Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006370
">
<
pb
pagenum
="
494
"
xlink:href
="
016/01/143.jpg
"/>
extende & ſuper ipſam roſas, aut vacin ia,
<
lb
/>
floreſve alios, aut herbas ſparge, inde ha
<
lb
/>
beas patellam C, quæ vas integat, & ſu
<
lb
/>
per fundum D ignem pone, diſtillatur odo
<
lb
/>
ratiſſima non ſolùm, ſed etiam efficaciſſi
<
lb
/>
ma aqua Roſacea in Sole concluſa poni
<
lb
/>
ſolet vt fumi odore priuetur, cùm tamen
<
lb
/>
odorem roſæ retineat. </
s
>
<
s
id
="
s.006371
">Conficitur & re
<
lb
/>
pentè aqua, dum calefacto, aut feruente
<
lb
/>
ſucco cyathus ſuperponitur vitreus, in quo
<
lb
/>
fumus tranſit in guttas, guttæ inde collectæ
<
lb
/>
in aquam coguntur: ſic acetum in aquam
<
lb
/>
facilè vertitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006372
">Vtilis hæc ad oculorum ma
<
lb
/>
culas, & ſuffuſiones detergendas, maximè
<
lb
/>
ſi albo aceto ruta incoquatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006373
">Sunt qui in
<
lb
/>
primo modo iuxta F moſchum ponunt, alia
<
lb
/>
que precioſiora odoramenta, retinetque
<
lb
/>
aqua odores non ſolùm proprios, ſed
<
lb
/>
etiam moſchi, & aliorum quæ appo
<
lb
/>
nuntur.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg915
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006374
">
<
margin.target
id
="
marg908
"/>
Modus quo
<
lb
/>
pinguedines
<
lb
/>
odoribus im
<
lb
/>
buuntur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006375
">
<
margin.target
id
="
marg909
"/>
Humida in
<
lb
/>
miſtis qua
<
lb
/>
tuor.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006376
">
<
margin.target
id
="
marg910
"/>
Carnes quo
<
lb
/>
modo colli
<
lb
/>
quentur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006377
">
<
margin.target
id
="
marg911
"/>
Tartari o
<
lb
/>
leum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006378
">
<
margin.target
id
="
marg912
"/>
Sulphuris
<
lb
/>
oleum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006379
">
<
margin.target
id
="
marg913
"/>
Oleorum
<
lb
/>
comparatio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006380
">
<
margin.target
id
="
marg914
"/>
Aqua odo-
<
lb
/>
rata.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006381
">
<
margin.target
id
="
marg915
"/>
Cur diſtilla
<
lb
/>
tione non
<
lb
/>
omnes odores
<
lb
/>
retineantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006382
">Sed cur odor florum quorundam non
<
lb
/>
retinetur in aquis, verùm vt in iaſemino
<
lb
/>
& garyophylo flore ac lilio, aqua euadit
<
lb
/>
odoris expers? </
s
>
<
s
id
="
s.006383
">Dictum eſt alibi, quoniam
<
lb
/>
tam tenui ſubſtantiæ nulla pars craſſior iun
<
lb
/>
gitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006384
">Ergo in his iuuabit, ſi foliis herba
<
lb
/>
rum quæ odore careant alternatim poſitis,
<
lb
/>
materiæ craſſiori, non tamen quæ vratur,
<
lb
/>
adiungatur odor, inde diſtilletur: atque hæc
<
lb
/>
vnica ſpes proliciendi odoris, cùm aquis in
<
lb
/>
fuſa non remittant odorem, ſed putreſcant. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006385
">Ignis autem ſi non moderatè adhibea
<
arrow.to.target
n
="
marg916
"/>
<
lb
/>
tur, exurit ea quæ terreæ ſunt naturæ: ſi
<
lb
/>
tamen moderatè, ſolùm exacuit. </
s
>
<
s
id
="
s.006386
">Vnde
<
lb
/>
aqua ex auena diſtillata vtuntur Moſcho
<
lb
/>
uitæ, quòd vino careant: nec minus ex
<
lb
/>
calefacit, aut inebriat quàm vinum. </
s
>
<
s
id
="
s.006387
">Cùm
<
lb
/>
enim auena craſſioris ſit ſubſtantiæ, neceſ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg917
"/>
<
lb
/>
ſe eſt vt ex diſtillatione incaleſcat, attenue
<
lb
/>
tur ac exacuatur, & ad naturam aquæ ar
<
lb
/>
dentis accedat. </
s
>
<
s
id
="
s.006388
">Canabis folia in farinam
<
lb
/>
verſa, quòd caput feriant, potum ſuauiter
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg918
"/>
<
lb
/>
inebriantem efficiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006389
">Eadem ratione de
<
lb
/>
cocta folia eius ac ſemina, quod etiam
<
lb
/>
de viridiore nucum cortice fertur, ſi ſu
<
lb
/>
per terram effundatur aqua illa, vermes
<
lb
/>
ad terræ ſuperficiem trahit, ſeu odore
<
lb
/>
alliciat illos, ſeu expellat. </
s
>
<
s
id
="
s.006390
">Vnde piſcato
<
lb
/>
res ea vti ſolent. </
s
>
<
s
id
="
s.006391
">Idem ſemen gallinas,
<
lb
/>
ſi ab his edatur, fœcundas hyeme reddit:
<
lb
/>
calefacit enim & attenuat. </
s
>
<
s
id
="
s.006392
">Sed ad rem re
<
lb
/>
deo. </
s
>
<
s
id
="
s.006393
">Apud Tartaros referunt, aquam è
<
lb
/>
lacte diſtillato inebriare: oportet igitur
<
lb
/>
lac denſius eſſe, & moram apud ignem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg919
"/>
<
lb
/>
contraxiſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.006394
">Itaque ex lacte forſan equo
<
lb
/>
rum id contingit. </
s
>
<
s
id
="
s.006395
">Cæterùm quid amplius
<
lb
/>
dubitandum? </
s
>
<
s
id
="
s.006396
">omnis aqua cùm ſæpiùs di
<
lb
/>
ſtillatur, hoc poteſt efficere: nam incaleſ
<
lb
/>
cit, attenuatur, & vim ignis magis reci
<
lb
/>
pit: vnde ardens ſæpiùs diſtillata eò acui
<
lb
/>
tatis deducitur, vt bibi non poſſit. </
s
>
<
s
id
="
s.006397
">Li
<
lb
/>
quet igitur ex his manifeſtè, & quòd
<
lb
/>
vinum igneam vim habet, & quòd ex
<
lb
/>
omni fermè re, tum maximè denſa, po
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg920
"/>
<
lb
/>
tus repetita diſtillatione fieri poteſt, qui
<
lb
/>
plus vino excalefaciet & inebriabit. </
s
>
<
s
id
="
s.006398
">Potus
<
lb
/>
enim ratio eſt, vt ſuauis ſit atque potens:
<
lb
/>
ſuauitate quidem guſtum, robore olfactum
<
lb
/>
delectat, & ventriculum confirmat. </
s
>
<
s
id
="
s.006399
">Quæ
<
lb
/>
cunque verò diſtillantur, & iucunda, &
<
lb
/>
odorata euadunt: iucunda quidem, inſuaui
<
lb
/>
omni ſublata parte: odorata, ob vim ignis,
<
lb
/>
& acuitatem ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
id
="
s.006400
">Quæ enim tenuium
<
lb
/>
ſunt partium, magis redolent: odor enim
<
lb
/>
eſt vaporis, vapor autem in tenui ſubſtan
<
lb
/>
tia fundatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006401
">Eadem verò ratio inuenta eſt
<
lb
/>
in potibus, qui abſque diſtillatione fiunt, &
<
lb
/>
tamen inebriant, vt Medo apud Moſcho
<
lb
/>
uitas. </
s
>
<
s
id
="
s.006402
">Conſtat autem melle & lupuli ſemi
<
lb
/>
ne, ſeruaturque in picatis vaſis, quum ta
<
lb
/>
men nullum horum fermè ad inebriandum
<
lb
/>
ſufficeret. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006403
">
<
margin.target
id
="
marg916
"/>
Aqua ex a
<
lb
/>
uena quæ in
<
lb
/>
ebriat.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006404
">
<
margin.target
id
="
marg917
"/>
Canabis vi
<
lb
/>
res.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006405
">
<
margin.target
id
="
marg918
"/>
Vermes vt è
<
lb
/>
terra
<
expan
abbr
="
exeãt
">exeant</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006406
">Galinæ vt
<
lb
/>
hyeme oua
<
lb
/>
edant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006407
">Aqua lactis
<
lb
/>
diſtillatione
<
lb
/>
excepta ine
<
lb
/>
briare poteſt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006408
">
<
margin.target
id
="
marg919
"/>
Potus ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006409
">
<
margin.target
id
="
marg920
"/>
Medo.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006410
">Modus alius nobilioris potus, radioſque,
<
lb
/>
veluti
<
expan
abbr
="
cãdens
">candens</
expan
>
ferrum emittentis. </
s
>
<
s
id
="
s.006411
">Zethi par
<
lb
/>
tes quatuor, mellis vnam, ſeminum myrti
<
lb
/>
mediam: ſimul excoquuntur ac deſpuman
<
lb
/>
tur, donec ſpuma eſſe deſierit: inde additur
<
lb
/>
zethi ſex, & quadraginta horis contecta
<
lb
/>
ſeruantur. </
s
>
<
s
id
="
s.006412
">In vulgari Medone, pro zetho
<
lb
/>
tantundem aquæ aſſumitur, cætera vt in
<
lb
/>
nobiliore. </
s
>
<
s
id
="
s.006413
">Sed & ſeminum myrti loco lupu
<
lb
/>
li ſemina aſſumuntur: quæ & ſeorſum co
<
lb
/>
quuntur, modus donec amaritas non inſua
<
lb
/>
uis ſentiatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006414
">Hic ſæpiùs repetitis iudicibus,
<
lb
/>
ſenſibus, ratione magiſtra, odor, vires, ac ſua
<
lb
/>
uitas comparantur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006415
">Lupuli ſemen cum hordeo vel ſiligine
<
lb
/>
aut tritico, zethum aut zythum facit, quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg921
"/>
<
lb
/>
vocatur apud Germanos birra. </
s
>
<
s
id
="
s.006416
">Modus hic
<
lb
/>
eſt, vt Nicolaus Poll. </
s
>
<
s
id
="
s.006417
">Cæſaris medicus ſcri
<
lb
/>
ptum reliquit: Hordeum infundito in aquam
<
lb
/>
donec diſrumpatur, inde ſiccatur, teritur
<
lb
/>
tenuiter, imò molæ ſubiicitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006418
">Alij, triduo
<
lb
/>
tantùm in cumulis madefaciunt: & vt ger
<
lb
/>
minare cœperit, ſparſum alio triduo ſiccant:
<
lb
/>
poſtea linteis ſubſtratis, in clibano torrent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006419
">Incredibile dictu: referunt hoc torrendi mo
<
lb
/>
do ſuauitatem ac dulcedinem melleam adi
<
lb
/>
piſci. </
s
>
<
s
id
="
s.006420
">Huius partes duas, aquæ ſeptem ſumi
<
lb
/>
to, coquuntur ſimul donec aqua tertia par
<
lb
/>
te decedat: deinde ſumunt dimidium illius
<
lb
/>
aquæ, cui quadrageſimam partem ſeminis
<
lb
/>
lupulorum addunt, hordeique tantundem
<
lb
/>
quantum prius, coquuntur omnia horis cir
<
lb
/>
citer tribus aut quatuor: inde reliquam me
<
lb
/>
dietatem aquæ excolatam priori miſcent, ac
<
lb
/>
denuò coquunt donec ad dimidium rediga
<
lb
/>
tur: vltimò proiectam in ligneum vas, ad
<
lb
/>
dito modico fermento, diſtribuunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006421
">Vt verò
<
lb
/>
neceſſariò, qui Boream inhabitant, zethum
<
lb
/>
ex hordeo, & ſiligine & tritico faciunt: ita
<
lb
/>
qui Auſtrum, cùm vino vti non liceat, legis
<
lb
/>
ſuperſtitione, conficiunt zethum ex oryza,
<
lb
/>
atque hi omnes potus inebriant: ſed mitior
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg922
"/>
<
lb
/>
eſt qui fit ex oryza, non quòd oryza ſit hor
<
lb
/>
deo frigidior, ſed quia lupulis caret zethi id
<
lb
/>
genus: nam hi haud mediocriter calidi ſunt
<
lb
/>
atque ſicci igitur nulli voluptas potus ne
<
lb
/>
gata eſt: nam oryza nullibi non naſcitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006422
">Multò verò iucundius hoc vinum ex oryza,
<
lb
/>
atque ſalubrius alio zetho. </
s
>
<
s
id
="
s.006423
">Efficaciſſimum
<
lb
/>
in quo ſeminum copia myrti, aut lupulo
<
lb
/>
rum. </
s
>
<
s
id
="
s.006424
">Ideo Daci ac Sarmatæ plus iniiciunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006425
">Omnibus igitur mortalibus vinum atque
<
lb
/>
incundum conceſſum eſt imò duplex: nam
<
lb
/>
& mel vbique fit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006426
">
<
margin.target
id
="
marg921
"/>
Zethi confi
<
lb
/>
ciendi ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006427
">
<
margin.target
id
="
marg922
"/>
Zethum ex
<
lb
/>
oryza.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006428
">Salubrius autem omni zetho eſſet anti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg923
"/>
<
lb
/>
quum oxymel, quanquam paulò carius. </
s
>
<
s
id
="
s.006429
">
<
expan
abbr
="
Cõ-ſtabat
">Con
<
lb
/>
ſtabat</
expan
>
ex mellis triginta, aceti
<
expan
abbr
="
vigintiquinq;
">vigintiquinque</
expan
>
<
lb
/>
aquæ nouemdecim, ſalis tribus thymbram </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>