Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N17B31" type="main">
              <s id="N17B51">
                <pb pagenum="111" xlink:href="026/01/143.jpg"/>
              bet; </s>
              <s id="N17B5B">primus eſt grauitatio, ſeu niſus verſus centrum; ſecundus motus
                <lb/>
              deorſum; </s>
              <s id="N17B61">cùm tamen impetus additivius motum tantùm pro fine habeat;
                <lb/>
              igitur ſi impeditur totus motus, non producitur hic impetus. </s>
            </p>
            <p id="N17B67" type="main">
              <s id="N17B69">Quinta objectio; </s>
              <s id="N17B6C">ſi impetum ſuum intendit corpus graue; </s>
              <s id="N17B70">ſimiliter
                <lb/>
              Ignis diceretur intendere calorem; Sol lucem, &c. </s>
              <s id="N17B76">Reſpondeo primò de
                <lb/>
              luce ſingularem eſſe rationem; </s>
              <s id="N17B7C">quia ſcilicet conſeruatur à cauſa ſua pri­
                <lb/>
              mo productiua; quidquid ſit; </s>
              <s id="N17B82">ſi viderem effectum caloris, vel frigoris
                <lb/>
              perpetuò creſcere; </s>
              <s id="N17B88">haud dubiè dicerem etiam cauſas ipſas intendi; </s>
              <s id="N17B8C">atqui
                <lb/>
              hoc ipſum video in motu naturali, qui effectus impetus eſt; </s>
              <s id="N17B92">adde quod
                <lb/>
              argumentum à pari debile eſt; </s>
              <s id="N17B98">cum enim ſint diuerſi naturæ fines, diuer­
                <lb/>
              ſæ ſunt viæ quibus ſuos fines conſequítur; </s>
              <s id="N17B9E">denique contrarietas caloris,
                <lb/>
              & frigoris impedit fortè, ne vlterius vtraque qualitas intendatur, de qua
                <lb/>
              fusè ſuo loco; </s>
              <s id="N17BA6">porrò dicemus Tomo ſexto calorem conſeruari à cauſa ſua
                <lb/>
              primo productiua; quo poſito ceſſat difficultas; quod licèt alicui durum
                <lb/>
              videri poſſit, demonſtrabo tamen. </s>
            </p>
            <p id="N17BAE" type="main">
              <s id="N17BB0">Sexta objectio; igitur ſi ex infinita diſtantia lapis deſcenderet, inten­
                <lb/>
              deret etiam ſuum motum. </s>
              <s id="N17BB5">Reſpondeo primò, non poſſe dari infinitam il­
                <lb/>
              lam diſtantiam. </s>
              <s id="N17BBA">Secundò etiamſi daretur lapis, ex ea non caderet; </s>
              <s id="N17BBE">fruſtrà
                <lb/>
              enim eſſet ille motus: </s>
              <s id="N17BC4">Tertiò, ſi daretur motus infinitus, haud dubiè eſſet
                <lb/>
              æquabilis; </s>
              <s id="N17BCA">qualis eſt motus circularis corporum cœleſtium; </s>
              <s id="N17BCE">at verò
                <lb/>
              motus naturalis deorſum corporum grauium debet eſſe acceleratus ne
                <lb/>
              vel deſcenderent tardiùs, ſi cum primo tantùm velocitatis gradu deſcen­
                <lb/>
              derent; </s>
              <s id="N17BD8">vel ſuſtineri vix poſſent, ſi impetum innatum intentiorem habe­
                <lb/>
              rent; vtrum verò ſemper intendatur, & ex quacumque altitudine cadat
                <lb/>
              corpus graue, videbimus infrà. </s>
            </p>
            <p id="N17BE0" type="main">
              <s id="N17BE2">Ex dictis hactenus facilè refelluntur aliæ ſententiæ de proportione
                <lb/>
              motus naturaliter accelerati. </s>
            </p>
            <p id="N17BE7" type="main">
              <s id="N17BE9">Et primò quidem illa, quæ vult fieri ſecundum rationem ſinuum
                <lb/>
              verſorum, licèt initio tàm propè accedat ad proportionem Galilei, vt
                <lb/>
              diſcerni ſenſibiliter ab ea non poſſit; </s>
              <s id="N17BF1">quare tutò ſatis aſſumi po­
                <lb/>
              terit, ſi quando ſit opus illius loco, quod nos in explicandis motibus cœ­
                <lb/>
              leſtibus præſtabimus; </s>
              <s id="N17BF9">interim quia faciliùs explicatur in motu recto per
                <lb/>
              rationem quadratorum quàm ſinuum, illam retinebimus; </s>
              <s id="N17BFF">præſertim cùm
                <lb/>
              vtraque ad noſtram reducatur; modò progreſſio fiat in inſtantibus. </s>
              <s id="N17C05">
                <lb/>
              Secundò reiicitur ſententia illorum qui volunt hanc progreſſionem fie­
                <lb/>
              ri iuxta proportionem geometricam, quam vides in his numeris 1.2.4.8.
                <lb/>
              16. quæ licèt initio minùs recedat à vera, in progreſſu tamen multùm
                <lb/>
              aberrat, nec eſt vlla ratio quæ pro illa faciat: </s>
              <s id="N17C10">Et verò nulla in mentem
                <lb/>
              venire poteſt; niſi fortè dicatur, cùm ſecundo inſtanti ſit dupla velocitas,
                <lb/>
              tertio
                <expan abbr="ponẽdam">ponendam</expan>
              eſſe quadruplam, & 4°. </s>
              <s id="N17C1C">octuplam; </s>
              <s id="N17C1F">quia vt velocitas pri­
                <lb/>
              mi inſtantis eſt ad velocitatem ſecundi, ita velocitas huius ad velocita­
                <lb/>
              tem tertij, & velocitas huius ad velocitatem quarti; </s>
              <s id="N17C27">igitur ſequitur pro­
                <lb/>
              greſſionem rationis geometricæ duplæ; cur enim eſſet maior ratio pri­
                <lb/>
              mi inſtantis ad ſecundum quàm ſecundi ad tertium tertij ad quartum?
                <lb/>
              </s>
              <s id="N17C30">&c. </s>
              <s id="N17C33">ſed profectò vix vlla apparet rationis ſpecies, cùm nulla ſit cauſa, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>