
lis, quæ tenuiores factę faciliùs penetrant in liquorem ipſum: ex
quo fit, vt hic, licèt aliquando ex diuerſorum generum liquoribus
confletur, demum in vnum liquorem perfectè temperetur, & ſi
quæ inerant ſordes, ſeparatim in vaſis fundo ſubſidant. Haud ab-
ſimili ratione ſtomachi calor tam varias eſculentorum atque po-
tulentorum ſpecies digerensin chylum conuertit; ignei videlicet
ſpiritus ventriculum peruagantes ſe inſinuant in ingeſtos cibos,
quos aſſiduâ agitatione ſenſim comminuunt, atque permiſcent.
Hoc autem Naturę opus fuis imitatur Ars Digeſtionibus & Fer-
mentationibus: ex quibus arguuntur inepti quidam qui ſalis
vſum in cibis prorſus interdicunt: ſi enim nôſſent, quantum Fer-
mentationem acceleret prudens ſalis, aut alicuius acidi additamen-
tum, intelligerent additas ſoluti ſalis particulas, dum diſiuncta
Spiritus aut Sulphuris corpuſcula congregat & in motum ſuſci-
tat, Spirituum cibis & ventriculo ingenitorum operam iuuare,
adeòque cibos faciliùs fermentari, & aptos fieri, vt in chylum ver-
tantur. Et ſanè abſque hac igniculorum ſiuè Spirituum agitatione
vix intelligi, aut explicari poteſt, quomodo fermenteſcat Mu-
ſtum, atque ſenſim rite permiſtis particulis ad dulcem & ſuauem
maturitatem adducatur vinum depoſitis fœcibus atque ſuperua-
cuo Tartaro: quod ſi in cellas incuſtoditas irrepat æſtiuus calor,
agitatæ fæces iterum vino permiſcentur, quod turbatum corrum-
pitur. Hinc vulgaris illa caloris deſcriptio, quod nimirum ho-
mogenea congreget, heterogenea diſgreget, non eo ſenſu acci-
pienda eſt, quaſi naturas ad ſpeciem eandem pertinentes in vnum
locum cogeret, atque à cœteris naturis ſegregaret; id quod ni-
hil aliud eſſet, quàm miſta corpora diſſoluere, cum tamen in
ijs componendis calore tanquam præcipuo inſtrumento Natura
vtatur. Sic Ariſtoteles lib. 3. de Hiſt. Anim. cap. 20. ad med. *Nul-*
*lum lac*, inquit, *coit frigore, ſed ſerum potiùs trabit, igne ni-*
*mirum omne ſpiſſatur, & craſſeſcit*: Calor ſiquidem coagu-
lum agitans, atque diſpertiens, illud particulis lactis commi-
ſcet; id quod frigus eſſicere nequit: vt autem idem ſequenti cap.
21. docet, *coagulum eſt lac ignem habens intra ſeſe*. Homoge-
neæ igitur Naturæ intelligendæ ſunt, quæ, licèt ſingulæ in di-
uerſis ſpecierum familijs cenſeantur, certo tamen aſſinitatis nexu
iunguntur, vt in vnum quoddam homogeneum temperari